Ο Δήμος Κυθήρων διαθέτει πλήθος αξιόλογων ιστορικών και πολιτιστικών στοιχείων. Υπάρχουν πέντε οικισμοί οι οποίοι έχουν χαρακτηριστεί ως παραδοσιακοί σύμφωνα με το ΠΔ 19-10-1978, ΦΕΚ 594/Δ. Πρόκειται για τους οικισμούς Αρωνιάδικα, Καστρισιάνικα, Κάτω Χώρα, Κύθηρα και Μυλοπόταμος.
Το νησί είναι παγκοσμίως γνωστό για τον περίφημο μηχανισμό των Αντικυθήρων, αρχαίο όργανο αστρονομικών παρατηρήσεων, που βρέθηκε σε ναυάγιο κοντά στις ακτές του νησιού.
Στο νησί των Κυθήρων έχουν κηρυχτεί ως τοπία ιδιαίτερου φυσικού κάλλους και ιστορικοί τόποι, σύμφωνα με το ΦΕΚ 595/Β/1980:
● Η περιοχή της Παλαιοπόλεως, όπου ο αρχαιολογικός λόφος ΄΄Καστρί΄΄ με ακτίνα 1.500,0 μέτρα γύρω από το λόφο και
● Η περιοχή της Κάτω Χώρας Μυλοποτάμου, από το Ενετικό Κάστρο έως την ακτή, συμπεριλαμβανομένων και των υψωμάτων ΄΄Γρηγόρια΄΄ όπου το εξωκκλήσι της ΄΄Αγίας Μαρίνας΄΄, ΄΄Τραχήλια΄΄ και ΄΄Πύργος΄΄.
Επίσης, με το ΦΕΚ 672/Β/1979 «Περί χαρακτηρισμού Βυζαντινού οικισμού Μυλοποτάμου ως ιστορικού τόπου», όπως συμπληρώθηκε με το ΦΕΚ 382/Β/1981, χαρακτηρίστηκε ολόκληρος ο βυζαντινός οικισμός Μυλοποτάμου Κυθήρων ως ιστορικός τόπος.
Όσον αφορά σε αρχαιολογικούς χώρους στις νήσους Κυθήρων και Αντικυθήρων καταγράφονται τα εξής:
● ΦΕΚ 553/Β/1980: ΄΄Περί κηρύξεως ως Αρχαιολογικών Χώρων περιοχών των Κυθήρων΄΄. Κηρύχθηκαν: α. Ολόκληρος ο λόφος του Παλαιοκάστρου και β. Η περιοχή Παλαιοπόλεως από το χείμαρρο ΄΄Πλατύ Λαγκάδι΄΄ έως 1.000 μ. βορείως του χειμάρρου ΄΄Βόθωνος΄΄ και από την εκκλησία του Αγίου Παντελεήμονα προς Δυσμάς, έως την ακτή της Παλαιοπόλεως πρός Ανατολάς.
● ΦΕΚ 595/Β/1980: ΄΄Περί χαρακτηρισμού περιοχών της νήσου Κυθήρων ως τοπίων ιδιαίτερου φυσικού κάλλους και ιστορικών τόπων΄΄. Κηρύσσονται ως τοπία ιδιαίτερου φυσικού κάλλους και ιστορικούς τόπους οι περιοχές της νήσου Κυθήρων: α. περιοχή της Παλαιοπόλεως, όπου ο αρχαιολογικός λόφος ΄΄Καστρί΄΄ με ακτίνα 1.500,0 μέτρα γύρω από το λόφο και β. περιοχή της Κάτω Χώρας Μυλοποτάμου, από το Ενετικό Κάστρο έως την ακτή, συμπεριλαμβανομένων και των υψωμάτων ΄΄Γρηγόρια΄΄ όπου το εξωκκλήσι της ΄΄Αγίας Μαρίνας΄΄, ΄΄Τραχήλια΄΄ και ΄΄Πύργος΄΄.
● ΑΠΟΦ. ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Α1/Φ02/2856/98/1988 ΄΄Καθορισμός ζωνών προστασίας του αρχαιολογικού χώρου Παλαιόπολης Κυθήρων΄΄
● ΦΕΚ 58/A/11-03-25: ΄΄Περί κηρύξεως βυζ. Μνημείων εν Κυθήροις και Αιτωλία΄΄. Κηρύσσονται προέχοντα Βυζαντινά μνημεία διατηρητέα και αρχαιολογικοί και ιστορικοί χώροι τα κάτωθι: Αγία Βαρβάρα, Αγιος Θεόδωρος και Παναγία του Φόρου, Αγιος Δημήτριος, Πούρκο και Παναγία στο ΄΄Καταλυγάδι΄΄, Πούρκο
● ΦΕΚ 788/Β/1980: ΄΄Περί κηρύξεως οικισμών νήσου Κυθήρων ως διατηρητέων΄΄. Χαρακτηρίστηκε ως διατηρητέος ο οικισμός της Χώρας Κυθήρων [Μέσα Βούργο] και η νεότερη επέκτασή του.
● ΦΕΚ 30/Β/1983:΄΄Περί κηρύξεως του περιβάλλοντος του κηρυγμένου μνημείου Κάστρου Χώρας Κυθήρων΄΄. Χαρακτηρίστηκαν οι λόφοι που περιβάλλουν το κηρυγμένο μνημείο Κάστρου Χώρας Κυθήρων [ΦΕΚ 788/Β/1980] ως τοπίο εξαίρετου φυσικού κάλλους και τόπο που χρήζει ειδικής προστασίας.
● ΦΕΚ 358/ΑΑΠ/2008: ΄΄Οριοθέτηση αρχαιολογικού χώρου Κάστρου Χώρας Κυθήρων, Νήσου Κυθήρων΄΄. Οριοθέτηση του αρχαιολογικού χώρου Κάστρου Χώρας Κυθήρων, Νήσου Κυθήρων, με σκοπό την αποτελεσματικότερη προστασία και ανάδειξη των σημαντικών μνημείων που περιλαμβάνονται εντός αυτού.
● ΦΕΚ 267/Β/1970: ΄΄Περί κηρύξεως Αρχαιολογικών Χώρων και Μνημείων Νομ. Λακωνίας και Αντικυθήρων΄΄. Κηρύσσεται ως αρχαιολογικός χώρος η θέση Παλαιόκαστρο της νήσου Αντικυθήρων.
Επιπλέον των ανωτέρω υπάρχουν οι κάτωθι κηρυγμένοι αρχαιολογικoί χώροι:
● Σπήλαιο Αγίας Σοφίας Καλάμου, Κύθηρα (ΦΕΚ 316/ΑΑΠ/2018)
● Νοτιοανατολικές ακτές Κυθήρων, Ενάλιος χώρος (ΦΕΚ 1786/Β/2003)
● Σπήλαιο Χουστή, Διακόφτι, Κύθηρα (ΦΕΚ 285/ΑΑΠ/2013)
● Παλαιόχωρα, Κύθηρα (ΦΕΚ 287/ΑΑΠ/2012)
● Σπήλαιο Καταφυγάδι και κορυφή Λέσκα, Κύθηρα (ΦΕΚ 38/ΑΑΠ/2017)
● Ναυάγια Αντικυθήρων, Κύθηρα, Ενάλιος Χώρος (ΦΕΚ 585/Δ/2021)
