ΤΠΣ ΔΗΜΟΥ ΙΕΡΑΣ ΠΟΛΗΣ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ

Έργα προστασίας και αναβάθμισης των παροχθίων οικοσυστημάτων στο Δήμο Οινιάδων

Σας θέτω υπόψη σας ορισμένα στοιχεία, τα οποία μπορεί να σας βοηθήσουν κατά την σύνταξη του Τοπικού Πολεοδομικού Σχεδίου της Δημοτικής Ενότητας Οινάδων, και συγκεκριμένα:
1. Στην ενότητα «Πολεοδομία: Όροι δόμησης και χρήσεις γης» αναφέρεται ότι στην Τ.Κ. Γουριάς η απόφαση οριοθέτησης του οικισμού έχει γίνει με την αριθ. 778/08-07-1987 «Οριοθέτηση Οικισμού Γουριάς (ΦΕΚ 758Δ'/13-08-1987)», στην οποία ορίζεται το εμβαδόν των 700 μ2 για την αρτιότητα των οικοπέδων. Η απόφαση αυτή έχει τροποποιηθεί με την αριθ. 5106/20-01-1988 «Τροποποίηση της 778 απόφασης Γουριάς (ΦΕΚ 101Δ'/09-02-1988)», με την οποία τροποποιείται το εμβαδόν της αρτιότητας των οικοπέδων στα 500 μ2.
2. Στην ενότητα «Τουρισμός - Εστίαση - Αναψυχή» να ληφθούν υπόψη τα κατωτέρω στοιχεία:
Για τα «έργα προστασίας και αναβάθμισης των παροχθίων οικοσυστημάτων του ποταμού Αχελώου στον τέως Δήμο Οινιάδων και της λιμνοθάλασσας Μεσολογγίου – Αιτωλικού κλπ έργα» και για την επίλυση των προβλημάτων που προέκυψαν από τις ανθρωπογενείς επεμβάσεις στο οικοσύστημα
• Το έτος 1998 το τ. ΥΠΕΧΩΔΕ με την αριθ. Οικ/448/Φ.190/14-4-1998 απόφασή του ενέκρινε την πρόσληψη των Γραφείων Μελετών «Ν. Μπακάλης – Π. Μαρκαντωνάτος Ο.Ε. – Α. Παρασκευόπουλος – Γεωργιάδης Ε.Π.Ε.» ως Συμβούλων στην τέως ΕΥΔΕ Αχελώου, με αντικείμενο την υποβοήθηση στη μελέτη «Μελέτη προσδιορισμού και ιεράρχησης έργων και παρεμβάσεων σχετιζομένων με το υδατικό οικοσύστημα της νοτιοδυτικής Αιτωλοακαρνανίας», ώστε να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις ελέγχου , αξιολόγησης και υποστήριξης της σκοπιμότητας έργων για την προστασία του ευρύτερου υδατικού οικοσυστήματος.
• Παράλληλα το τ. ΥΠΕΧΩΔΕ (τέως Δ/νση Ε/Β Έργων Δ7) με την αριθ Δ7β/2137/6-12-1999 απόφασή του ανέθεσε στα Γραφεία Μελετών:
α. ΝΑΜΑ Σύμβουλοι Μηχανικοί και Μελετητές Α.Ε.
β. Χ. Λαϊάκης - Γ. Ματαγός Ε.Π.Ε.
γ. Γενική Μελετών Ε.Π.Ε. – ΙΣΤΡΙΑ
δ. Π. Μανωλόπουλος, Γεωλόγος
ε. Γ. Σκούρας, Αγρονόμος, Τοπογράφος Μηχ/κός
στ. ΧΩΡΟΔΥΝΑΜΙΚΗ-ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ-Eφη Καραθανάση & Συνεργάτες Ε.Ε.
ζ. Αλέξιος Παρασκευόπουλος
η. Παναγιώτης Ντρής
την εκπόνηση των μελετών ωρίμανσης (μέχρι και το στάδιο της προμελέτης) και περιβαλλοντικής αδειοδότησης, των έργων που περιλαμβάνονται στο συνολικό Πρόγραμμα έργων αποκατάστασης του υδατικού οικοσυστήματος όπως προαναφέρθηκε.
Μεταξύ των έργων αυτών περιλαμβάνονται:
α) Η προμελέτη των έργων αποχέτευσης αποστράγγισης αντλιοστασίων D1, D2, D6, και συναφών έργων και των συμπληρωματικών έργων για την αναβάθμιση των υδατικών οικοσυστημάτων Ν. Δ. Αιτωλ/νίας τα οποία μετά την εκπόνηση και της οριστικής μελέτης δημοπρατήθηκαν και ήδη κατασκευάζονται και
β) Τα «Έργα προστασίας και αναβάθμισης των παροχθίων οικοσυστημάτων στο Δήμο Οινιάδων»
• Για τα «Έργα προστασίας και αναβάθμισης των παροχθίων οικοσυστημάτων στο Δήμο Οινιάδων» εκπονήθηκε από το ως άνω Γραφείο μελετών «ΧΩΡΟΔΥΝΑΜΙΚΗ-ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ-Eφη Καραθανάση & Συνεργάτες Ε.Ε.» Ειδική Προκαταρκτική Αρχιτεκτονική Μελέτη και Χωροταξική Μελέτη που περιλαμβάνουν:.

