ΤΠΣ ΔΗΜΟΥ ΔΙΟΝΥΣΟΥ

ΣΧΟΛΙΑ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΩΝ ΑΤΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΠΕΙΡΑΙΩΣ

Στο πλαίσιο της μελέτης ΤΠΣ του Δ. Διονύσου, και ειδικότερα στο πλαίσιο των προτάσεων χωρικής οργάνωσης και ανάπτυξης των παραγωγικών και επιχειρηματικών δραστηριοτήτων, διαπιστώνεται ότι στην περιοχή παρέμβασης είναι αναγκαίο να ληφθεί ειδική μέριμνα προκειμένου να μην ανακύψουν προβλήματα για τις σημαντικές παραγωγικές βιομηχανικές-βιοτεχνικές εγκαταστάσεις που είτε σήμερα λειτουργούν είτε έχουν υπό εξέλιξη σημαντικούς επενδυτικούς σχεδιασμούς. Δεδομένης της ιδιαίτερης σημασίας των βιομηχανικών και επιχειρηματικών δραστηριοτήτων εθνικής και διεθνούς εμβέλειας που εντοπίζονται στην περιοχή, κρίσιμο στοιχείο για τον νέο σχεδιασμό είναι να μην ανακύψουν ζητήματα αναφορικά με το προτεινόμενο πλαίσιο οργάνωσης και ανάπτυξής τους.
Συνεπώς, κρίνεται απαραίτητο στο πλαίσιο της μελέτης ΤΠΣ, και κατά την αναμόρφωση των προτάσεων του Σεναρίου 3, να διασφαλιστεί ότι:

- Οι νομίμως υφιστάμενες βιομηχανικές μονάδες και μεταποιητικές δραστηριότητες, έχουν καταγραφεί πλήρως και προτείνεται να ενταχθούν σε συμβατές από τον πολεοδομικό σχεδιασμό χρήσεις γης βιομηχανίας/βιοτεχνίας προκειμένου να διατηρούνται, δυνάμενες να εκσυγχρονιστούν καθώς και να επεκταθούν, σύμφωνα και με τις προβλέψεις του υπερκείμενου Χωροταξικού Σχεδιασμού. Η ανεπάρκεια των διοικητικών μηχανισμών και τα σχέδια χρήσεων γης του παρελθόντος που δεν λάμβαναν υπόψη τη βιομηχανία, ελλείψει χωροταξικού πλαισίου, έχουν δημιουργήσει σήμερα πολύ σοβαρά ζητήματα στην εύρυθμη λειτουργία σημαντικών παραγωγικών δραστηριοτήτων και η ανωτέρω πρόταση θα συμβάλλει στο να μην αναπαραχθούν αυτά τη ζητήματα στον νέο σχεδιασμό.
- Θα πρέπει επίσης να αποφευχθεί, στο πλαίσιο του νέου σχεδιασμού, το φαινόμενο των πολεοδομικών ρυθμίσεων του παρελθόντος που έχουν κριθεί και αντισυνταγματικοί καθώς προέβλεπαν ασύμβατες χρήσεις γης σε περιοχές βιομηχανίας και οριζόντιες υποχρεώσεις μετεγκατάστασης, χωρίς προηγουμένως να έχουν μελετηθεί οι αναγκαίες προϋποθέσεις και ειδικότεροι όροι ή άλλες παράμετροι που ενδέχεται να την καταστούν ανέφικτη την όποια πρόβλεψη περί μετεγκατάστασης (πχ. πρόσβαση σε πρώτες ύλες, εργατικό δυναμικό, δίκτυα μεταφορών, περιβαλλοντικές υποδομές κλπ.).
- Για την κάλυψη των μελλοντικών αναγκών σε νέες βιομηχανικές-βιοτεχνικές δραστηριότητες αλλά και των αναγκαίων επεκτάσεων/αναβαθμίσεων υφιστάμενων παραγωγικών μονάδων, θα πρέπει να ληφθεί ιδιαίτερη μέριμνα προκειμένου να μην θιγούν όχι μόνον υφιστάμενα δικαιώματα αλλά και προβλέψεις του ισχύοντος πολεοδομικού σχεδιασμού, βάσει των οποίων προχωρούν σχετικοί επενδυτικοί σχεδιασμοί πολλών εκατομμυρίων ευρώ.
- Συμπληρωματικά με το ανωτέρω, θα πρέπει να διασφαλιστεί η επάρκεια των εκτάσεων που θα αποδοθούν σε βιομηχανικές και επιχειρηματικές χρήσεις γης. Είναι σημαντικό στον σχετικό σχεδιασμό (που αφορά τόσο τα οικονομικά κίνητρα όσο και ειδικότερα ζητήματα χωρικού σχεδιασμού) να ληφθούν υπόψη οι ανάγκες των επιχειρήσεων παράλληλα με τις ανάγκες για τους Οργανωμένους Υποδοχείς, τόσο σε σχέση με τις υφιστάμενες άτυπες συγκεντρώσεις όσο και για τη δημιουργία υποδοχέων σε νέα σημεία.
- Εξίσου σημαντικό κρίνεται να ληφθούν υπόψη οι ήδη διαμορφωμένες «άτυπες» πολεοδομικές καταστάσεις, στο πλαίσιο της οργάνωσης των Άτυπων Βιομηχανικών Συγκεντρώσεων (ΑΒΣ), που κατ’ αρχήν έχουν καθοριστεί στο Επιχειρησιακό Σχέδιο Ανάπτυξης Επιχειρηματικών Πάρκων της Γενικής Γραμματείας Βιομηχανίας. Οι ΑΒΣ θα πρέπει να συμπεριληφθούν στο σχεδιασμό του ΤΠΣ ώστε να εξειδικευτεί/προδιαγραφεί ο ενδεδειγμένος τρόπος οργάνωσής τους.
- Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δοθεί στην αποφυγή θέσπισης ειδικότερων όρων και περιορισμών ανάπτυξης που καταστούν ανέφικτη τη χωρική οργάνωση σε οργανωμένες δομές, καθώς δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις Σχεδίων που περιέχουν ρυθμίσεις που έρχονται σε αντίθεση ή/και περιορίζουν τις προβλέψεις και κατευθύνσεις των διατάξεων του οικείου θεσμικού πλαισίου οργάνωσης των επιχειρηματικών πάρκων (π.χ. πολεοδομικά μεγέθη του ν.4982/2022).
- Συμπληρωματικά με τα ανωτέρω, απαιτείται να διασφαλιστεί ότι οι μεγάλες μονάδες που έχουν αναπτυχθεί νομίμως με την νομοθεσία της εκτός σχεδίου δόμησης -έχοντας πραγματοποιήσει τεράστιες επενδύσεις και συμβάλλοντας καθοριστικά στην υποστήριξη της τοπικής απασχόλησης- θα είναι σε θέση να αναπτυχθούν και να διευρυνθούν στο πλαίσιο του νέου σχεδιασμού, με την αυστηρή προϋπόθεση βέβαια της λειτουργίας των εν λόγω μονάδων σύμφωνα με τους προβλεπόμενους περιβαλλοντικούς όρους / όρους λειτουργίας, κατά τα οριζόμενα στις σχετικές αδειοδοτήσεις.
- Κρίσιμο ζήτημα, πέρα από την διασφάλιση των υφιστάμενων μεγάλων μονάδων, θα αποτελέσει η πρόβλεψη χωροθέτησης συμπληρωματικών δραστηριοτήτων για την υποστήριξη της κυκλικής οικονομίας καθώς και της βιομηχανικής συμβίωσης, στην ευρύτερη περιοχή των εν λόγω μονάδων. Απαιτείται θεσμική καινοτομία από τη πλευρά του χωρικού σχεδιασμού, καθώς και αυξημένες συνέργειες με τον αναπτυξιακό προγραμματισμό, προκειμένου να υπάρξει επιτυχημένη εφαρμογή του θεσμού των Επιχειρηματικών Πάρκων (συμπεριλαμβανομένων και νέων τύπων όπως το Επιχειρηματικό Πάρκο της Μεμονωμένης Μεγάλης Μονάδας, Το Επιχειρηματικό Πάρκο Εξυγίανσης), ώστε να επιτυγχάνεται πρωτίστως ασφάλεια δικαίου για την οργάνωση των υφιστάμενων μονάδων και ειδική μέριμνα για τη δυνατότητα επεκτασιμότητας μεγάλων μονάδων που στηρίζουν την εθνική και τοπική οικονομία στο πλαίσιο της εφαρμογής ευέλικτων εργαλείων. Είναι αυτονόητο ότι η χωρική οργάνωση θα πρέπει να διασφαλίζει ταυτόχρονα την περιβαλλοντική αναβάθμιση και ανάπτυξη τοπικών οικοσυστημάτων, συμβάλλοντας σημαντικά στην προσέλκυση και άλλων συμπληρωματικών –της κύριας δραστηριότητας- υπηρεσιών ή/και διεργασιών (πχ ανακύκλωση, διαχείριση αποβλήτων κοκ.).
