1. Πιστεύω πως η επί της ουσίας ακύρωση των όποιων ωφελειών από το υφιστάμενο θεσμικό καθεστώς των ΖΟΕ, δεν οφείλεται ούτε στην ανεπάρκεια του εν λόγω νομικού πλαισίου, ούτε στον "πολυκαιρισμό" του. Αντίθετα η παντελής απουσία ουσιαστικού ελέγχου, η έλλειψη βούλησης απόδοσης ποινών για τις υπερβάσεις στη δόμηση, και η έμμεση "επιβράβευση" των παραβατών μέσω των νόμων που τακτοποιούν τις αυθαιρεσίες, δημιούργησαν ένα καθεστώς ανομίας, το οποίο μόνο η ευσυνειδησία του εκάστοτε ιδιώτη ιδιοκτήτη μπορούσε να ανασχέσει.
2. Ως συνέπεια των προαναφερθέντων, το προτεινόμενο ΕΠΣ, αντί να επιβραβεύει τους έως τώρα νομοταγείς ιδιοκτήτες γης του νησιού, έρχεται ως τιμωρός τους να τους αποκλείσει από κάθε δυνατή αξιοποίηση της περιουσίας, που είτε κατέληξε στην κατοχή τους ως κληροδότημα από τους προγόνους τους, είτε χρειάστηκε να αποκτήσουν με την καταβολή διόλου ευκαταφρόνητων ποσών, για τα δεδομένα της Ελληνικής αγοράς ακινήτων!
Κι ενώ με βάση το άρθρο 17 του Συντάγματος η ατομική "ιδιοκτησία τελεί υπό την προστασία του Kράτους", η Πολιτεία προτείνει την απαξίωση χιλιάδων ιδιοκτησιών εν μια νυκτί, σε έναν μικρό τόπο, όπου η άνθηση του βασίστηκε στους μόχθους των ντόπιων και στην νόμιμη αξιοποίηση των ιδιοκτησιών τους!
3. Θεωρώ πως η αύξηση των ορίων της αρτιότητας και η συνεπαγόμενη αδυναμία οικιστικής αξιοποίησης της ατομικής ακίνητης περιουσίας, θα οδηγήσει, εκτός των άλλων, στην σταδιακή αποκοπή του τοπικού πληθυσμού από την πατρώα γη, καθώς έχει ήδη προηγηθεί η σχεδόν ολοκληρωτική παύση/εγκατάλειψη κάθε δραστηριότητας που εντάσσεται στον πρωτογενή τομέα και η οποία θα μπορούσε να συμβάλλει στη διατήρηση μιας τέτοιας σύνδεσης.
Μια τέτοια κατάσταση θα επιταχύνει την αλλοίωση των κοινωνιολογικών χαρακτηριστικών του νησιού, πιθανόν να οδηγήσει σε διαφοροποίηση των δημογραφικών χαρακτηριστικών του, με την εξώθηση μέρους του σημερινού πληθυσμού σε άλλα μέρη και θα καταλήξει στην αποξένωση των εναπομεινάντων κατοίκων από πολλαπλά στοιχεία της λαογραφικής κληρονομιάς που διατηρήθηκαν αναλλοίωτα επί αιώνες!
4. Νομίζω πως το πνεύμα του προτεινόμενου σεναρίου του ΕΠΣ είναι ορθό ως προς την αναγκαιότητα ορισμού ζωνών για τις διάφορες χρήσεις, και πως θα μπορούσε αυτό να συμβάλλει πραγματικά στην διατήρηση και διάσωση του χαρακτήρα του νησιού, υπό τις παρακάτω προϋποθέσεις:
- Της αυστηροποίησης των ελέγχων και των ποινών που θα απορρέουν από την παραβίαση των όρων του ΕΠΣ.
- Της διατήρησης του οικιστικού χαρακτήρα του νησιού, μέσω της διατήρησης των υφιστάμενων ορίων αρτιότητας (4 στρ.), σε όσες περιοχές έχουν τέτοιο δικαίωμα χρήσης γης, βάσει του ΕΠΣ, αλλά και σε αυτές που ενώ μακροσκοπικά έχουν ήδη ήπιο οικιστικό χαρακτήρα, εν τούτοις αποκλείονται από κάθε περαιτέρω αξιοποίηση, εντασσόμενες σε αυστηρό πλαίσιο προστασίας του τοπίου. Ειδικά στις προστατευόμενες περιοχές, θα μπορούσε να υπάρχει χαμηλότερη επιτρεπόμενη δόμηση, αλλά όχι μηδενική.
- Της απαγόρευσης ανέγερσης νέων τουριστικών μονάδων οιουδήποτε μεγέθους σε όλες τις περιοχές εκτός της ζώνης προτεραιότητας Τουρισμού, αν όχι διά παντός, τουλάχιστον για όσο χρονικό διάστημα δεν επαρκούν οι υλικοτεχνικές υποδομές του νησιού.
- Της υιοθέτησης ειδικών συντελεστών για την δόμηση κατοικιών που θα εξυπηρετούν τη στέγαση των λειτουργών του νησιού, σε περισσότερες της μιας περιοχής που -αν δεν κάνω λάθος- ορίζει το προτεινόμενο ΕΠΣ.
- Της αυστηροποίησης των ελέγχων και των ποινών που θα απορρέουν από την παραβίαση των όρων του ΕΠΣ (“Επανάληψις, μήτηρ πάσης μαθήσεως”)!
Δημήτρης Παπαδήμας
Γεωργοοικονομολόγος (MSc) / Σύμβουλος Ακινήτων
Ανωμερίτης με καταγωγή και κυτταρικές μνήμες