ΤΠΣ ΔΗΜΟΥ ΑΜΟΡΓΟΥ

ΤΠΣ ΑΜΟΡΓΟΥ

Ονομάζομαι Φρειδερίκος Κρόσμαν Νασιόπουλος και κατοικώ μόνιμα στα Κατάπολα Αμοργού, όπου κι εξασκώ το επάγγελμα του πολιτικού μηχανικού. Στην συνέχεια προτείνονται, σε ενότητες, τροποποιήσεις και συγκερασμός ανάμεσα στα σενάρια 1&3 καθώς και εκσυγχρονισμός της ισχύουσας νομοθεσία του νησιού.

ΕΝΤΟΣ ΟΚΙΣΜΟΥ
Το ΠΔ ΦΕΚ Δ 194/15.04.2025 προτείνει οριζόντια μέτρα σε όλη την Ελλάδα σε βάρος της μορφολογικής ιδιαιτερότητας κάθε περιοχής καθώς και της κατάστασης που έχει διαμορφωθεί από το 1983 έως και σήμερα. Ειδικά για την Αμοργό, αν εξετάσει κανείς τα πλάτη των οδών εντός οικισμού ή τα μεγέθη και το «πρόσωπο» των οικοπέδων, το συγκεκριμένο ΠΔ είναι εκτός τόπου και χρόνου. Ναι στην οριοθέτηση και στην αναοριοθέτηση αλλά όχι με αυτά τα κριτήρια και όρους δόμησης. Συνεπώς, η κατάργηση ή οποιαδήποτε τροποποίηση του ΠΔ είναι καλοδεχούμενη. Μέχρι τότε είναι κατανοητό, πως οι μελετητές δεσμεύονται από αυτό. Ωστόσο, παρακάτω παρατίθενται προτάσεις με σκοπό την αξιολόγηση από τους μελετητές και ενσωμάτωση όσων κριθούν συμβατές ή εντός πλαισίου.

Ο αυστηρός χαρακτήρας του ΠΔ εμπνεύστηκε από περιπτώσεις όπως του Πηλίου ή οικισμών στην Κρήτη, όπου οι νομάρχες για ψηφοθηρικούς λόγους προχώρησαν σε οριοθετήσεις τεράστιων εκτάσεων, κάποιων εξ αυτών με βραχώδη ή δασικό χαρακτήρα και σε μεγάλη απόσταση από τον συνεκτικό ιστό των οικισμών. Στην Αμοργό (στους οριοθετημένους και μη) δεν υφίστανται οικόπεδα τυφλά ή οικόπεδα που στερούνται βασικών υποδομών (ύδρευση, αποχέτευση, ρεύμα) . Οι μελετητές με οδηγό τις οριοθετήσεις και τα πρακτικά αυτοψίας της ΥΔΟΜ οφείλουν να καταβάλουν κάθε δυνατή προσπάθεια και να χρησιμοποιήσουν κάθε δυνατό μέσο πέρα από τις αεροφωτογραφίες (παλιά συμβόλαια που αναφέρουν κτίσματα , κοινοτικές άδειες κτλ.), έτσι ώστε οι οικισμοί να μην συρρικνωθούν. Εφόσον μικρύνουν οι ήδη κορεσμένοι οικισμοί, αυτομάτως η Αμοργός θα μείνει χωρίς οικόπεδα και δυστυχώς η οικοδομική δραστηριότητα θα στραφεί εκτός σχεδίου καθώς η πολεοδόμηση αποτελεί μία δύσκολη και χρονοβόρα διαδικασία.

Στο ίδιο πνεύμα, να μην μειωθεί η δυνατότητα οικοδόμησης και κάλυψης των οικοπέδων εντός οικισμού. Τα 400 τετραγωνικά μέτρα, που είναι η δόμηση των κατά κανόνα οικοπέδων είναι λελογισμένη. Επίσης να μην καταργηθεί η οικοδομησιμότητα κατά παρέκκλιση οικοδομήσιμων οικοπέδων, που υφίστανται με τα ίδια στοιχεία. Όσο μικρά κι αν είναι σε μέγεθος. Αυτά τα μικρά οικόπεδα δίνουν ευκαιρίες σε μη εύπορους ιδιώτες να αποκτήσουν κατοικία ή να προχωρήσουν σε μία μικρή επένδυση.

