ΤΠΣ ΔΗΜΟΥ ΠΑΛΑΙΟΥ ΦΑΛΗΡΟΥ

ΜΙΑ ΚΑΠΟΙΑ ΑΠΟΨΗ

Κοιτάζοντας το γενικό πολεοδομικό σχέδιο του Δήμου με βάση την ιεράρχηση του οδικού δικτύου, αισθάνομαι πως προσομοιάζει με μια ανθρώπινη καρδιά με μια απόφηση. Διαθέτει ένα βασικό οδικό άξονα (λεωφ. Αμφιθέας) που την διαχωρίζει σε δύο ίσα σχεδόν μέρη και μια υπερτοπική οδική αρτηρία (Λεωφ. Ποσειδώνος) που αποτελεί την κυριότερη πρόσβαση από και προς το Δήμο και που τον διατρέχει στην άκρη, κατά μήκος του παραλιακού μετώπου, μη συνεισφέροντας στη διασύνδεση των περιοχών του Δήμου μεταξύ τους. Είναι η αιμάτωση να περνάει όλη από τη μία πλευρά αφήνοντας νεκρό το υπόλοιπο κομμάτι. Η δομή του οδικού δικτύου είναι αυτή που κατά τη γνώμη μου έχει καθορίσει, στα χρόνια που μεσολάβησαν, την ευρύτερη φυσιογνωμία του Δήμου, δημιουργώντας περιοχές πολλαπλών ταχυτήτων και ανισομερούς ανάπτυξης. Το κεντρικό Φάληρο, εκμεταλλευόμενο τη φυσική του θέση αναπτύχθηκε πιο πρώιμα, πιο γρήγορα και με μεγαλύτερη ένταση, βάσει και του συντελεστή δόμησης που από πολύ νωρίς υπήρξε υψηλός. Η επαφή με το παράκτιο μέτωπο και η γειτνίαση με χώρους άθλησης, περιοχές αναψυχής και τα πάρκα επί της παραλίας ενισχύουν την κυρίαρχη θέση του. Οι υπόλοιπες περιοχές, και κυρίως εκείνες "πάνω" από την λεωφ. Αμφιθέας, ακολούθησαν βραδύτερη ανάπτυξη και πιο ήπια. Οι διαφορές, πέρα από το οικιστικό περιβάλλον, αντανακλώνται και σε κοινωνικοοικονομικό επίπεδο.
Στόχο του ΓΠΣ κατά τη γνώμη μου πρέπει να αποτελέσει η δημιουργία κάθετων συνδέσεων από το "εσωτερικό" Φάληρο προς την παραλία. Αυτές μπορούν να συνδυαστούν με υφιστάμενες υποδομές πρασίνου ή χώρων άθλησης εξυπηρετώντας έτσι τη καλύτερη εσωτερική κυκλοφορία κάθε περιοχής και των περιοχών μεταξύ τους. Η αξιοποίηση του ρέματος της Πικροδάφνης για τη διαμόρφωση περιπάτου θα μπορούσε να αποτελέσει μια εξαιρετική σύνδεση για την περιοχή της Αγ. Βαρβάρας. Με αντίστοιχη λογική θα πρέπει να προβλεφθούν κάθετες διαδρομές και σε άλλα σημεία ώστε να ενισχυθούν μετακινήσεις πεζών και ποδηλάτων που θα δώσουν τη δυνατότητα σε περισσότερους δημότες να αξιοποιήσουν τις παραλιακές εγκαταστάσεις, αλλά παράλληλα θα δώσουν και ώθηση στο τοπικό εμπόριο. Η οδός Αγ. Αλεξάνδρου, αν και αποτελεί το κέντρο του εμπορίου για το Δήμο, λόγω του κτιριακού δυναμικού και της περιορισμένης οδικής της πρόσβασης, δεν μπορεί να προσελκύσει μεγάλα καταστήματα. Στηρίζεται στο τοπικό εμπόριο με μικρές επιχειρήσεις. Τι καλύτερο λοιπόν από το να δοθεί η ευκαιρία μέσω κάθετων συνδέσεων να διευκολυνθεί η πρόσβαση των κατοίκων σε αυτό, ακόμη και περιορίζοντας την κυκλοφορία οχημάτων σε κάποιους δρόμους που θα λειτουργούν ως συνδετήριες οδοί. Ολοκληρώνοντας την αρχική μου παρομοίωση θα πρέπει να θεσμοθετηθούν "ράμματα" που θα ενώσουν τις διαχωρισμένες κοιλίες της καρδιάς.
