ΕΠΣ ΠΑΡΑΛΙΑΚΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ ΠΙΕΡΙΑΣ

ΣΧΟΛΙΑ - ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ Ε.Π.Σ. ΠΙΕΡΙΑΣ (ΔΗΜΟΣ ΔΙΟΥ - ΟΛΥΜΠΟΥ)

Γενική παρατήρηση:
Παρατίθενται 3 εναλλακτικά σενάρια. Το 1ο εκ των πραγμάτων αυτοακυρώνεται από την στιγμή που βασίζεται και είναι σε μεγάλο βαθμό η υπάρχουσα κατάσταση που όλοι θέλουμε να αλλάξει.
Επομένως απομένουν πραγματικά προς εξέτασιν μόνο το 2ο και το 3ο σενάριο. Αυτό δεν σημαίνει ότι θα πρέπει η επιλογή να έχει διλημματικό χαρακτήρα. Υπάρχουν θετικά κι αρνηντικά σημεία και στα δύο σενάρια και το ζητούμενο θα πρέπει να είναι η απόρριψη των αρνητικών και το ‹πάντρεμα» των θετικών τους μαζί με τις πολύ θετικές προτάσεις που κατατίθενται στην (πολύ «ασφυκτική» πάντως) διαβούλευση. Προτάσεις και σκέψεις που αρκετές από αυτές καθρεφτίζουν τις πραγματικές ανάγκες και ανησυχίες των κατοίκων της περιοχής για το μέλλον.

