ΤΠΣ ΔΗΜΟΥ ΚΑΛΑΒΡΥΤΩΝ

Ανάγκη και δυνατότητα τροποποίησης του Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου του 1987_Ανεπάρκεια κάλυψης των σημερινών αναγκών της πόλης των Καλαβρύτων

Το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο (ΓΠΣ) ενός δήμου δύναται να κριθεί ανεπαρκές ή να μην καλύπτει πλήρως τις σύγχρονες ανάγκες της περιοχής όταν έχει συνταχθεί πριν από 38 χρόνια.

Οι λόγοι είναι πολλοί:
1. Αλλαγές στις ανάγκες και τη χρήση του χώρου: Το ΓΠΣ του 1987 δημιουργήθηκε με δεδομένα και ανάγκες της εποχής εκείνης. Σήμερα, οι ανάγκες των πόλεων έχουν αλλάξει, με την ανάπτυξη νέων τομέων, όπως η τεχνολογία, ο τουρισμός, η εμπορική και βιομηχανική δραστηριότητα. Τα παλαιότερα σχέδια συχνά δεν λαμβάνουν υπόψη τη σύγχρονη ανάγκη για βιώσιμη ανάπτυξη, νέες υποδομές και ενεργειακή αποδοτικότητα. (Καλάβρυτα: Σπάει όλα τα ρεκόρ το Χιονοδρομικό – Θα ξεπεράσει τους 200.000 επισκέπτες ... Η υψηλή ζήτηση και η αυξανόμενη δημοτικότητα της περιοχής ενισχύουν τη θέση του χιονοδρομικού κέντρου Καλαβρύτων ως έναν από τους κορυφαίους προορισμούς για χειμερινές δραστηριότητες στην Ελλάδα, με τις εκτιμήσεις να αναφέρουν ότι φέτος αναμένεται να ξεπεραστούν τα 200.000 άτομα, που ήταν το ρεκόρ του Χιονοδρομικού, την σεζόν 2021-2022.: https://politeianews.gr/kalavryta-spaei-ola-ta-rekor-to-chionodromiko-tha-xeperasei-tous-200-000-episkeptes/#google_vignette)
2. Πληθυσμιακές και οικονομικές εξελίξεις: Η αύξηση του πληθυσμού, οι μεταναστευτικές ροές ή η μείωση του πληθυσμού (ανάλογα με την περιοχή) μπορεί να προκαλέσουν σοβαρές ανισορροπίες στην υποδομή και την κατανομή των πόρων. Το ΓΠΣ του 1987 δεν λαμβάνει υπόψη αυτές τις εξελίξεις, κάτι που μπορεί να δημιουργήσει πιεστικά προβλήματα στις υποδομές και τον αστικό ιστό.
3. Νέες απαιτήσεις για περιβαλλοντική προστασία: Οι σύγχρονες απαιτήσεις για προστασία του περιβάλλοντος, η αειφόρος ανάπτυξη και η διαχείριση των φυσικών πόρων απαιτούν την αναθεώρηση παλαιών σχεδίων. Το σχέδιο του 1987 δεν καλύπτει τις αυστηρότερες περιβαλλοντικές διατάξεις που ισχύουν σήμερα. Χαρακτηριστικά, το 1987 δεν υπήρχε νομοθεσία που να προβλέπει το Natura 2000, καθώς το σχετικό νομικό πλαίσιο διαμορφώθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1990.
4. Τεχνολογικές εξελίξεις και αστική κινητικότητα: Σήμερα, οι πόλεις αντιμετωπίζουν προκλήσεις που αφορούν τη διαχείριση της κινητικότητας, τη δημόσια συγκοινωνία, τις νέες τεχνολογίες στις υποδομές (π.χ. έξυπνες πόλεις, διαχείριση απορριμμάτων, σταθμοί φόρτισης αυτοκινήτων κ.λπ.), που δεν ήταν προβλέψιμες πριν από 38 χρόνια.
5. Νομοθετικές και κανονιστικές αλλαγές: Η νομοθεσία που διέπει τις πολεοδομικές εξελίξεις έχει εξελιχθεί με την πάροδο των χρόνων. Νόμοι που αφορούν τον χωροταξικό σχεδιασμό, τις ζώνες προστασίας και τις χρήσεις γης έχουν αλλάξει, με αποτέλεσμα το παλιό ΓΠΣ να μην ανταποκρίνεται πλήρως στις νέες απαιτήσεις της νομοθεσίας.