Το ΓΠΣ θα πρέπει επίσης να λάβει θέση αναφορικά με τα κίνητρα του ΝΟΚ. Η μείωση της κάλυψης με αύξηση της δόμησης και του ύψους δεν είναι απαραίτητα ένα αρνητικό στοιχείο. Ούτε φυσικά η αύξηση της δόμησης για κατασκευή ενεργειακά αναβαθμισμένων κτιρίων. Ωστόσο, για να λειτουργήσει το μέτρο θα πρέπει να μειωθεί επιπλέον το επιτρεπόμενο ποσοστό κάλυψης. Σήμερα για συντελεστή δόμησης 2.4, επιτρέπεται κάλυψη έως 60% (έως 70% για μικρά οικόπεδα) και ύψος 26μ στο κεντρικό Π. Φάληρο. Αν γινόταν εξάντληση της κάλυψης, οι πολυκατοικές θα είχαν 4-5 ορόφους. Ωστόσο, όλοι οι κατασκευαστές και οικοπεδούχοι επιθυμούν την ανάπτυξη καθ' ύψος. Ως αποτέλεσμα, ποτέ δεν είχαμε πριν την εφαρμογή του ΝΟΚ εξάντληση του συντελεστή κάλυψης. Τα κίνητρα του ΝΟΚ για μείωση της κάλυψης λοιπόν εφαρμοζόντουσαν ήδη με αποτέλεσμα χωρίς καμία ωφέλεια για τον ακάλυπτο χώρο της πόλης να χτίζονται κτίρια ψηλότερα και μεγαλύτερα.
Το ΓΠΣ θα πρέπει να διερευνίσει τη δυνατότητα καθορισμού περισσότερων χώρων άθλησης διάσπαρτα στο Δήμο. Αν και υπάρχει ένα σημαντικό αθλητικό κέντρο, χωροταξικά μεγάλο μέρος των κατοίκων αποκλείεται από εύκολη πρόσβαση σε αυτό. Ομοίως οι χώροι πρασίνου που υπάρχουν στερούνται πολύ συχνά διασύνδεσης με τα όμορα οικοδομικά τετράγωνα με αποτέλεσμα να λειτουργούν περισσότερο σαν οπτικές νησίδες και λιγότερο σαν ουσιαστικούς χώρους αναψυχής που ο κάτοικος οικειοποιείται και εντάσσει στην καθημερινότητα του.
Τέλος, θα πρέπει να διερευνυθεί η σύνδεση σε επίπεδο πεζών και ποδηλάτων με τους όμορους Δήμους. Μολονότι το κέντρο του Αγ. Δημητρίου είναι αρκετά μακρυά, η διαδημοτική συνεργασία για σύνδεση του Π. Φαλήρου με τις εγκαταστάσεις στο πάρκο Ασυράτου, την πλατεία Ν. Σμύρνης, τις εγκαταστάσεις του Πανιωνίου και το πάρκο Νιάρχου, μπορούν να δώσουν λύσεις στους κατοίκους που στερούνται εύκολης πρόσβασης προς την παραλία.
Οι παραπάνω διασυνδέσεις μπορούν να οργανωθούν με βάση και το αξιόλογο κτιριακό δυναμικό εντός του Δήμου. Διατηρητέα, εκκλησίες, πολιτιστικοί και άλλοι χώροι που συχνά εντάσσονται στους "εκπαιδευτικούς περιπάτους" του Δήμου, μπορούν να αποτελέσουν τις κουκίδες που χρειάζεται να ενωθούν για να υπάρξουν ουσιαστικές αναπλάσεις που θα δημιουργήσουν αξιόλογες διαδρομές.
Συνοψίζοντας, η εστίαση στην ανάπτυξη δικτύων εσωτερικής κυκλοφορίας εντός του Δήμου, δικτύων χώρων πρασίνου και χώρων αθλητισμού και ευρύτερων με τις όμορες περιοχές πρέπει να αποτελέσει βασικό άξονα στο νέο ΓΠΣ. Τα δίκτυα αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της εποχής μας για τον ψηφιακό κόσμο και όχι τυχαία. Θα πρέπει όπου δεν υπάρχουν στο φυσικό κόσμο να τα δημιουργήσουμε και να τα ενισχύσουμε, βελτιώνοντας έτσι την ποιότητα ζωής μας.