ΤΠΣ ΔΗΜΟΥ ΑΡΤΑΙΩΝ

ΦΥΣΙΚΟ και ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΔΕ ΞΗΡΟΒΟΥΝΙΟΥ

Τα ορεινά της Άρτας προσφέρονται για ήπια αγροτουριστική ανάπτυξη, κάτι που θα πρέπει να ληφθεί υπόψη στο υπό κατάρτιση Τοπικό Πολεοδομικό Σχέδιο (ΤΠΣ) του Δήμου Αρταίων και ειδικότερα σε ότι αφορά την Δημοτική Ενότητα Ξηροβουνίου.
Ένα μεγάλο δίκτυο μονοπατιών οδηγεί είτε προς το Ξηροβούνι είτε προς την λίμνη Πουρναρίου και τον Άραχθο ποταμό, ακολουθώντας τον «δρόμο του νερού». Η πεζοπορική διαδρομή «Δρόμος τους Κάστανου» ανάμεσα στις καλλιέργειες καστανιάς σε Πιστιανά και Ροδαυγή, το ιστορικό Παραποτάμιο μονοπάτι των Πιστιανών που φτάνει έως τον Άμμο της Ροδαυγής, το μονοπάτι «Αυλάκι της Λεύκας στην Ροδαυγή, το σηματοδοτημένο μονοπάτι της Βίδρας στην Σκούπα, Δαφνωτή και μέχρι το γεφύρι της Πλάκας, τα μονοπάτια των βοσκών από τα Πιστιανά, την Ροδαυγή, την Σκούπα, Δαφνωτή προς το Ξηροβούνι, οι στάνες των κτηνοτρόφων στην Φανερωμένη. Υφίσταται επίσης ένα τεράστιο πολιτιστικό απόθεμα/ μια αξιόλογη υλική πολιτιστική κληρονομιά (αρχαιολογικοί χώροι, βυζαντινά και μεταβυζαντινά μνημεία, νεότερα μνημεία κ.ά.), αλλά και σημαντική άυλη πολιτιστική κληρονομιά (πολιτιστικές κι αθλητικές εκδηλώσεις, πανηγύρια κ.ά), ενδιαφέροντα οικιστικά σύνολα παραδοσιακής αρχιτεκτονικής (Ροδαυγή). Οι αρχαίες πολίχνες των Μολοσσών και τα οχυρωματικά τους τείχη στα Πιστιανά και τη Ροδαυγή του 4ου αιώνα π.Χ., ερείπια των οποίων σώζονται, μαρτυρούν την ύπαρξη ζωής στην κλασσική περίοδο. Το Ξηροβούνι και η Χαράδρα του Αράχθου αποτελούσε τη διαδρομή από την καστροπολιτεία του Όρραον προς την κεντρική Ήπειρο και την Μολοσσία. Επίσης σημαντική είναι η γειτνίαση της Περιοχής με την αρχαία Αμβρακία και Βυζανιτινή Άρτα, αλλά και το αρχαίο Όρραον.
Ο τουριστικός κλάδος στην περιοχή του Ξηροβουνίου βαίνει αναπτυσσόμενος. Ήδη λειτουργούν τρεις (3) ξενώνες στην Ροδαυγή καθώς και ενοικιαζόμενα δωμάτια (RBNB), κι ένα ξενοδοχείο στην Δαφνωτή. Επίσης, σε όλα τα χωριά λειτουργούν καταστήματα εστίασης, που προσφέρουν παραδοσιακά εδέσματα.
Εξάλλου, ο σχεδιασμός του Δήμου Αρταίων για την περιοχή αφορά στην ήπια αγροτουριστική ανάπτυξη και στο πλαίσιο αυτό -σε συνεργασία με τους άλλους τρεις Δήμους της ΠΕ Αρτας και την ΠΕΔ Ηπείρου έχει ολοκληρώσει την ΟΧΕ (Ολοκληρωμένη Χωρική Επένδυση) Πουρναρίου και έχει δρομολογηθεί η κατάρτιση μελετών προς αυτή την κατεύθυνση. Αφορά τις Κοινότητες Πιστιανών, Ροδαυγής Σκούπας και Αμμοτόπου Δήμου Ξηροβουνίου, καθώς και τις Κοινότητες Κορφοβουνίου, Βλαχέρνας και Γραμμενίτσας της ΔΕ Βλαχερνών.