Να χαρακτηριστούν όλοι οι οικισμοί του νησιού παραδοσιακοί ακολουθώντας τους μορφολογικούς κανόνες του ΦΕΚ 1299/Δ΄/2003 και όχι τους μορφολογικούς που προτείνει το πρόσφατο ΠΔ για τους μικρούς οικισμούς που δεν είναι αυτή τη στιγμή παραδοσιακοί. Για συγκεκριμένους οικισμούς, που έχουν ιδιαίτερη μορφή και μέγεθος όπως η Αγία Θέκλα, ο Άγιος Ιωάννης και η Μαύρη Μύτη να υπάρξουν ειδικοί μορφολογικοί κανόνες.

Να γίνει υποχρεωτική η κατασκευή υπόγειας δεξαμενής (για την συγκέντρωση όμβριων υδάτων) σε όλες τις νέες κατασκευές εντός σχεδίου. Να μην επιτρέπεται η αλλαγή χρήσης της δεξαμενής και η έκταση της να μην ξεπερνάει το 30% του κτιρίου.

Διαμόρφωση πλαισίου για εγκαταλελειμμένα κτίρια εντός οικισμών και ημιτελείς οικοδομές εντός και εκτός οικισμών με σκοπό την αντιμετώπιση της στεγαστικής κρίσης και την εύρεση ακινήτων προς επένδυση. Εφόσον οι ιδιοκτήτες δεν έχουν προβεί σε καμία εργασία αποκατάστασης ή περαίωσης του κτιρίου για πάνω από μία δεκαετία ή δεν έχουν εκκρεμή σχετική αίτηση σε αρμόδιες υπηρεσίες να αναλαμβάνει ο Δήμος την έναρξη διαδικασίας αναγκαστικού πλειστηριασμού με πλειοδότες μόνιμους κατοίκους, που δεν έχουν στην κατοχή τους κύριο χώρο. Εφόσον, η δημοπρασία είναι άγονη, θα επαναλαμβάνεται με το δικαίωμα προσφοράς σε όλους. Προφανώς, το τίμημα θα αποδίδεται στους ιδιοκτήτες.

Οι επεκτάσεις οικισμών να βασίζονται στον χαρακτήρα της γης και όχι σε εντοπισμένες ανάγκες με σκοπό την διαφύλαξη των καλλιεργήσιμων εκτάσεων . Για παράδειγμα, σε περίπτωση πολεοδόμησης στο λεκανοπέδιο των Καταπόλων, αντί να προκριθεί η επέκταση προς την περιοχή του Σακκά, όπου αυτή τη στιγμή βρίσκονται καλλιεργήσιμες εκτάσεις να προκριθεί η επέκταση του Πέρα Ραχιδίου προς την περιοχή Αγία Ειρήνη, η οποία αποτελείται από ημιορεινή έκταση (με διαθέσιμες υποδομές) ακατάλληλη για οποιαδήποτε δραστηριότητα του πρωτογενούς τομέα.

Στο ίδιο πνεύμα, η πιθανή επέκταση του Ξυλοκερατιδίου να επικεντρωθεί στην ένταξη στο σχέδιο της περιοχής Νερά (η οποία μπορεί να πληροί και της προϋποθέσεις σύμφωνα με το πρόσφατο ΠΔ) και όχι της ένωσης του Ξυλοκερατιδίου με τα Νερά όπως προτείνει σήμερα το ΣΧΟΟΑΠ. Επίσης κάθε επέκταση του Ξυλοκερατιδίου προς τα περιβόλια στην περιοχή Δελένδας πρέπει να προκύψει ως έσχατη λύση και σε κάθε περίπτωση να είναι λελογισμένη (δηλαδή να μην προσεγγίζει τον οικισμό Πέρα Ραχίδι, όπως προτείνεται στο ΣΧΟΟΑΠ).