Ειδικές παρατηρήσεις:
- Η ένωση του παραλιακού μετώπου της Πιερίας αποτελεί πρωταρχικό σκοπό και βασικό προαπαιτούμενο για την τουριστική ανάπτυξη. Ένα ενιαίο, παραλιακό μέτωπο που θα ενώνει τις ακτές της Β. Πιερίας με εκείνες του δήμου Κατερίνης και τις ακτές του Ολύμπου, είναι αναγκαίο και θα καταστεί ιδιαίτερα επωφελές για όλους. Απαιτείται λοιπόν άμεσα ο επαναπροσδιορισμός χρήσεων γης σε περιοχές όπως τμήματα του Κορινού, αλλά και στον Βαρικό Λιτοχώρου που τώρα ορίζονται ως «υψηλής παραγωγικότητας», καθώς και στην Γρίτσα και Πλάκα. Με όριο τη σιδηροδρομική γραμμή (ή κατά περιπτώσεις την ΠΑΘΕ) όλες οι περιοχές ανατολικά προς Θερμαϊκό θα πρέπει να μετατραπούν σε τουριστικού ενδιαφέροντος. Ενδεχομένως σε τμήματα αυτών, όπου η απόσταση από τη θάλασσα είναι μεγαλύτερη, θα μπορούσαν εναλλακτικά να επιτρέπονται τουριστικές δραστηριότητες χαμηλής όχλησης. Το ίδιο, σε συνδυασμό με ζώνες παραθεριστικής κατοικίας θα πρέπει να συμβεί και στο τμήμα της Πλάκας πάνω από την ΠΑΘΕ (από Κέντρο Υγείας και προς τα νότια) αναγνωρίζοντας εν τέλει μία υφιστάμενη κατάσταση.
Όλα αυτά, βέβαια, θα πρέπει να συνδυαστούν με την εκπονούμενη από την περιφέρεια μελέτη για την προστασία των ακτών της Πιερίας από διαβρωση και με πολύ σοβαρά έργα που πρέπει να γίνουν (βλ. παράδειγμα Κύπρου), ώστε να επιστρέψει ο αιγιαλός τουλάχιστον στα όρια προ 40ετίας.
- Αντίστοιχη ενοποίηση θα πρέπει να επέλθει και στο ημιορεινό μέτωπο. Χάραξη και κατασκευή της Παρολύμπιας οδού που θα ενώνει όλους τους παλιούς οικισμούς εντός του δήμου Δίου - Ολύμπου (και όχι μόνο). Μία τέτοια οδός πέρα από τα πλεονεκτήματα για τον επισκέπτη - λάτρη του εναλλακτικού τουρισμού, θα είναι ιδιαίτερα χρήσιμη και για την ταχύτερη και ασφαλέστερη μετάβαση σωστικών συνεργείων, μονάδων πυρόσβεσης κλπ, άρα και για την αποτελεσματικότερη προστασία του βουνού. Σε συνεργασία με την Διεύθυνση Δασών λοιπόν, χάραξη της οδού αυτής και πρόβλεψη ειδικών χρήσεων πλησίον αυτής.
- Μεγάλο στοίχημα για την ισόρροπη ανάπτυξη της περιοχής είναι και ο συνδυασμός των δύο βασικών πυλώνων της οικονομίας της: τουριστικού και πρωτογενούς τομέα. Η υπεραξία θα έρθει αμφίδρομα, εάν τα εξαιρετικά προϊόντα της περιοχής περάσουν στα μενού των τουριστικών επιχειρήσεων (γαστρονομικός τουρισμός) και θα γίνει ακόμη μεγαλύτερη, αν αυτά είναι βιολογικής καλλιέγειας ή κτηνοτροφίας. Ορισμός λοιπόν εκτάσεων πλησίον του βουνού και σε ικανή απόσταση από τους οικισμούς για καλλιεργητικά και κτηνοτροφικά πάρκα. Οι εκτάσεις θα παραχωρηθούν από τον Δήμο ή την πολιτεία ακόμη και με διανομή σε ακτήμονες ή νέους παραγωγούς/κτηνοτρόφους υπό τον όρο της βιολογικού τύπου παραγωγής. Εντός αυτών των πάρκων (ή σε άλλα κατάλληλα σημεία) δημιουργία μονάδων μεταποίησης και τυποποίησης.
- Περιοχές περιαστικού πρασίνου με ιδιαίτερο χαρακτήρα (όπως ο Λάκκος του Ενιπέα στο Λιτόχωρο που έχει καταστεί τα τελευταία χρόνια πόλος έλξης πάρα πολλών επισκεπτών) θα πρέπει αντιστοίχως να προσεχθούν και να αναδειχθούν ιδιαίτερα. Το 2ο από τα σενάρια φαίνεται συγκριτικά να ανταποκρίνεται κάπως καλύτερα στις ανάγκες και τις δυνατότητες της περιοχής προτείνοντας την ως «Περιοχή Ελέγχου Χρήσεων Γης Αγροτικού Χώρου, με επιλεγμένες χρήσεις του άρθρου 15 του ΠΔ.59/2018 που σχετίζονται με τον πρωτογενή τομέα αλλά και με την μεταποίηση, την εφοδιαστική και τον τουρισμό (με περιορισμό στις κλίνες), με σκοπό την ορθολογική κατανομή και συσχέτιση των χρήσεων γης», ενώ ίσως δεν θα είχε μεγάλη διαφορά και η περίπτωση να προταθεί ως «Περιοχή Ελέγχου Χρήσεων Γης Περιαστικών Χρήσεων, με επιλεγμένες χρήσεις του άρθρου 15 του ΠΔ 59/2018 που σχετίζονται με τον τουρισμό (με περιορισμό στις κλίνες), την μεταποίηση (με περιορισμό στην όχληση) και τις δραστηριότητες του πρωτογενούς τομέα», όπως συμβαίνει για την περιοχή γύρω από την πόλη της Κατερίνης και τον Κορινό (στοιχείο 4 της ΖΟΕ της Κοινότητας Κορινού).
Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να ονοματισθούν, με βάση και το αρθρο 15 Π.Δ. 59/2018, οι επιτρεπόμενες τουριστικές χρήσεις ξενώνων, εστίασης, αναψυκτηρίων, χώρων συνάθροισης κοινού, μικρών εμπορικών καταστημάτων ειδικού ενδιαφέροντος (παραδοσιακών/βιολογικών προϊόντων, σουβενίρ, αθλητικού/ορειβατικού εξοπλισμού κλπ), επιχειρήσεων παροχής υπηρεσιών (όπως π.χ. οργάνωση εκδρομών, πεζοπορίας, άλλων μορφών εναλλακτικού τουρισμού), κοκ.
- Να ακολουθηθούν στο Λιτόχωρο οι προβλέψεις του πρόσφατου ΓΠΣ με αλλαγές σε πολλά σημεία εντός του οικισμού από αμιγή σε γενική κατοικία.
- Να γίνουν όλες οι απαραίτητες υδρογεωλογικές μελέτες για: α) χωροθέτηση νέων κοιμητηρίων σχεδόν στο σύνολο των οικισμών του δήμου.
β) να χρησιμοποιηθούν για τη σύνταξη αμέσως μετά ενός στρατηγικού σχεδίου διαχείρισης υδροφόρου ορίζοντα και υδάτινων πόρων στο σύνολο του δήμου, ο οποίος πρέπει να κρατήσει πάση θυσία τη διαχείριση των υδάτων κι ενδεχομένως με τη μορφή υπηρεσίας. Το μοντέλο των «εταιρειών» - και δη των μεγάλων ιδιωτικών - έχει αποδειχθεί από αποτυχημένο έως επικίνδυνο διεθνώς.
- Άμεση έναρξη διαδικασιών για επέκταση του οικισμού του Λιτοχώρου προς νότο (περιοχή από Γυμνάσιο προς Καμίνια) με βάση και τα προβλεπόμενα του ΓΠΣ. Ταυτόχρονα αξιοποίηση της «πολεοδομικής νησίδας» και της αντίστοιχης «Τράπεζας Γης» στο Ξηροκάμπι (απένατι από στρατιωτικές εγκαταστάσεις και στίβο μάχης). Παράλληλα ανατολικά της περιοχής αυτής (από διασταύρωση έως τις παρυφές της πολεοδομικής νησίδας - ενδεχομένως και σε ορισμένα σημεία της απέναντι βορεινής πλευράς) να επιτραπούν χρήσεις ειδικών μορφών τουρισμού (θεματικά πάρκα, αποθεραπευτήρια, κέντρα αποκατάστασης κλπ). Επίσης ανάλογη πρόβλεψη (κυρίως για αθλητικό τουρισμό - προπονητήρια, αθλητικά κέντρα) να υπάρξει και για την περιοχή πέριξ και πλησίον του κλειστού γυμναστηρίου «Πύρρος Δήμας» και του Κέντρου Πληροφόρησης για τον Ολύμπο.
- Δεν θα πρέπει να αποκλειστεί από την τουριστικές δράσεις, έστω ήπιας όχλησης, η Δ.Ε. Δίου. Είναι όντως το πιο παραγωγικό τμήμα του δήμου μας, αλλά έχει πολλά αξιοθέατα (αρχαίο Δίον, Παναγία Κονταριώτισσας, ρέμα Αγίας Κόρηςείναι ορισμένα μόνο από αυτά) και θα μπορούσε να υποστηρίξει με την κατάλληλη οργάνωση μικρές τουριστικές/αγροτουριστικές μονάδες. Η εγγύτητα με το Λιτόχωρο και την Κατερίνη, θα μπορούσε να μην αποτελέσει τροχοπέδη, αλλά αντίθετα πλεονέκτημα σε μία προσπάθεια τουριστικής ανάπτυξης. Ιδιαίτερα δε αν αναπτυχθεί ένα σταθερό δικτυο δημοτικής συγκοινωνίας.

Και μία παρατήρηση προς το ΥΠΕΝ και κάθε αρμόδιο φορέα. Είναι ηλίου φαεινότερο ότι η διαβούλευση μόλις ξεκίνησε πραγματικά. Για ένα τόσο σοβαρό ζήτημα που θα επηρεάσει άμεσα τις ζωές μας για τις επόμενες δεκαετίες, αξίζει να καθυστερήσει ο προγραμματισμός μερικούς μήνες.

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΑΘ. ΛΑΠΠΑΣ
Πρώην Αναπληρωτής Δήμαρχος Δίου - Ολύμπου
και Αντιδήμαρχος Δ.Ε. Λιτοχώρου