ΤΠΣ ΔΗΜΟΥ ΑΣΤΥΠΑΛΑΙΑΣ - ΔΗΜΟΥ ΑΝΑΦΗΣ

Παρατηρήσεις σχετικά με τα εναλλακτικά σενάρια του ΤΠΣ

Έπειτα από την ανάρτηση των εναλλακτικών σεναρίων και της παρουσίασης (την 18η/09/2025) στην πλατφόρμα θα επιθυμούσα να καταγράψω τις παρατηρήσεις και τα σχόλια μου. Εκ πρώτης όψης, η ανάλυση των σεναρίων δεν παρουσιάζεται/γίνεται με αντικειμενικό τρόπο με αποτέλεσμα ο/η πολίτης να οδηγείται αυθόρμητα στην επιλογή του δεύτερου σεναρίου. Πριν την αξιολόγηση των σεναρίων (σελ. 85 και έπειτα) έχει γίνει «τεχνηέντως» η καθοδήγηση προς την επιλογή του 2ου σεναρίου, το οποίο -κατά τη γνώμη μου- αφήνει περιθώρια για ανεξέλεγκτη παρέμβαση στο περιβάλλον και προωθεί την μονοκαλλιέργεια του τουρισμού (πράγμα που έρχεται και σε ευθεία αντίθεση με αυτό που αναφέρεται στις σελίδες 16 και 62 «Στόχος … αποτροπή εξάρτησης από την μονόπλευρη τουριστική ανάπτυξη»). Στην ανάλυση των εναλλακτικών σεναρίων απουσιάζει η παρουσίαση των πλεονεκτημάτων και μειονεκτημάτων εμπλουτισμένη με δεδομένα και μετρήσιμους δείκτες. Με αυτόν τον τρόπο το πρώτο σενάριο παραμένει απλά στάσιμο και «επικίνδυνο» για τον τόπο, ενώ το τρίτο παρουσιάζεται απλά σε ένα θεωρητικό πλαίσιο (σχεδόν πανομοιότυπο με το δεύτερο). Αλήθεια ποιος είναι ο λόγος να καταρτιστούν τρία σενάρια εκ των οποίων τα δύο να μοιάζουν σε μεγάλο βαθμό μεταξύ τους και το ένα να είναι εκ διαμέτρου αντίθετο; Επιπρόσθετα, πως θα μπορούσε να γίνει μία ενδεχόμενη σύνθεση στοιχείων από τα σενάρια, όταν από το πρώτο και τρίτο λείπουν πλεονεκτήματα, μετρήσιμοι δείκτες και δεδομένα;
Εν συνεχεία, η μελέτη της υφιστάμενης κατάστασης στο νησί της Αστυπάλαιας παρουσιάζει: 1) λάθη [π.χ. α) ο υπολογισμός του πληθυσμού αιχμής σε 1.822 άτομα (με ποιον τρόπο γίνεται αυτός ο υπολογισμός;), β) ο πρωτογενής τομέας παραγωγής στηρίζεται σε ελαιώνες με 8,3%(!) και σε βοσκότοπους με 38.168,2 στρ (μάλλον η πηγή δεν είναι σωστή…), γ) «υπάρχει εγκεκριμένο σχέδιο πόλεως στην Άνω Πούντα» στις σελίδες 27 και 29 (διαθέτω οικόπεδο στην περιοχή αυτή και δεν ισχύει η αναφορά), δ) «υπάρχουν στη χώρα 7 οργανωμένοι χώροι στάθμευσης» (σε ποια σημεία; δεν φαίνεται να αποτυπώνονται στο χάρτη), κ.α.], 2) παραλείψεις [π.χ. α) απουσιάζουν στοιχεία από την ΕΛΣΤΑΤ, εμπορικό επιμελητήριο, κ.λπ. για την οικονομική δραστηριότητα των κατοίκων στο νησί της Αστυπάλαιας (με ποιον τρόπο θα γίνει το νησί εργασιακά ελκυστικό, ώστε να εκπληρωθεί η έννοια της νησιωτικότητας και οι κάτοικοι να παραμένουν σε αυτό καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους;), όπως, επίσης, δεν είδα σε κάποιο σημείο πρόβλεψη για καθιέρωση εμπορικών οδών, β) τονίζεται πολύ έντονα η στήριξη του πρωτογενούς τομέα και κατ’ επέκταση της αγροτικής παραγωγής, αλλά δεν βλέπω σε κανένα σημείο αναφορά στις μάντρες, τις πεζούλες και τις ξερολιθιές που διαθέτει το νησί, γ) απουσιάζουν πρόσφατα στοιχεία για την κυκλοφοριακή κίνηση και για τον αριθμό τον αυτοκινήτων και δίκυκλων που υπάρχουν πάνω στο νησί (θα ήταν βοηθητικά ως προς την ανάλυση των κυκλοφοριακών δεδομένων, καθότι θεωρώ ότι τα στοιχεία στα οποία στηρίζεται η μελέτη είναι παρωχημένα), κ.α.] και 3) γενικευμένες κρίσεις [π.χ. α) «δεν προκύπτουν ανάγκες για χώρους/υποδομές πολιτισμού» (από που προέκυψε το συγκεκριμένο συμπέρασμα; επειδή απ’ όσο γνωρίζω κάθε φορά που πραγματοποιείται πολιτιστική εκδήλωση οι υπεύθυνοι πασχίζουν να βρουν χώρους. Επιπρόσθετα, η βιώσιμη ανάπτυξη (που αναφέρεται στο κείμενο) θα πρέπει να συνάδει με την προστασία του περιβάλλοντος, την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη, εκτός κι αν γίνεται κατ’ επίφαση, β) σημεία και εκφράσεις του κειμένου θα πρέπει να γίνουν πιο συγκεκριμένα (όπως: «ορθολογική χωρική οργάνωση» - πώς γίνεται στην πράξη; κ.λπ.), κ.α.]. Απουσιάζουν οι πηγές (ειδικά στην ανάλυση SWOT) και ορισμένα σημεία είναι τεχνικά και δυσνόητα για τους μη ειδικούς.
Ολοκληρώνοντας, η πρόταση του ιδανικού σεναρίου για το ΤΠΣ της Αστυπάλαιας θα πρέπει να στηρίζεται στη βιώσιμη ανάπτυξη με ισχυρή την προστασία του περιβάλλοντος και του παραδοσιακού χαρακτήρα του νησιού με ξεκάθαρα όρια δόμησης. Με λίγα λόγια, το «ιδανικό σενάριο» θα πρέπει να αποφεύγει τη στασιμότητα του Σεναρίου 1 (δηλαδή θα πρέπει να εμπλουτιστεί με συγκεκριμένα στοιχεία) και να περιορίζει την υπέρμετρη αναπτυξιακή διάσταση του Σεναρίου 2 (να μην αφήνονται περιθώρια για μεγάλες επενδύσεις ή για την αξιοποίηση εγκαταλελειμμένων οικισμών). Συμπληρωματικά, θα μπορούσε να εμπλουτιστεί με μέτρα για την προστασία του περιβάλλοντος από το Σενάριο 3. Επιπρόσθετα, θα ήταν ωφέλιμο να υπάρχουν περισσότερα μετρήσιμα κριτήρια και ποσοτικά δεδομένα στο σενάριο.