Αντίστοιχα, ο οικισμός του Ραχιδίου, σε περίπτωση επέκτασης να μην εντάξει στο σχέδιο καλλιεργήσιμη γη στην περιοχή ανάμεσα στην θέση Αγροκήπιο και τον αιγιαλό (διατηρώντας έτσι το αδόμητο κομμάτι ανάμεσα στον παραδοσιακό οικισμό του Ξυλοκερατιδίου), αλλά την περιοχή Σκαρπαθιές (χωρίς να ενωθούν οι δύο θέσεις), όπου υπάρχουν πολλά παλιά και νέα κτίσματα και οι απαραίτητες υποδομές. Ακόμα θα μπορούσε να ενταχθεί η έκταση ανάμεσα στην Επαρχιακή οδό και την δημοτική οδό στην περιοχή Αζοεριά.

Κατόπιν οριοθέτησης, πιθανή επέκταση της Χώρας Αμοργού να εξεταστεί μόνο προς την περιοχή Τρούλος και όχι προς την περιοχή της Μαρωνιάς, όπου βρίσκονται καλλιεργήσιμες εκτάσεις.

Οι οικισμοί του Ποταμού, λόγω μορφολογίας δεν έχουν πολλές δυνατότητες επέκτασης πέρα από τις προτεινόμενες στο ΣΧΟΟΑΠ και ο οικισμός του Όρμου να επεκταθεί προς την παραλία των Θολαρίων (όπως προτείνεται στο ΣΧΟΟΑΠ), όπου και υπάρχουν ήδη νέες οικοδομές αλλά και υποδομές. Ωστόσο, να μην επεκταθεί προς τον Ποταμό κρατώντας τους δύο παραδοσιακούς οικισμούς διακριτούς.

Σε κάθε επέκταση να ληφθούν υπόψη τα μεγέθη των υφιστάμενων ιδιοκτησιών. Στις περισσότερες περιοχές, η αρτιότητα των δύο στρεμμάτων (όπως παρουσιάστηκε) θα είναι ανεφάρμοστη.

Στους οικισμούς, που δεν έχουν οριοθετηθεί (Κάτω Μεριά και Θολάρια-Λαγκάδα) είναι δύσκολο να προβλέψει κανείς τα ιδανικά σημεία προς επέκταση. Εκτός απροόπτου, θα υπάρξει η δυνατότητα σχετικής μελέτης και διαβούλευσης στο μέλλον.

Ο Δήμος Αμοργού είναι ιδιοκτήτης πολλών οικοπέδων εντός σχεδίου στους οικισμούς Ραχίδι και Πέρα Ραχίδι. Ωστόσο, παρόλο που αυτά τα ακίνητα θα μπορούσαν αν χρησιμεύσουν σημαντικά στην στεγαστική κρίση, εδώ και δεκαετίες παραμένουν ανεκμετάλλευτα. Με την εφαρμογή του ΠΔ ΦΕΚ Δ 194/15.04.2025, υπάρχει κίνδυνος αυτά τα οικόπεδα να γίνουν χωράφια. Στο ΤΠΣ να υπάρξει ειδική ρύθμιση, που εξαιρεί αυτά τα οικόπεδα ή θα δίνει τον απαραίτητο χρόνο στον Δήμο Αμοργού για να προχωρήσει στην έκδοση οικοδομικών αδειών για κατοικίες ή άλλα κοινωφελή κτίρια.

Τέλος, ως πρόσθετο μέτρο αντιμετώπισης του υψηλού κόστους οικοδόμησης αλλά και της στεγαστικής κρίσης, να δοθούν κίνητρα σε όποιον ιδιώτη ανεγείρει μόνιμη κατοικία ή δεσμεύεται πως θα τη μισθώνει μακροπρόθεσμα. Για παράδειγμα κατάργηση του ΦΠΑ στην παροχή υπηρεσιών, που συμπεριλαμβάνονται στην κατασκευή ή κάλυψη του κόστους της οικοδομικής αδείας.

ΕΚΤΟΣ ΟΙΚΙΣΜΟΥ

Διατήρηση της αρτιότητας των 4 στρεμμάτων σε όλη την επικράτεια του νησιού (εκτός της αρχαιολογικής ζώνης Β) όπως ορίζει το ΣΧΟΟΑΠ αλλά και το 17.5.2002 ΠΔ (ΦΕΚ Δ’ 402/17.5.2002). Οποιαδήποτε αύξηση της αρτιότητας θα αποκλείσει τους μικρούς ιδιοκτήτες και θα γεννήσει την ανάγκη για πρόσβαση σε απομακρυσμένα ακίνητα μεγάλου μεγέθους προκαλώντας το αντίθετο αποτέλεσμα.