Α. Προτεινόμενες χωροταξικές επεμβάσεις

1. Την χωρική οργάνωση της παραποτάμιας περιοχής του Δήμου Οινιάδων.
2. Τον προσδιορισμό των περιοχών οικολογικού ενδιαφέροντος.
3. Τον προσδιορισμό των παρόχθιων διαδρομών με ιδιαίτερο οικολογικό ενδιαφέρον και την οργάνωσή τους σε «οικολογικά μονοπάτια».
4. Τις προτάσεις για τον κατάλληλο εξοπλισμό των περιοχών οικολογικού ενδιαφέροντος και των «οικολογικών μονοπατιών»,.
5. Τον καθορισμό των χρήσεων και των λειτουργιών της κάθε περιοχής, ανάλογα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της (οικολογικά ενδιαφέρουσες περιοχές, περιοχές με ήπια αναψυχή και πιθανή χρήση του υδάτινου πλούτου, χώροι πολιτιστικών εκδηλώσεων, χώροι ελαφρών αθλητικών δραστηριοτήτων, χώροι παραμονής ελαφρών πλωτών μέσων, κ.λ.π.).
6. Την οργάνωση των προσβάσεων, των κυκλοφοριακών ρυθμίσεων, του τρόπου κυκλοφορίας στις παρόχθιες περιοχές.
7. Τον καθορισμό των μυθολογικών και ιστορικών αναφορών στον Αχελώο που αξίζει η ανάδειξή τους.
8. Τον προσδιορισμό των αρχών του συνολικού σχεδίου σύμφωνα με τον προστατευτέο χαρακτήρα της
Ειδικότερα τα έργα και οι δράσεις που προτείνονται από τη χωροταξική μελέτη και αναλυτικά αναφέρονται σε αυτή, είναι οι εξής:

