ΤΠΣ ΔΗΜΟΥ ΤΕΜΠΩΝ

Αρχοντικά στο Συκούριο - Τουριστική Ανάπλαση

ενδιαφέρον παρουσιάζουν και τα πέτρινα διώροφα και ημιδιώροφα σπίτια, που τα περισσότερα είναι δημιουργήματα Ηπειρωτών μαστόρων και αποδεικνύουν την ιδιαίτερη ευημερία των κατοίκων την περίοδο εκείνη με αρχιτεκτονικά γνωρίσματα υψηλής τεχνικής.

Μερικά από αυτά σώζονται και είναι πραγματικά στολίδια για τον τόπο: το παλιότερο διώροφο αρχοντικό είναι του Χρήστου Γεωργ. Πολύζου στη συνοικία Τζουμά, (σήμερα Καλλιθέα) στην πλατεία Αμβροσίου Κασσάρα. Στη μια από τις δύο εντοιχισμένες μαρμάρινες κτητορικές επιγραφές είναι σκαλισμένα: «Ιησούς Χριστός Νικά το Παν. Χρήστος Γεωργίου Πολύζος Ζαγορίσιος, 20/2/1981».
Ακολουθεί του Αντωνίου Νικολάου Ματσίκα που χτίστηκε το 1901. Στη μετόπη υπάρχουν εντοιχισμένες οι προτομές των κτητόρων, αριστερά της γυναίκας του και δεξιά του ίδιου. Το σπίτι στη δεκαετία του '20 πουλήθηκε και το αγόρασε ο Σπηλιώτης Ιωάννης Νικόλαου Πράπας.
Στην ίδια συνοικία όπου γινόταν και το παζάρι της Παρασκευής (Τζουμά Παζάρ) υπάρχουν και τα σπίτια: του Νικολάου Σπύρου Μακρή (Τσιόλα) χτισμένο το 1903 γνωστό ως σπίτι με το φοίνικα, σήμερα του Κωνσταντίνου Δημητρίου Μητροδήμου, του Παρασκευά Σιδεριάδη χτισμένο το 1905 με το εντυπωσιακό σιδερένιο μπαλκόνι, του μητροπολίτη Αμβροσίου Κασσάρα (1907) που έζησε για πολλά χρόνια και πέθανε στο Συκούριο το 1918 και του Γεωργίου Χατζόπουλου, σήμερα του Μιχαήλ Β. Ντίνα. Στη συνοικία του Αγίου Κωνσταντίνου τα σπίτια: του Ιωάννη Παπαμιχαλόπουλου (Σαντραβέλη) χτίστηκε το 1903, του Νικολάου Τηλιού (Ποτούλη) σήμερα, των αδελφών Κων/νου και Νικολάου Βας. Ζέγγου, το ξενοδοχείο «ο Κίσαβος» του Χρήστου Ζαχ. Παπαζαχαρία και το δημαρχιακό κατάστημα. Νεότερα είναι: του παπα-Στεργίου Ηλία Ήλου,(1915), του Γεωργίου Νικολή σήμερα του Νικολάου Πουτσιάκα, του Αθανασίου Ιωάννη Μπέλτσιου, του Ιωάννη Ευθυμίου Παπαζαχαρία, του Σπύρου Κων. Καραδήμου και του Μιχαήλ Ξεν. Χατζή, νεοκλασικό άριστης κατασκευής και διαρρύθμισης με κόγχες στην κεντρική είσοδο και ακροκέραμα σε όλη την μπροστινή όψη της σκεπής.
Στα παραδοσιακά κτίσματα καταγράφονται και οι 6 νερόμυλοι που άλεθαν τα γεννήματα κατά μήκος του χειμάρρου Μπαρτσιά από τη θέση Ξηρολάκκι μέχρι τη μαγευτική θέση «οι Μύλοι» στις παρυφές του χωριού. Στις μέρες μας σώζονται μόνο δύο, χωρίς να λειτουργούνε. Αξιοπρόσεκτο κτίσμα εντός του οικισμού είναι το παλιό βιομηχανικό συγκρότημα του Μιχαήλ Νικ. Κίττα στο οποίο στεγάζονταν ο κυλινδρόμυλος που κινούνταν με μικρή πετρελαιομηχανή και η μονάδα ηλεκτροφωτισμού, η οποία λειτουργούσε από το 1935 έως το 1960 όταν εξαγοράστηκε από τη Δ.Ε.Η.
Το Συκούριο ανέκαθεν ήταν το κέντρο ανάπτυξης ως προς την εμπορική και οικονομική ζωή της περιοχής.