Βασικός στόχος της ΟΧΕ για την αξιοποίηση της Τεχνητής Λίμνης Πουρναρίου και της Παραλίμνιας ζώνης είναι η βιώσιμη ανάπτυξη της περιοχής στηριγμένη στην ανάπτυξη ειδικών μορφών τουρισμού υψηλής ποιότητας, με σεβασμό στο περιβάλλον και την ανάδειξη του μοναδικού φυσικού και πολιτιστικού της ενδιαφέροντος.
Οι Άξονες Παρέμβασης της ΟΧΕ είναι:
• ΑΠ1: Ανάδειξη και προστασία φυσικού περιβάλλοντος
• ΑΠ2: Ανάδειξη και προστασία πολιτιστικού αποθέματος
• ΑΠ3: Ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών τουρισμού
• ΑΠ4: Υποστήριξη της τοπικής οικονομίας (πρωτογενής και δευτερογενής τομέας) και σύνδεσή της με την τουριστική δραστηριότητα
• ΑΠ5: Υποστηρικτικά Έργα Υποδομής
Ακολουθούν κάποια από τα μνημεία της περιοχής και τα σχετικά ΦΕΚ
1. Στη θέση «Ελληνικόν» ή Ελληνικά (ή Ανεμόμυλος) στα Πιστιανά βρέθηκε τμήμα ισχυρού περιβόλου που προστάτευε την αρχαία πολίχνη, που φαίνεται ότι υπήρχε στη θέση αυτή (είναι ορατά τα λείψανα αρχαίου οικισμού). Το τείχος χρονολογήθηκε από τον καθηγητή και αρχαιολόγο Σ. Δάκαρη, στα τέλη του 4ου αιώνα π.Χ. Ανατολικά της θέσης αυτής υπήρχε αρχαίο νεκροταφείο, τάφοι του οποίου έχουν συληθεί. ).(YA15794/19-12-1961-FEK35/B/2-2-1962)
2. Στη θέση «Βλησίδι» ή «Μπιστούρα» στα Πλατάνια Πιστιανών, εντοπίστηκαν δύο συλημένοι τάφοι των ρωμαϊκών χρόνων, υπέργεια καμαροσκεπή κτίσματα, ορθογώνιας κατασκευής.
3. Ο ναός του Αγ. Γεωργίου Πιστιανών Άρτας του 17ου αιώνα εξαιρετικής τέχνης τοιχογραφίες. (ΥΑ ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β1/Φ33/40925/1328/30-6-1997-ΦΕΚ796/Β/3-9-1997).
4. Ναός Αγίας Παρασκευής Πιστιανών Άρτας: Πρόκειται για μετρίων διαστάσεων μονόχωρο, δρομικό, ξυλόγλυπτο ναό του 17ου ή του α΄ μισού του 17ου αιώνα που βρίσκεται στην Καλλιθέα Πιστιανών. (ΥΑ ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β1/Φ33/29530/1361/30-6-1997 – ΦΕΚ 842/Β/23-9-1997).
5. Ιερός ναός Γενεσίου της Θεοτόκου Πιστιανών: Ο ναός είναι ανακατασκευασμένος στο μεγαλύτερο μέρος του. Στο ιερό σώζονται τοιχογραφίες που χρονολογούνται στα τέλη του 17ου αιώνα. Το ξυλόγλυπτο τέμπλο του ναού χρονολογείται στο 1813. Την ίδια εποχή έγιναν και οι εικόνες του ναού. (ΥΑ ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β1/Φ33/40509/1302/30-6-1997 – ΦΕΚ 805/Β/8-9-1997).
6. Ι. Ναός Αγίου Νικολάου στο Μαχαλά Πιστιανών: Πρόκειται για μετρίων διαστάσεων μονόχωρο, δρομικό, ξυλόγλυπτο ναό του 18ου ή του α΄ μισού του 18ου αιώνα που βρίσκεται στο Μαχαλά (Καλλιθέα) Πιστιανών". Έχει χαρακτηριστεί ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο (ΥΑ ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β1/Φ33/29530/1361/30-6-1997 - ΦΕΚ 842/Β/23-9-1997).