Διατήρηση όλων των μορφολογικών δεσμεύσεων του 17.5.2002 ΠΔ (ΦΕΚ Δ’ 402/17.5.2002) καθώς εσφαλμένα το ΣΧΟΟΑΠ αμφισβητεί κάποιες από αυτές (π.χ. επαναφορά της μέτρησης από διαμορφωμένο έδαφος).

Απλοποίηση των ζωνών και των επιτρεπόμενων χρήσεων. Το ΣΧΟΟΑΠ προτείνει πολλές ζώνες (ΖΠΕΔ1, ΠΕΠ8 κτλ.), οι οποίες αλληλοκαλύπτονται και δεν δίνουν σαφείς οδηγίες για το τι επιτρέπεται σε καθεμία. Είναι χαρακτηριστικό πως δύο χρόνια μετά την θέσπιση του, η ΥΔΟΜ Νάξου δεν γνωρίζει με σαφήνεια πως ερμηνεύεται η κάθε διάταξη και με πολλά έγγραφα της έχει ζητήσει διευκρινίσεις από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Νοτίου Αιγαίου. Στο πλαίσιο αυτό, η ανέγερση κατοικίας και καταλυμάτων (στα πρότυπα της παραγράφου 5 του άρθρου 2 του 17.5.2002 ΠΔ (ΦΕΚ Δ’ 402/17.5.2002) να επιτρέπεται μόνο σε ακτίνα 500 μέτρων από τους οικισμούς. Σε όλη την υπόλοιπη επικράτεια του νησιού και στις υφιστάμενες αγροτικές οδούς πλησίον των οικισμών όπως Θολάρια-Άγιος Ιωάννης, Κουρουκλιές, Αμμούδι, Κατάπολα-Αγία Θέκλα κτλ. , να επιτρέπονται μόνο κτίρια όπως αυτά περιγράφονται αναλυτικά στο ΠΔ (ΦΕΚ 100/Α/1987), 28-06-1987.

Σε αυτό το πλαίσιο και σε συνδυασμό με την παραπάνω πρόταση, για αυτά τα κτίρια να μην υφίσταται ο περιορισμός των 180 τμ. όπως προτείνεται στο ΣΧΟΟΑΠ και στο ΤΠΣ καθώς είναι αδύνατο ένα τέτοιο κτίριο να είναι λειτουργικό σε τόσο λίγα τετραγωνικά. Συνεπώς, προτείνεται η επαναφορά και εφαρμογή της παραγράφου 3 του άρθρου 2 του 17.5.2002 ΠΔ (ΦΕΚ Δ’ 402/17.5.2002). Σε συνδυασμό με αυτούς τους όρους δόμησης, να επιτρέπεται κατά παρέκκλιση ακόμα και με πρόσβαση από αγροτική οδό (με αυστηρή προϋπόθεση την ύπαρξη της μονάδας αυτής καθαυτής) η κατασκευή αγροτουριστικών καταλυμάτων ή ακόμα και κατοικίας. Προφανώς, αυτά τα τετραγωνικά θα συμπεριλαμβάνονται στα 400.

Σε καμία άλλη περίπτωση να μην επιτρέπονται αγροτουριστικές μονάδες. Κάτι τέτοιο δεν ήταν ποτέ στην κουλτούρα των Αμοργιανών που ασχολούνται με τον πρωτογενή τομέα αλλά και στο μέγεθος που προτείνονται (1500 τμ.) θα αποτελέσουν κερκόπορτα για άλλου είδους καταλύματά και χρήσεις. Επιπροσθέτως, να μην επιτρέπονται γενικότερα ξενοδοχειακές μονάδες εκτός οικισμού όπως αναφέρονται στην παράγραφο 4 του άρθρου 2 του 17.5.2002 ΠΔ (ΦΕΚ Δ’ 402/17.5.2002) , αλλά και γενικότερα σύνθετα τουριστικά καταλύματα.

