ΕΠΣ ΘΗΡΑΣ

Σε θετική κατεύθυνση αλλά με αναγκαιότητα δημιουργίας μηχανισμών ελέγχου της εφαρμογής και πόρων

Στα θετικά στοιχεία που προτεινόμενου σεναρίου περιλαμβάνονται:
 Η δραστική μείωση της δυνατότητας δόμησης κατοικίας από το 62,7% στο 12% ή 4,9% ανάλογα με το σενάριο της έκτασης του νησιού και της δυνατότητας δόμησης ξενοδοχείων από το 62,7% στο 4,9% της έκτασης του νησιού με παράλληλη αύξηση των ζωνών που δεν δομούνται
 Ο προσδιορισμός ζωνών κοινωνικής κατοικίας
 Ο υπολογισμός των αυθαίρετων τετραγωνικών δόμησης στο σχεδιασμό.
 Η οριοθέτηση με συντεταγμένες ζωνών με απαγόρευση δόμησης όπως η ζώνη της Καλντέρας και οι αρχαιολογικοί χώροι για αποφυγή ασαφειών και σφάλματος.

Προτάσεις βελτίωσης:
 Δείκτης τουριστικής λειτουργίας κλίνες/ πληθυσμό βάσης. Θα πρέπει να προστεθεί η βραχυχρόνια μίσθωση (οι μελετητές επισημαίνουν ότι δεν έχει προστεθεί). Ειδικότερα αφού άλλες πρόσφατες καταγραφές δείχνουν ότι είναι πάνω από το 50% των τουριστικών κλινών.
 Στρατηγικές Επενδύσεις και ΟΜΑΤ (Οργανωμένες Μορφές Ανάπτυξης Τουρισμού και Συμπληρωματικών Δραστηριοτήτων). Εάν σημείο ταύτισης των τοπικών φορέων, του δήμου, του ΣτΕ και πολλων εμπειρογνωμόνων είναι ότι δεν πρέπει να γίνονται Στρατηγικές Επενδύσεις του τουρισμού στη Σαντορίνη. Θα πρέπει να διευκρινιστεί ότι δεν επιτρέπονται Στρατηγικές Επενδύσεις και ΟΜΑΤ ούτε στις ζώνες Τουρισμού- Αναψυχής.
 Πλήρης απαγόρευση της δημιουργίας νέων τουριστικών κλινών παρα μόνο από διαπιστωμένους οινοκαλλιεργητές και μόνο στα πλαίσια των επισκέψιμων οινοποιείων όπου θα επιτρέπονται πολύ μικρές μονάδες αγροτοτουρισμού πολυτελείας έως 15-20 κλινών. Με αυτό τον τρόπο θα υποστηριχθεί η διατήρηση των αμπελώνων.
 Θέσπιση αντικινήτρων με στόχο τη μείωση της υφιστάμενης βραχυχρόνιας μίσθωσης (είτε με υφιστάμενα εργαλεία όπως η θέσπιση ανώτατου αριθμού ημερών – ενεργοποίηση ΚΥΑ είτε με νέα που θα αφορούν τη θέσπιση επιπλέον τελών).
 Κατάργηση της νέας υπόσκαφης δόμησης.
 Περαιτέρω μείωση της δόμησης των νέων κτιρίων κατοικιών στην εκτός σχεδίου περιοχή με πιθανή αύξηση με κοινωνικά κριτήρια (μόνιμοι κάτοικοι κλπ).
Επίλογος
Το ζήτημα που πρέπει να προβληματίζει είναι η δυνατότητα εφαρμογής αυτού του αρκετά φιλόδοξου σχεδίου εάν υπολογίσουμε α)τη μεγάλη απόδοση που έχει η εκμετάλλευση της μικρής και μεγάλης ιδιοκτησίας β) τους ισχνούς μηχανισμούς ελέγχου και κυρίως γ)το ότι διαχρονικά η πολιτεία πριμοδότησε όσους αυθαιρέτησαν. Αυτό αποδεικνύεται περίτρανα από το πολύ μεγάλο ποσοστό αυθαιρέτων που έχουν υπολογίσει οι μελετητές (σχεδον το 50% του συνολου) . Αυτός ο συνδυασμός νομίζω ότι απαιτεί την ανάπτυξη νέων εργαλείων ελέγχου (όπως ένα παρατηρητήριο εφαρμογής του χωρικού σχεδιασμού σε νησιά όπως η Σαντορίνη και η Μύκονος) αλλά και νομοθετικές ρυθμίσεις ώστε να μπορεί να υποστηριχθεί στο ΣτΕ η εφαρμογή του μηχανισμού της μεταφοράς συντελεστή σε αυτού του τύπου τα νησιά (με την επιβολή αγοράς συντελεστή για τα αυθαίρετα) και κίνητρα συνένωσης οικοπέδων για την επίτευξη της αυξημένης αρτιότητας. Η εφαρμογή του σχεδιασμού χρειάζεται πόρους που θα πρέπει να προέλθουν από ένα «πράσινο ταμείο φέρουσας ικανότητας» τοπικής εμβέλειας που θα έχει πόρους από τα αυθαίρετα, τα έσοδα τουριστικών φόρων και τα τέλη κρουαζιέρας.
Δρ. Ευθυμία Σαραντάκου
Αναπληρώτρια Καθηγήτρια «Χωρικές Πολιτικές στον Τουρισμό»,
Τμήμα Διοίκησης Τουρισμού Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής