Αρχικά να σημειωθεί ότι ο χρόνος διαβούλευσης είναι ασφυκτικός, μόλις 5 ημέρες για ένα τόσο σοβαρό θέμα που αφορά το μέλλον της πόλης μας.
Οι κύριες κατευθύνσεις και άξονες του ΤΠΣ θα έπρεπε να περιλαμβάνουν τους στόχους για μια κλιματικά ουδέτερη πόλη, έως το 2030-35, με μέτρα για την αύξηση της ανθεκτικότητας σε περιβαλλοντικές/κλιματικές καταστροφές (πυρκαγιές/πλημμύρες/ αύξηση νοσηρότητας λόγω υψηλών θερμοκρασιών κλπ).
Προβλεπόμενα μέτρα θα περιλάμβαναν την μεγάλη αναβάθμιση της ενεργειακής αποδοτικότητας και της μείωσης κατανάλωσης ενέργειας στα κτίρια (ιδίως σε δημόσια κτίρια, όπως σχολεία, δημοτικές υπηρεσίες), την χρηματοδότηση ειδικά των πιο φτωχών και ευάλωτων νοικοκυριών για την ενεργειακή αναβάθμιση της οικίας τους, ένα μεγάλο δημοτικό πρόγραμμα για πράσινες στέγες (που βελτιώνει σημαντικά όχι μόνο το μικροκλίμα, την ενεργειακή αποδοτικότητα και δροσισμό των κτιρίων αλλά και την βιοποικιλότητα).
Ο παραπάνω στόχος της βελτίωσης ανθεκτικότητας της πόλης, αλλά και της ποιότητας ζωής συνδέεται άμεσα και με τα διαχειριστικά σχέδια για
- το ρέμα της πικροδάφνης
- το οικοσύστημα του Υμηττού
- την ανάπτυξη πράσινων διαδρομών μέσα στην πόλη (αστικό πράσινο) με παράλληλη αύξηση της χρήσης ποδηλάτου και τη μεγάλη μείωση της χρήσης αυτοκινήτου.
Για να έχουμε στο μέλλον μια βιώσιμη πόλη, που θα εξασφαλίζει ισότιμη πρόσβαση σε όλα τα μέλη της στα κοινωνικά και περιβαλλοντικά αγαθά (υγεία, παιδεία, αποκατάσταση του φυσικού περιβάλλοντος, προστασία της φύσης και άγριας ζωής), θα πρέπει στα σχέδια πόλης να προβλέπονται τα εξής
1. Η προστασία απένταντι σε κάθε μορφής αυθαιρεσία και υποβάθμιση, και πλήρης αποκατάσταση του ρέματος της πικροδάφνης στην πρότερη φυσική της κατάσταση. Η νέα οικολογική αντίληψη για τα ρέματα ως τα πλεον σημαντικά οικοσυστήματα που θωρακίζουν την πόλη από πλημμύρες και φυσικές καταστροφές, η αναγνώριση της μεγάλης οικολογικής τους αξίας για την σωτηρία της άγριας ζωής και βιοποικιλότητας, το πλήθος οικολογικών υπηρεσιών που προσφέρουν για τη βελτίωση του μικροκλίματος και τον δροσισμό της πόλης, η αναψυχή που προσφέρουν στους κατοικους θα πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη στον πολεδομικό σχεδιασμό. Συγχρόνως να αντιληφθούμε ότι ο εγκιβωτισμός ή τσιμεντοποίηση υποβαθμίζει πολύ σοβαρά το οικοσλυστημα της πικροδάφνης και είναι λάθος πρακτική.
Επίσης, θα πρέπει να προστατευθεί το ρέμα από την ανεξέλεγκτη διάθεση απορριμμάτων, και να ενεργοποιηθούν οι κάτοικοι ώστε να γίνουν φύλακες και προστάτες του ευαίσθητου οικοσυστήματος και όχι οι καταπατητές του.