Ο Άγιος Παύλος προτείνεται (ειδικά στο σενάριο 3) ως περιοχή εκτός σχεδίου για την ανάπτυξη του τουρισμού. Η ΣΜΠΕ του ΣΧΟΟΑΠ αναφέρει την περιοχή του Αγίου Παύλου στις σημαντικές καλλιεργήσιμες εκτάσεις της Αιγιάλης (σελ128). Παρά την άναρχη τουριστική ανάπτυξη και τις μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες, στην περιοχή απαντώνται ακόμα αρκετά χωράφια και καλλιεργήσιμες εκτάσεις. Ιδανικά, αυτές πρέπει να προστατευθούν. Ως συμβιβαστική λύση θα μπορούσαν να επιτραπούν οι χρήσεις κατοικίας (έως 120 τμ) και καταλύματα όπως αναφέρονται στην παράγραφο 5 του άρθρου 2 του 17.5.2002 ΠΔ (ΦΕΚ Δ’ 402/17.5.2002).

Να εξεταστεί (εφόσον δεν έχει αποκλειστεί ήδη με κάποιο τρόπο από το ΣτΕ) η κατασκευή κτιρίου εκτός οικισμού χωρίς τις πλάγιες αποστάσεις από τις γειτονικές ιδιοκτησίες. Η τοποθέτηση του κτιρίου στο κέντρο του αγροτεμαχίου δεσμεύει ολόκληρο το χωράφι από τις υπόλοιπες δραστηριότητες του πρωτογενούς τομέα.

Κατά παρέκκλιση να επιτρέπεται η κατασκευή υπόγειας δεξαμενής για την συγκέντρωση όμβριων υδάτων σε όλα τα γήπεδα που έχουν νομίμως υφιστάμενο κτίσμα ανεξάρτητός του μεγέθους του γηπέδου. Η έκταση της δεξαμενής να μην ξεπερνάει 30% του υφιστάμενου κτιρίου.

Κατάργηση της ασαφούς διάταξης 4.1.6.2 του ισχύοντος ΣΧΟΟΑΠ, η οποία ακόμα και δύο χρόνια μετά την έκδοση της ερμηνεύεται διαφορετικά από τις υπηρεσίες και επαναφορά της παραγράφου 11 του άρθρου 3 του 17.5.2002 ΠΔ (ΦΕΚ Δ’ 402/17.5.2002)

Καθολική απαγόρευση των κολυμβητικών δεξαμενών σε όλα την επικράτεια του νησιού με σκοπό την διαφύλαξη των πόρων αλλά και διατήρηση του νησιωτικού τοπίου. Συνεπώς τροποποίηση της διάταξης 18. του άρθρου 2 του 17.5.2002 ΠΔ (ΦΕΚ Δ’ 402/17.5.2002)

ΟΥΤΕ ΕΝΤΟΣ ΟΥΤΕ ΕΚΤΟΣ

Μια τέτοια έννοια εισήχθη με το άρθρο 3 του ΦΕΚ 1299/Δ΄/2003 , το οποίο όρισε ως οικιστική ενότητα τον οικισμό του Στρούμπου.

Σε αυτό το πνεύμα θα μπορούσε να οριοθετηθεί ο εγκαταλελειμμένος αγροτικός οικισμός του Ασφοντηλίτη. Εντός του οικισμού μπορούν να υφίστανται ειδικοί όροι δόμησης όπως αποκατάσταση παλαιών κτισμάτων στην πρότερη τους μορφή μετά από φωτογραφική τεκμηρίωση, κατασκευή υπόγειας δεξαμενής για συγκέντρωση ομβρίων υδάτων (δεν επιτρέπεται σήμερα) αλλά και ανέγερση νέων κτιρίων (για παράδειγμα έως 50 τ.μ. για κύριο χώρο και έως 20 τ.μ. για βοηθητικό) και μέχρι 70% κάλυψη. Για την προστασία του οικισμού ως μνημείο να απαγορευτεί η σύνδεση του με τα δίκτυα ρεύματος.

Στο ίδιο μήκος κύματος, να εξεταστεί αν μπορούν να υπάρξουν ειδικοί όροι δόμησης για ανάλογες οικιστικές συγκεντρώσεις εκτός σχεδίου, όπως το Ρίχτι, ο Σταυρός ή και τα Δίστρατα (σε περίπτωση που δεν αποτελέσουν κομμάτι της Αρκεσίνης κατά την οριοθέτηση). Για το Ρίχτι και τον Σταυρό θα μπορούσε να επιτρέπεται η επέκταση κύριων χώρων κατά 50% με μέγιστη κάλυψη 80% ενώ για τα Δίστρατα η δυνατότητα ανέγερσης κατοικίας έως 100τ.μ. με μειωμένη αρτιότητα.

ΓΕΝΙΚΑ

Αρχικά οι εκτάσεις προς λατόμευση (σύμφωνα με το ΣΧΟΟΑΠ) θα πρέπει να μειωθούν και να επανεξεταστούν ως προς τις θέσεις τους όπως έχει τονιστεί και στην γνωμοδότηση της ΠΕΧΩΠ Κυκλάδων επί της ΣΜΠΕ του ΣΧΟΟΑΠ. Να παραμείνει η έκταση στην περιοχή Δασονάρι – Μαύρο Βουνό της Αρκεσίνης αλλά και στην θέση Γωνιά, όπου υπάρχει οδική πρόσβαση, δεν είναι ορατή και δεν υπάγεται σε κάποιο προστατευτικό καθεστώς. Να απαλειφθεί η θέση Κορνακοπός, που βρίσκεται εντός αρχαιολογικής ζώνης σε παρθένο μέρος και χωρίς οδική πρόσβαση. Ακόμα, η έκταση που προτείνεται στην περιοχή Λέλη βρίσκεται σε παρθένο σημείο, που υπάγεται στις διατάξεις τις δασικής νομοθεσίας. Αντί αυτού, μπορεί να προτιμηθεί η έκταση κατά μήκος της αγροτικής οδού προς το Λέλη. Όλη αυτή η περιοχή δεν είναι ορατή και δεν προστατεύεται από κάποια νομοθεσία. Στην περιοχή της Αιγιάλης, η υφιστάμενη δραστηριότητα στην είσοδο του Ασφοντηλίτη, έχει την δυνατότητα να επεκταθεί λελογισμένα.

Εκπόνηση μελέτης βοσκοϊκανότητας αλλά και μία μελέτη καταγραφής του πληθυσμού των αμνοεριφίων στην επικράτεια του νησιού. Με βάση αυτές τις δύο μελέτες να προταθεί που θα επιτρέπεται η βόσκηση αλλά και η κατασκευή βασικών υποδομών σταβλικών εγκαταστάσεων κοντά σε μεγάλα δημοτικά ακίνητα, όπου θα παραχωρούνται προς βόσκηση, όπως για παράδειγμα στις περιοχές Βουνό Χώρας, Κρύο Νερό, Καλοταρίτισσα κτλ.

Ολοκλήρωση της μελέτης ενεργειακού ισοσκελισμού της νήσου. Πριν λίγα χρόνια εκπονήθηκε από την ΕΛΛΕΤ η προμελέτη για την παραγωγή ΑΠΕ στην Αμοργό, η οποία και έχει παραδοθεί στον Δήμο Αμοργού. Οι βασικοί πυλώνες πάνω στους οποίους στηρίχθηκε είναι:
1) η χωροθέτηση να γίνει σε ήδη υποβαθμισμένο χώρο με υπάρχουσες υποδομές
2) να σέβεται όσο το δυνατόν το νησιωτικό χαρακτήρα και την κλίμακα του νησιού
3) να λαμβάνει υπόψη τη διασύνδεση του νησιού, έτσι ώστε να μην είναι υποχρεωμένος ο Δήμος να εγκαταστήσει δυναμικότητα ίση με την κατανάλωσή του Αυγούστου.
4) να μην προβλέπει την κοστοβόρα αποθήκευση επιστρέφοντας το παραγόμενο ρεύμα στο δίκτυο.
Στο πλαίσιο αυτό, προτάθηκε η εγκατάσταση ενός μικρού φωτοβολταϊκού πάρκου στην περιοχή του ΧΥΤΑ προς την νοτινή (και συνάμα αποδοτικότερη) πλευρά του νησιού. Σε περίπτωση που αυτή η μελέτη δεν ωριμάσει, οποιαδήποτε νέα πρόταση να βασιστεί στους παραπάνω πυλώνες.

Σε καμία περίπτωση να μην επιτρέπονται Ειδικά Πολεοδομικά Σχέδια, ΕΣΧΑΣΕ, ιδιωτική πολεοδόμηση ή οποιαδήποτε άλλη μορφή υπέρβασης των όρων δόμησης που ισχύουν για τους υπόλοιπους ιδιοκτήτες γης. Εξαίρεση τα δημοτικά ακίνητα, τα οποία θα μπορούν να αιτούνται ειδικούς όρους δόμησης για κοινωφελή κτίρια (π.χ. νοσοκομείο, σχολείο, κλειστό γυμναστήριο κτλ.), είτε αυτά βρίσκονται εντός, είτε εκτός οικισμού.

Να μην υπάρξει καμία ενθάρρυνση ή δημιουργία υποδομών για την εξυπηρέτηση του μαζικού τουρισμού όπως κρουαζιερόπλοια κτλ.

Στο σύνολο τους οι υποδομές όπως λιμάνια, νέες επαρχιακές και δημοτικές οδοί κτλ. να βελτιώνονται και να προτείνονται με βάση τα πληθυσμιακά κριτήρια και τις τάσεις( του νησιού), που αφορούν τον μόνιμο πληθυσμό. Πάντα με σεβασμό στην κλίμακα, το τοπίο και τα μνημεία βλ. 76120/22-09-2022 γνωμοδότηση της ΕΦΑ Κυκλάδων επί της ΣΜΠΕ ΣΧΟΟΑΠ .

Τέλος, αυτή τη στιγμή υφίστανται τετραγωνικά χιλιόμετρα εκτάσεων κατάλληλων για καλλιέργεια αλλά και βοσκότοπων, οι οποίες βρίσκονται σε αχρησία για πολλούς λόγους. Τέτοιοι είναι η κλιματική αλλαγή (μείωση βροχοπτώσεων, υψηλές θερμοκρασίες κτλ.), τα ανεπιτήρητα αμνοερίφια αλλά και η ενασχόληση του τοπικού πληθυσμού με τον τουρισμό. Είναι γεγονός πως ελάχιστοι νέοι ασχολούνται (έστω και ως δευτερεύουσα ασχολία) με τον πρωτογενή τομέα. Τέτοιες εκτάσεις υπάρχουν στις Κορουκλιές, στον Κάμπο της Αιγιάλης, στο Ακρωτήρι των Θολαρίων, στον Ασφοντηλίτη, στον Άγιο Παύλο, στο Λέλη, στο Τερλάκι, στο Βουνί, στον Κάμπο των Καταπόλων (Σακκάς, Γιαλυνάς κτλ.), στις Λεύκες, στον Σταυρό, στο οροπέδιο του Βρουτσίου κτλ .

Συνεπώς, η δυσκολία πρόσβασης στην αγροτική γη δεν αποτελεί τον βασικό λόγο απομάκρυνσης του ντόπιου πληθυσμού από τον πρωτογενή τομέα. Σε περίπτωση, που στο μέλλον υπάρξει κορεσμός στην υπάρχουσα προσβάσιμη γη, να γίνουν προσπελάσιμες περιοχές υψηλής παραγωγικότητας κοντά στα υπάρχοντα δίκτυα και χωρίς μεγάλες επεμβάσεις στο τοπίο, τα μονοπάτια αλλά και τα μνημεία. Τέτοιες περιοχές θα μπορούσαν να είναι οι Χωρισταριές στον Σταυρό, ο Βαρμάς, το Έξω Χωριό κτλ.

Άλλωστε, ένα βασικό μέσο διατήρησης των μνημείων της αγροτική κληρονομιάς είναι η πρόσβαση από τις διαδρομές πολιτιστικής κληρονομιάς.
Αυτά προς το παρόν, τα υπόλοιπα στην επόμενη φάση διαβούλευσης, όπου θα έχει προκύψει ένα τελικό και πιο σαφές σχέδιο.