Για όλους αυτούς τους λόγους, είναι σύνηθες και αναγκαίο να επανεξετάζονται και να επικαιροποιούνται τα ΓΠΣ σε τακτικά διαστήματα, ώστε να διασφαλίζεται ότι ανταποκρίνονται στις σύγχρονες ανάγκες και τις μελλοντικές προοπτικές ανάπτυξης.
Η επέκταση και ο σχεδιασμός ενός σχεδίου πόλης μπορεί να στηριχτεί σε ένα Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο (ΓΠΣ) που έχει συνταχθεί 38 χρόνια πριν, αλλά μόνο εφόσον το σχέδιο αυτό αναθεωρηθεί και επικαιροποιηθεί για να ανταποκριθεί στις σύγχρονες ανάγκες και προκλήσεις.
Ειδικότερα:
Προβλήματα και περιορισμοί
1. Αλλαγές στη χρήση γης και τις ανάγκες: Το παλιό σχέδιο δεν αντανακλά τις σημερινές ανάγκες του πληθυσμού και τις σύγχρονες απαιτήσεις σε όρους χρήσης γης (π.χ., τουριστικές ζώνες, εμπορικές περιοχές, βιομηχανικές ζώνες). Η ανάπτυξη τομέων όπως η τεχνολογία ή ο τουρισμός δεν είχε προβλεφθεί τότε στον βαθμό που έχουν εξελιχθεί σήμερα.
2. Πληθυσμιακές και κοινωνικές αλλαγές: Η αύξηση ή μείωση του πληθυσμού, οι μεταναστευτικές ροές και οι κοινωνικές αλλαγές (όπως η γήρανση του πληθυσμού ή οι νέες συνθήκες διαβίωσης) απαιτούν αλλαγές στον σχεδιασμό του ΓΠΣ για να ικανοποιηθούν οι ανάγκες του νέου πληθυσμού.
3. Περιβαλλοντικές απαιτήσεις: Οι σύγχρονες περιβαλλοντικές ανάγκες (π.χ., πράσινες υποδομές, βιώσιμη ανάπτυξη, διαχείριση φυσικών πόρων) δεν περιλαμβάνονται στον βαθμό που πρέπει στα παλαιά σχέδια. Το παλιό ΓΠΣ δεν είναι συμβατό με τη σύγχρονη περιβαλλοντική νομοθεσία και τις απαιτήσεις για προστασία του περιβάλλοντος όπως αυτές έχουν διαμορφωθεί σήμερα.

Δυνατότητες
1. Επικαιροποίηση και τροποποίηση: Το ΓΠΣ του 1987 είναι ξεπερασμένο, μπορεί να χρησιμεύσει ως βάση για την επικαιροποίηση του πολεοδομικού σχεδιασμού, λαμβάνοντας υπόψη τις νέες ανάγκες και τις σύγχρονες προκλήσεις. Πρέπει η πρόταση της επέκτασης του σχεδίου πόλης να ενσωματώσει τις νέες συνθήκες.
2. Στρατηγικός σχεδιασμός: Το σχέδιο θα πρέπει να περιλαμβάνει γενικές κατευθύνσεις για την ανάπτυξη (π.χ., εντοπισμός περιοχών για επέκταση). Αυτές οι κατευθύνσεις θα χρησιμεύσουν ως εργαλείο για τον σχεδιασμό και την εφαρμογή νέων περιοχών, πάντα με τη δυνατότητα επικαιροποίησης των δεδομένων.
3. Νομοθετικές τροποποιήσεις: Η εφαρμογή ενός σχεδίου πόλης πρέπει να βασιστεί σε επικαιροποιημένο ΓΠΣ και να λάβει υπόψη τις σύγχρονες νομοθετικές απαιτήσεις και τη σύγχρονη κατάσταση του χώρου (π.χ., διαχείριση της κινητικότητας, αστική ανάπλαση, κοινωνικές υποδομές).

Για να στηριχτεί η επέκταση και ο σχεδιασμός του σχεδίου πόλης σε ένα παλαιό ΓΠΣ, το σχέδιο πρέπει να υποστεί αναθεώρηση και επικαιροποίηση, προκειμένου να ανταποκριθεί στις σύγχρονες ανάγκες, τις περιβαλλοντικές απαιτήσεις, τη δημογραφική κατάσταση και τις αναπτυξιακές προοπτικές της περιοχής. Η ανανέωση του σχεδίου θα διασφαλίσει ότι ο νέος πολεοδομικός σχεδιασμός είναι βιώσιμος, λειτουργικός και συμβατός με τις σύγχρονες προκλήσεις.

Η δυνατότητα ένταξης περιοχών και μη οριοθετημένων οικισμών που δεν αναφέρονται σε ένα Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο (ΓΠΣ) είναι εφικτή και εξαρτάται από τις διαδικασίες και τις ρυθμίσεις του εκάστοτε σχεδίου πόλης, καθώς και από τη νομοθεσία που ισχύει την περίοδο της τροποποίησης ή επικαιροποίησης του σχεδίου.