2. Ο Υμηττός και ο σπουδαίος οικολογικός του ρόλος πρέπει να αντιμετωπιστεί ως πολύτιμη κληρονομιά που πρέπει να προστατευθεί και να διασωθεί για τις επόμενες γενιές. Η εξάλειψη κάθε παράνομης δραστηριότητας και φυσικά της παράνομης δόμησης είναι προτεραιότητα για τον Δήμο μας. Το προβλεπόμενο πάρκο πόλης, εφόσον δεν εκπληρώνει τις προυποθέσεις της διατήρησης και προστασίας του οικοσυστήματος (για παράδειγμα με τη δημιουργία κτιριακών υποδομών ή αθλητικών χώρων) δεν είναι συμβατό με το καθεστώς προστασίας του Υμηττού και πρέπει να απορριφθεί από το ΤΠΣ. Μόνο ήπιες δραστηριότητες (περίπατοι, εκαπαιδευτικά προγράμματα, επιστημονική έρευνα) είναι συμβατές και πρέπει να προβλεφθούν.
3. Το αστικό πράσινο και οι πράσινες διαδρομές καθώς και οι πράσινοι χώροι μέσα στην πόλη είναι απολυτως απαραίτητοι και θα δώσουν μια ανάσα ζωής στην πόλη και στους κατοίκους. Ιδίως τα τελευταία χρόνια το αστικό πράσινο έχει υποβαθμιστεί σημαντικά και έχει μειωθεί. Ο σχεδιασμός του από επιστημονικο προσωπικό είναι προυπόθεση της επιτυχίας.
Ένα μεγάλο θέμα για την πόλη είναι η διαχείριση των απορριμμάτων. Μπορείτε να διαβάσετε εδώ https://www.iliou-polis.gr/cleanliness-regulation/ κάποιες αναλυτικές προτάσεις που θα συμβάλλουν στη επίλυση του προβλήματος.
Συγκεκριμένα για το Σταθμό Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων θα πρέπει να προβλέπεται ικανός χώρος για την προσωρινή αποθήκευση βιαποβλήτων (νομοθετική υποχρέωση και πρόβλεψη του Τοπικού σχεδίου διαχείρισης απορριμμάτων ΤΣΔΑ), καθώς και χωριστή αποθήκευση τεσσάρων ρευμάτων αποβλήτων συσκευασιών (χαρτί, πλαστικά, μέταλλα, γυαλί). Επίσης να προβλέπεται χώρος κομποστοποίησης υπολειμμάτων κήπων και πάρκων και βιοαποβλήτων από χώρους εστίασης και οικίες (πρόβλεψη του ΤΣΔΑ). Συνολικά για τον σωστό σχεδιασμό του ΣΜΑ να ληφθεί υπόψη το Τοπικό Σχέδιο Διαχείρισης Απορριμμάτων.
Σχετικά με τα προβλεπόμενα σενάρια ανάπτυξης της πόλης, ίσως ένα υβριδικό μοντέλο ανάπτυξης να είναι η καλύτερη επιλογή, με ένα μικτό σενάριο 2,3, όπου θα υπάρχει ένα κέντρο πόλης όπου θα συγκεντρώνονται εμπορικές δραστηριότητες, πολιτιστικές εκθέσεις κ.α, ενώ συγχρόνως θα αναπτυχθούν τοπικά κέντρα που θα ενδυναμώσουν τις γειτονιές και θα συμβάλλουν στην κοινωνική συνοχή και στην ανάπτυξη ισχυρών δεσμών στα μέλη της κοινότητας με δράσεις τοπικού ενδιαφέροντος και περιεχομένου, πολιτιστικές, εκπαιδευτικές κ.α. Αν αυτό δεν είναι εφικτό, τότε θεωρώ προτιμότερο το δεύτερο σενάριο με την ανάπτυξη των επιμέρους κοινωνικών κέντρων που διασφαλίζει την κοινωνική συνοχή.
με εκτίμηση
Μαρία Βιτωράκη
Χημικός Μηχανικός MSc.
Καθηγήτρια περιβαλλοντικών σπουδών