α) Προστασία και ανάδειξη του ποτάμιου οικοσυστήματος
• Την ένταξη στον πολεοδομικό ιστό της έκτασης των παρόχθιων οικισμών που έχουν μέτωπο επί του ποταμού με χρήσεις και συγκεκριμένο ύφος που θα προκύψει από την ανάλυση των δεδομένων, τόσο του ιδίου του ποταμού, όσο και της ευρύτερης περιβάλλουσας περιοχής, προκειμένου οι κάτοικοι αυτών των οικισμών να βρουν νέες διεξόδους για την ποιότητα ζωής στον τόπο της κατοικίας τους.
• Περιβαλλοντική εξυγίανση και διαμόρφωση όλης της παρόχθιας περιοχής από τις αρχαιότητες της Παλαιομάνινας μέχρι τις εκβολές.
• Διαμόρφωση οικολογικού και αθλητικού περιπάτου Γουριά - Πεντάλοφος και κατασκευή πεζογέφυρας
• Κατασκευή εξεδρών ελλιμενισμού και στάσης των πλωτών μέσων του Αχελώου στη Πεντάλοφο, Γουριά, Λεσίνι, Μάστρο, Νεοχώρι και Κατοχή, προκειμένου να δημιουργηθεί ένα δίκτυο οικοτουριστικής ταξιδιωτικής περιήγησης του Αχελώου και επομένως να δημιουργηθεί άλλη μία διέξοδος στην αναπτυξιακή διαδικασία της περιοχής
• Εξυγίανση περιοχής υφιστάμενου αλιευτικού καταφυγίου
• Διαμόρφωση της μη προστατευόμενης νησίδας
•
β) Περιβαλλοντική και οικολογική ευαισθητοποίηση των επισκεπτών - Ανάπτυξη οικοτουρισμού
• Οικοτουριστικό κέντρο
• Διαμόρφωση περιοχής σε χώρο πικ-νικ
• Εξυγίανση παραλίας Διονίου
• Διαμόρφωση λόφων σε χώρους ήπιας αναψυχής και περιπάτου
• Προστασία και ανάδειξη πολιτιστικής κληρονομιάς - Ανάπτυξη πολιτιστικού τουρισμού
• Κατασκευή πολυλειτουργικών χώρων με θεματικούς εκθεσιακούς χώρους – multimedia
• Διαμόρφωση και ανάδειξη αρχαιολογικών χώρων
• Αναστήλωση όλων των βυζαντινών ναών και μονών

γ) Ανάπτυξη αγροτουρισμού
• Δημιουργία αγροκτήματος
• Κατασκευή ξενώνων
• Κατασκευή αγροτικού μουσείου
• Υποστηρικτικά έργα εντός οικισμών, (όπως διαμορφώσεις κοινοχρήστων χώρων., πεζοδρόμων, αναπλάσεις, κυκλοφοριακές ρυθμίσεις, πολυλειτουργικοί χώροι με διαφορετικούς εκθεσιακούς χώρους)
• Συντήρηση όψεων των αντλιοστασίων εντός της περιοχής του πάρκου
• Συντήρηση και επισκευή αρδευτικών και αποστραγγιστικών αντλιοστασίων

δ) Αναβάθμιση του «μετώπου» των οικισμών επί του ποταμού Αχελώου - Αναβάθμιση της ποιότητας ζωής των κατοίκων και συγκράτησής τους στην περιοχή
• Διαμορφώσεις παρόχθιων περιοχών με χρήσεις δημιουργικής αναψυχής, αθλητισμού και πολιτιστικών δραστηριοτήτων

ε) Έργα υποδομής
• Αναβάθμιση υφιστάμενου βασικού και τοπικού οδικού δικτύου (ασφαλτοστρώσεις, σήμανση, δεντροφυτεύσεις, φωτισμός)
• Βελτίωση αγροτικού δικτύου (επιστρώσεις με 3Α τμημάτων απαραίτητων για τη λειτουργία του πάρκου)
• Κατασκευή πεζογέφυρας στη Γουριά - Πεντάλοφο