- Απαιτείται να εξειδικευτούν κατάλληλα πολεοδομικά κίνητρα (συντελεστές δόμησης/όγκου, κάλυψης, και λοιποί όροι) προς τις χωρικές ενότητες που αποδίδονται σε χρήσεις παραγωγικών δραστηριοτήτων και πρωτίστως πολλαπλών και ουσιαστικών κινήτρων προς τους οργανωμένους υποδοχείς μεταποιητικών και επιχειρηματικών δραστηριοτήτων.
- Ειδικώς όσον αφορά τις χρήσεις γης από τις οποίες εξαρτάται σε σημαντικό βαθμό η οικονομική και κοινωνική ευημερία, ο καθορισμός ή τυχόν προτεινόμενη τροποποίησή τους θα πρέπει να γίνεται με τρόπο ορθολογικό, σε συμφωνία προς πολεοδομικά κριτήρια και χάριν του δημοσίου συμφέροντος. Θα πρέπει συνεπώς να αποφευχθεί τυχόν μονόπλευρη προσέγγιση των χρήσεων γης με που δεν λαμβάνουν υπόψη και άλλες παραμέτρους που επηρεάζουν την έννοια της βιώσιμης πόλης, προκειμένου να συνεχίσει να ανταποκρίνεται στις σύνθετες ανάγκες της σύγχρονης οικονομικής και κοινωνικής ζωής.
- Δεδομένου ότι στις προτάσεις του Σεναρίου 3, που αξιολογείται ως το επικρατές Σενάριο, δεν περιέχονται αναλυτικές αναφορές σχετικώς με τις ειδικές κατηγορίες χρήσεων γης που θα επιτρέπονται εντός των Περιοχών Παραγωγικών και επιχειρηματικών δραστηριοτήτων (ΠΕΔ), είναι κρίσιμο συμπληρωματικά με τα όσα επισημάνθηκαν να ανωτέρω, να ληφθεί ειδική μέριμνα ώστε να μην θεσπίζονται οριζόντιοι αποκλεισμοί και απαγορεύσεις και ιδίως χωρίς προηγούμενη ειδική επιστημονική μελέτη και τεκμηρίωση. Είναι σημαντικό στο πλαίσιο του υπό εξέλιξη σχεδιασμού οι προτεινόμενες χρήσεις γης να λαμβάνουν υπόψη τις σύγχρονες τεχνολογικές, οικονομικές και κοινωνικές εξελίξεις. Προτείνεται συνεπώς οι προτάσεις για τις ειδικές κατηγορίες χρήσεων γης να επιτρέπουν την αναγκαία ανθεκτικότητα και προσαρμογή των περιοχών σε μελλοντικές εξελίξεις (πχ. αξιοποίηση νέων βέλτιστων διαθέσιμων τεχνικών για την προστασία του περιβάλλοντος, συστήματα περιβαλλοντικών υποδομών κλπ.). Σε διαφορετική περίπτωση θα προκύπτουν συνεχώς ερμηνευτικά προβλήματα και αποκλεισμοί στην αναβάθμιση εγκαταστάσεων και στην γενικότερη προσαρμογή των περιοχών παραγωγικών δραστηριοτήτων στην οικονομική-κοινωνική-τεχνολογική εξέλιξη, που θα καταλήξει να είναι εις βάρος της βιώσιμης ανάπτυξης.