7. Ι. Ναός Αγίου Νικολάου στην Παναγιά Πιστιανών Πρόκειται για μικρών διαστάσεων μονόχωρο, δρομικό, ξυλόστεγο ναό, κτίσμα του 18ου ή του α΄μισού του 19ου αιώνα με μεταγενέστερο γυναικωνίτη. (ΥΑ ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β1/Φ33/40504/1297/30-6-1997 – ΦΕΚ 805/Β/8-9-1997
8. Ι. Ναός Γενεσίου Θεοτόκου Κοινότητας Πιστιανών. Πρόκειται για μεγάλων διαστάσεων βασιλική, κτίσμα του όψιμου 19ου αιώνα, που λειτουργεί ως ενοριακός ναός και χρήζει ειδικής προστασίας. (ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β1/Φ33/40503/1296 - ΦΕΚ 805/Β/8-9-1997)
9. Ναός Αγίας Παρασκευής και προσκτίσματα (1804) ΥΑ ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β1/Φ33/29531/1362/30-6-1997 - ΦΕΚ 840/Β/23-9-1997
10. Ναός Αγίου Νικολάου στο Περδικάρι Ροδαυγής (1830) ΥΑ ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β1/Φ33/40893/1326/30-6-1997 - ΦΕΚ 796/Β/3-9-1997
11. Ξωκκλήσι Προφήτη Ηλία Ροδαυγής (1814) ΥΑ ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β1/Φ33/40508/1301/30-6-1997 - ΦΕΚ 805/Β/8-9-1997
12. Ναός Αγίας Βαρβάρας Ροδαυγής (ΥΑ ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β1/Φ33/40892/1325/30-6-1997 - ΦΕΚ 796/Β/3-9-1997)
13.
14. Νερόμυλος Πολίτη ή Θεοχάρη ( νεώτερο ) ΥΑ ΥΠΠΟ/ΔΙΛΑΠ/Γ/1953/40389/1-9-1999 - ΦΕΚ 1813/Β/29-9-1999
15. Νερόμυλος ιδιοκτησίας Γιολδάση στην Κρανούλα (Νεοτέρων Μνημείων) ΥΑ ΥΠΠΟ/ΔΙΛΑΠ/Γ/1953/40389/1-9-1999 - ΦΕΚ 1813/Β/29-9-1999
16. Νερόμυλος ιδιοκτησίας Ι.Ν. Αγίας Παρασκευής στη θέση Μπέσικο (Νεοτέρων Μνημείων) ΥΑ ΥΠΠΟ/ΔΙΛΑΠ/Γ/1953/40389/1-9-1999 - ΦΕΚ 1813/Β/29-9-1999
17. Ναός Αγίας Τριάδας στο Σουμέσι Ροδαυγής ΥΑ ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β1/Φ33/29516/1343/30-6-1997 - ΦΕΚ 840/Β/23-9-1997
18. Ναός Παναγίας Φανερωμένης ή Αγία Τριάδα χτισμένος το 1800 στην Φανερωμένη Άρτας
19. Νερόμυλος Παναγίας στην Γκουίνα Πιστιανών
20. Νερόμυλος στην Σκούπα
21. Οχυρωματικός περίβολος στην Ροδαυγή «Αθήναιον» τη θέση Τσουγκρί.
22. Λαογραφικό μουσείο Ροδαυγής (με εργαλεία κι άλλα αντικείμενα που σχετίζονται με τις ασχολίες των κατοίκων του 20ου αιώνα.
Τέλος, θα θέλαμε να καταστήσουμε σαφές ότι η παρουσία έργων ΑΣΠΗΕ κι ΑΠΕ γενικότερα στο Ξηροβούνι ή την Λίμνη Πουρναρίου συνιστά μη αναστρέψιμη υποβάθμιση του τουριστικού προϊόντος και των δυνατοτήτων περαιτέρω ανάπτυξης της περιοχής μας! Συνεπώς για λόγους προστασίας των τουριστικών πόρων, η χωροθέτηση αιολικών εγκαταστάσεων στις κορυφογραμμές των ορεινών όγκων που γειτνιάζουν με τις ευρείες ζώνες τουριστικής ανάπτυξης του Δήμου Αρταίων πρέπει να αποκλείονται!
Επισυνάπτεται η ΟΧΕ Λίμνης Πουρναρίου. Μπορείτε να αναζητήσετε τα υπόλοιπα τεύχη της ΟΧΕ (Υφιστάμενη Κατάσταση,ΕΠιχειρησιακό Σχέδιο, Στρατηγική) στο Δήμο Αρταίων.