Β. Προτεινόμενες Αρχιτεκτονικές επεμβάσεις

Η Ειδική Προκαταρκτική Αρχιτεκτονική Μελέτη περιλαμβάνει τη μελέτη διαμόρφωσης του «οικολογικού – πολιτιστικού ποτάμιου πάρκου του Αχελώου» με ήπιες επεμβάσεις και κατάλληλα υλικά που θα εναρμονίζονται με το φυσικό τοπίο και την φυσική κοίτη του ποταμού, ειδικότερα στις περιοχές όπου θα απαιτηθούν μέτρα προστασίας για την αντιμετώπιση των προβλημάτων της διάβρωσης, αλλά και με εξυγίανση και εμπλουτισμό της βλάστησης, με στόχο την εκπλήρωση των προϋποθέσεων και των αρχών σχεδιασμού που θα έχουν τεθεί από την χωροταξική μελέτη, για την ανάδειξη των παρόχθιων οικοσυστημάτων και την αναβάθμιση των παραποτάμιων περιοχών, των περιοχών πρόσβασης, καθώς και της άμεσα ευρύτερης περιοχής.

Γ.Αναρρύθμιση Ροής Ποταμού Αχελώου

• Για την υλοποίηση των έργων προστασίας και αναβάθμισης των παροχθίων οικοσυστημάτων στο Δήμο Οινιάδων, που περιγράφονται ανωτέρω, απαραίτητη προϋπόθεση είναι η εξασφάλιση σταθερών παροχών του ποταμού Αχελώου. Σήμερα, λόγω των υψηλών ροών που προκαλεί η περιοδική λειτουργία των φραγμάτων, παρατηρείται σημαντική αυξομείωση της στάθμης του ποταμού σε διάστημα λίγων ωρών, πράγμα ιδιαίτερα δυσμενές για την ομαλή ανάπτυξη και λειτουργία των ποτάμιων και δελταϊκών οικοσυστημάτων.
• Η προτεινόμενη λύση συνίσταται στη χρησιμοποίηση της λίμνης Οζερός ως ταμιευτήρα αναρρύθμισης ροών μέσω συστήματος διωρύγων προσαγωγής και απαγωγής καθώς και αυτοματοποιημένων θυροφραγμάτων.
• Με τον τρόπο αυτό θα εξασφαλισθούν οι σταθερές και συνεχείς παροχές του ποταμού που απαιτούνται κατάντη, για την συντήρηση των υγροτόπων και των λειτουργιών που σχετίζονται με αυτούς.
• Για τον λόγο αυτόν στο συνολικό πρόγραμμα για το υδατικό οικοσύστημα της ΝΔ Αιτωλοακαρνανίας προτάθηκε και το έργο «Αναρρύθμιση ροής ποταμού Αχελώου» με συνολικό προϋπολογισμό 9.000.000 Ευρώ.
• Το όλο έργο είναι υποχρέωση της Δ.Ε.Η. όπως προέκυπτε και από τις κ.υ.α. των Υπουργών ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε., ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ, ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΣΗΣ, ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ, ΓΕΩΡΓΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, που είχαν εκδοθεί παλαιότερα και ακυρώθηκαν από το ΣΤΕ κατόπιν προσφυγών Φορέων του Νομού Αιτωλοακαρνανίας και με τις οποίες είχαν εγκριθεί οι περιβαλλοντικοί όροι για την κατασκευή έργων μερικής εκτροπής του Άνω ρου του Αχελώου ποταμού προς την Θεσσαλία, όπου προβλέπονταν: «Στον ποταμό Αχελώο κατάντη του φράγματος Στράτου ορίζεται κατ’ αρχήν ελάχιστη «οικολογική» παροχή ίση με 21,3 m³/ς. Η υλοποίηση της ανωτέρω παροχής, θα προκύψει μετά από την εκπόνηση ειδικής μελέτης που θα εκπονηθεί από την ΔΕΗ και στην οποία θα έχουν συνεκτιμηθεί τα νεώτερα υδρολογικά και λοιπά δεδομένα της περιοχής. Η μελέτη θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί πριν από τη λειτουργία των έργων εκτροπής.»
• Πέραν τούτου στον Ν. 3481/06 (ΦΕΚ 162 Α/2-8-2006) : «Τροποποιήσεις στη νομοθεσία για το Εθνικό Κτηματολόγιο, την ανάθεση και εκτέλεση συμβάσεων έργων και μελετών και άλλες διατάξεις» στο Γ. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ «ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΙ ΟΡΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΕΡΓΩΝ ΜΕΡΙΚΗΣ ΕΚΤΡΟΠΗΣ ΤΟΥ ΑΝΩ ΡΟΥ ΤΟΥ ΑΧΕΛΩΟΥ ΠΟΤΑΜΟΥ ΠΡΟΣ ΤΗ ΘΕΣΣΑΛIΑ» και στην παρ. 65 αναφέρεται «Να υλοποιηθεί από την ΔΕΗ Α.Ε. η δημιουργία έργου ομογενοποίησης της ροής κατάντη του φράγματος Στράτου, ύστερα από την εκπόνηση σχετικής τεχνικής μελέτης, προκειμένου να ισοκατανεμηθεί χρονικά η παροχή νερού του ποταμού. Το έργο θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί πριν την έναρξη λειτουργίας των έργων μερικής εκτροπής του Άνω ρου του π. Αχελώου».
• Ανεξάρτητα πάντως από την μερική εκτροπή του Αχελώου το ανωτέρω έργο είναι απαραίτητο να μελετηθεί και να κατασκευασθεί από την Δ.Ε.Η. για την προστασία του οικοσυστήματος σ’ όλη την περιοχή του Αχελώου κατάντη του φράγματος Στράτου και για τον λόγο αυτό από το 1998 ο τότε Υφυπουργός Χρίστος Βερελής με επιστολές του ζητούσε από τη ΔΕΗ την εκπόνηση της σχετικής μελέτης και την κατασκευή του έργου, ως είχε υποχρέωση.
• Η ΔΕΗ προέβη από τότε στην ανάθεση της σχετικής μελέτης η οποία ακόμη δεν έχει ολοκληρωθεί.