Βασικά σημεία που πρέπει να ληφθούν υπόψη:
1. Κανονιστικό Πλαίσιο και Διαδικασίες Επέκτασης
• Η ένταξη περιοχών που δεν περιλαμβάνονται στο υπάρχον ΓΠΣ (π.χ., μη οριοθετημένοι οικισμοί ή περιοχές εκτός των πολεοδομικών ορίων) απαιτεί την τροποποίηση ή αναθεώρηση του ΓΠΣ σύμφωνα με τη νομοθεσία και τις διαδικασίες που ισχύουν για τον εκάστοτε Δήμο ή περιοχή και να λάβει υπόψη του μεταγενέστερες αποφάσεις (π.χ. Απόφαση Δημοτικού Συμβουλίου 220/2018 Περί λήψης απόφασης, για τους περιφερειακούς και παραληφθέντες να ενταχθούν στο σχέδιο πόλεως οικισμούς, της πόλης των Καλαβρύτων).
• Η επέκταση του σχεδίου πόλης σε τέτοιες περιοχές μπορεί να πραγματοποιηθεί εφόσον αποδειχθεί ότι η περιοχή πληροί τις προϋποθέσεις για ένταξη, όπως η διασφάλιση των περιβαλλοντικών, πολεοδομικών προδιαγραφών και περιοχών (π.χ. ήδη αδειοδοτημένα κτίρια και επιχειρήσεις).

2. Ειδικές Περιοχές και Χωροταξικές Ρυθμίσεις
• Η νομοθεσία επιτρέπει την κατ’ εξαίρεση επέκταση σε περιοχές που δεν περιλαμβάνονται αρχικά στο ΓΠΣ, εάν πρόκειται για ειδικές περιπτώσεις, όπως η τουριστική ανάπτυξη ή περιοχές στρατηγικής σημασίας. Σε τέτοιες περιπτώσεις, μπορεί να απαιτείται η δημιουργία νέου πολεοδομικού σχεδίου για τις περιοχές αυτές.
• Ειδικότερα, αν οι μη οριοθετημένοι οικισμοί έχουν αναγνωριστεί ως αναγκαίοι για την ανάπτυξη ή την εξυπηρέτηση κοινωνικών, οικονομικών ή τουριστικών σκοπών, θα πρέπει να εξεταστεί η ένταξή τους μέσω σχετικών νομοθετικών διατάξεων ή ειδικών τροποποιήσεων (Απόφαση Δημοτικού Συμβουλίου 220/2018, Περί λήψης απόφασης, για τους περιφερειακούς και παραληφθέντες να ενταχθούν στο σχέδιο πόλεως οικισμούς, της πόλης των Καλαβρύτων).
3. Επιπλέον Έλεγχοι και Απαιτήσεις
• Κάθε ένταξη νέας περιοχής ή οικισμού θα απαιτεί τη διενέργεια χωροταξικών και πολεοδομικών μελετών, καθώς και την εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων.
• Ειδικότερα, για τις περιοχές που βρίσκονται εκτός του αρχικού σχεδίου πόλης, θα πρέπει να διασφαλιστεί ότι η ανάπτυξή τους είναι συμβατή με τις γενικές κατευθύνσεις για τη βιώσιμη ανάπτυξη και ότι οι νέες χρήσεις γης είναι ορθολογικές.
4. Προβλεπόμενοι Νόμοι και Κανονισμοί
• Στην περίπτωση των μη οριοθετημένων οικισμών, οι αρμόδιες αρχές (π.χ., Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Δήμοι, πολεοδομικές υπηρεσίες) πρέπει να εξετάσουν αν η ένταξή τους στις πολεοδομικές ζώνες είναι εφικτή σύμφωνα με τη νομοθεσία, και αν μπορεί να πραγματοποιηθεί κατ’ εξαίρεση υπό ειδικούς όρους και προϋποθέσεις (στις περιπτώσεις που αναφέρομαι και μας αφορούν πρόκειται για οικόπεδα όπου υπάρχουν αδειοδοτημένα κτίσματα και επιχειρήσεις ως προς την λειτουργία τους).

Συμπερασματικά:
Είναι εφικτό να ενταχθούν περιοχές και μη οριοθετημένοι οικισμοί σε ένα σχέδιο πόλης με τροποποίηση του υπάρχοντος ΓΠΣ και την εξέταση των περιβαλλοντικών, κοινωνικών και οικονομικών παραμέτρων. Η ένταξη γίνεται εφόσον πληρούνται όλες οι νομικές και τεχνικές απαιτήσεις, και η περιοχή αυτή κριθεί ότι εξυπηρετεί τις ευρύτερες αναπτυξιακές ανάγκες της περιοχής.

Θεωρώ ότι τα παραπάνω ανταποκρίνονται και ενισχύουν προηγούμενα σχόλια μου αλλά και την επιχειρηματολογία σχετικά με το αίτημά μας. Θα είναι λάθος η πρόταση για την επέκταση του σχεδίου πόλης να στηριχτεί μόνο στο ΓΠΣ του 1987 και να μην λάβει υπόψη τα παραπάνω, αγνοώντας τις σύγχρονες ανάγκες της κοινωνίας, μεταγενέστερες αποφάσεις του Δήμου και διοικητικές πράξεις (άδειες πολεοδομίας, βεβαιώσεις Δασαρχείου και λοιπών υπηρεσιών, φορέων)
Με εκτίμηση
Γιώργος Σχοινάς