Ο σχεδιασμός για το μέλλον μιας Ιστορικής πόλης προϋποθέτει αρχικά να υπάρχει όσο το δυνατόν καλύτερη κατανόηση της εξέλιξης της μέσα στα χρόνια και πως τελικά καταλήγει στην σημερινή εικόνα και λειτουργία της.
Η περίπτωση της Ναυπάκτου ξεχωρίζει καθώς από την απελευθέρωση της το 1829 έγιναν συνεχείς προσπάθειες για να οργανωθεί και να εξελιχθεί με τα εκάστοτε πολεοδομικά νομοθετικά εργαλεία που υπήρχαν ανά περίοδο, με τις όποιες οικονομικές δυνατότητες και βεβαίως την εκάστοτε πολιτική βούληση.
Τελικά σήμερα καταφέρνει από την μία να συνδυάζει αρχαιολογικό ενδιαφέρον λόγω της διατήρησης σε μεγάλο βαθμό των Οχυρώσεων από τον Αρχαίο Λιμένα ως το Ιτς Καλέ στον Λόφο του Κάστρου Ναυπάκτου, από την άλλη να έχει απωλέσει σημαντικό αρχιτεκτονικό απόθεμα του 19ου και αρχών του 20ου αιώνα, ενώ η μη ολοκλήρωση του πολεοδομικού σχεδιασμού μέσω της εφαρμογής του ρυμοτομικού σχεδίου, η μη οργάνωση των χρήσεων γης και η μη διασφάλιση του απαραίτητου κοινωνικού εξοπλισμού φέρνουν μια δυσλειτουργία που αποτυπώνεται καθημερινά όπως στο κυκλοφοριακό ζήτημα.
Η προστασία της πόλης τόσο από την αρχαιολογική όσο και από την πολεοδομική νομοθεσία δεν κατάφερε να καθορίσει με σαφήνεια την Παλιά Ναύπακτο και να διατηρήσει την αρχιτεκτονική κλίμακα της.
Μέσα σε γενικές ή και ειδικές διατάξεις στον τρόπο και περιορισμούς δόμησης πέρασε στην λήθη η ιστορική εξέλιξη της και παρόλο την προσπάθεια που έγινε κατά καιρούς όπως με τις εργασίες της μελετητικής ομάδας της Επιχείρησης Πολεοδομικής Ανασυγκρότησης (ΕΠΑ) την περίοδο 1982-1987 ή και με το Ερευνητικό Πρόγραμμα που εκπόνησε το Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Πανεπιστημίου της Πάτρας την περίοδο 2013-2023 δεν έγινε δυνατή η ολοκλήρωση μιας ολιστικής προσέγγισης προστασίας, ανάδειξης και ανάπτυξης της Ναυπάκτου και να αποδώσει την εξέλιξη της από Καστρόπολη του 19ου αιώνα και μια αναπτυσσόμενη έδρα Επαρχίας των αρχών του 20ου αιώνα σε μια σύγχρονη λειτουργική πόλη με σαφές τμήμα βιώσιμο, ήπιο, ιστορικό, προστατευμένο την Παλιά Ναύπακτο.
Στα πλαίσια της μελέτης του Τοπικού Πολεοδομικού Σχεδίου του Δήμου Ναυπακτίας και εκμεταλλεύοντας την γνώση που προσφέρουν οι παραπάνω μελέτες και έρευνες θα πρέπει μεταξύ άλλων να είναι στόχος η ανάδειξη της Παλιάς Ναυπάκτου στα όρια των Πολεοδομικών Ενοτήτων Κάστρου (Π.Ε.4) και Κέντρου (Π.Ε.5)
Η Παλιά Ναύπακτος μπορεί εφόσον χαραχθεί ένας οργανωμένος οδικός χάρτης, να αποτελέσει το πολιτιστικό, τουριστικό και αναπτυξιακό πυρήνα για τον Δήμο Ναυπακτίας.