3. Στην ενότητα «Πολιτισμός και Αρχαιολογικοί Χώροι» στην ανωτέρω μελέτη περιγράφονται πολλοί από τους αρχαιολογικούς χώρους της ευρύτερης περιοχής του Κάτω Αχελώου

4. Στην ενότητα «Συγκοινωνιακές Υποδομές» να ληφθούν υπόψη τα κατωτέρω στοιχεία:
Με την κατασκευή της σήραγγας Αγίου Ηλία και την οδική σύνδεση του Πλατυγιαλίου με την Ιόνια Οδό, όλη η κίνηση των οχημάτων (Φορτηγά, νταλίκες, Ι.Χ. κ.λπ) προς την Ιόνια Οδό γίνεται μέσω της επαρχιακής οδού Αιτωλικού Γουριάς, η οποία διασχίζει την εν λόγω Κοινότητα. Το γεγονός αυτό έχει ως αποτέλεσμα τον άμεσο κίνδυνο πρόκλησης ατυχημάτων σε καθημερινή βάση, την όχληση των κατοίκων από τον θόρυβο των μεγάλων οχημάτων κ.λ.π. Ήδη πρόσφατα ο θάνατος ενός παιδιού μαθητή του Λυκείου προήλθε από ατύχημα με νταλίκα. Κατά συνέπεια είναι απαραίτητο να μελετηθεί και να κατασκευασθεί παρακαμπτήρια οδός για την αποφυγή των προαναφερμένων δυσμενών γεγονότων από την διέλευση των μεγάλων οχημάτων.

Σας επισυνάπτω ένα κείμενο που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «ΑΙΤΩΛΙΚΑ», με περισσότερα στοιχεία από αυτά που περιγράφω ανωτέρω.

21-11-2024
Τιμόθεος Τριφιάτης
Πολιτικός Μηχανικός
Τ. Διευθυντής Υπ. Υποδομών Μεταφορών και Δικτύων
Κιν. 6979978199