Η Σαντορίνη χρειάζεται ένα αυστηρό πλαίσιο κανόνων δόμησης, που πρέπει ωστόσο να διαμορφωθεί με όρους βιωσιμότητας για τις αναπτυξιακές προοπτικές του νησιού και όχι με μία ισοπεδωτική λογική. Δυστυχώς φαίνεται ότι το ΕΠΣ, ενώ υποτίθεται ότι αποσκοπεί σε μία ισορροπημένη οικιστική ανάπτυξη με παράλληλη προστασία των εξαιρετικών φυσικών πόρων του νησιού, δεν επιτυγχάνει αυτό τον στόχο.
Κι αυτό γιατί οι προτάσεις που προκρίνει ισοδυναμούν με ολική απαγόρευση της δόμησης, αφήνοντας αναπάντητα τα πραγματικά προβλήματα του νησιού. Προκειμένου να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά ο συνωστισμός που επιβαρύνει κάθε χρόνο τις ήδη κορεσμένες τουριστικά περιοχές, είναι αναγκαίο να επιτραπεί η βιώσιμη τουριστική επέκταση, ασφαλώς με αυστηρούς πολεοδομικούς κανόνες, σε περιοχές του νησιού λιγότερο βεβαρημένες και δημοφιλείς έως σήμερα.
Για να αναδειχθεί και να αξιοποιηθεί με όρους βιωσιμότητας η λιγότερο γνωστή και ανεπτυγμένη πλευρά της Σαντορίνης, απαιτείται πιο διεξοδική μελέτη των περιοχών που προτείνονται για τουριστική ανάπτυξη στο πλαίσιο του ΕΠΣ.
Για παράδειγμα διαπιστώνεται με έκπληξη ότι οικισμοί όπως η Δημοτική Ενότητα Μεγαλοχωρίου, παραδόξως έχουν μείνει εκτός των Περιοχών Προτεραιότητας Τουρισμού, παρά το γεγονός ότι σύμφωνα με την ίδια τη μελέτη του ΕΠΣ, εμφανίζεται με τη χαμηλότερη τιμή της φέρουσας ικανότητας σε όλους τους σχετικούς δείκτες, δηλαδή στον δείκτη δόμησης με και χωρίς αυθαίρετα, στο ποσοστό κάλυψης και στον δείκτη τουριστικής λειτουργίας. Περιοχές όπως το Μεγαλοχώρι ενδείκνυνται για τουριστική ανάπτυξη και θα μπορούσαν να αποτελέσουν νέο πόλο έλξης αναβαθμίζοντας το τουριστικό προϊόν της Σαντορίνης, μέσα από την κατασκευή ολοκληρωμένων συγκροτημάτων υψηλών ποιοτικών προδιαγραφών που θα λειτουργούν με τα πιο σύγχρονα κριτήρια βιωσιμότητας και θα προσφέρουν αυθεντικές εμπειρίες φιλοξενίας με σεβασμό στο φυσικό περιβάλλον και την τοπική αρχιτεκτονική παράδοση. Σημειωτέον ότι το Μεγαλοχώρι έχει θέα σε μεγάλο μέρος της Καλντέρας και επίσης είναι μακριά από τις υφιστάμενες εγκαταστάσεις μεγάλης όχλησης, δηλαδή το αεροδρόμιο και το εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας της ΔΕΔΔΗΕ.
Ένα ακόμη σημείο κριτικής προς τις προτάσεις του ΕΠΣ, είναι ότι με την ολική απαγόρευση δόμησης ουσιαστικά «αχρηστεύονται» οι περιουσίες των ίδιων των μόνιμων κατοίκων του νησιού, ενώ πολλοί από αυτούς θα προτιμήσουν να εγκατασταθούν σε άλλες περιοχές μετατρέποντας τις υπάρχουσες κατοικίες τους σε καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης, ενδεχόμενο που προβληματίζει σχετικά με τη μελλοντική βιωσιμότητα του τουριστικού μοντέλου της Σαντορίνης.
Με το ΕΠΣ, φαίνεται ότι δαιμονοποιείται συνολικά ο τουρισμός, από τον οποίο ζει το νησί και οι κάτοικοί του τόσα χρόνια και δεν δίνεται ουσιαστική απάντηση στο πρόβλημα του τουριστικού συνωστισμού. Για να πάρει ανάσα η Σαντορίνη, απαιτούνται συντονισμένες και αποτελεσματικές παρεμβάσεις, για παράδειγμα σε σχέση με τις κρουαζιέρες και τις εκδρομές, που φέρνουν κάθε μέρα στο νησί πληθυσμό υπερδεκαπλάσιο ενός ξενοδοχείου 5* με 100 κλίνες και έχουν ελάχιστη ανταπόδοση στην τοπική οικονομία. Πρωτίστως, χρειάζεται ήπια τουριστική επέκταση σε λιγότερο ανεπτυγμένες περιοχές του νησιού, με βιώσιμες επενδύσεις που θα σέβονται το περιβάλλον και θα τηρούν με ευλάβεια τους κανόνες οικιστικής ανάπτυξης.