ΤΠΣ ΔΗΜΟΥ ΚΑΤΕΡΙΝΗΣ

Πρόταση για τις Χρήσεις Γης της περιοχής της Νεοκαισάρειας Πιερίας

Ο Όμιλός μας με αυτήν την επιστολή σας γνωστοποιεί τις θέσεις και τις προτάσεις του για τις Χρήσεις Γης των εκτάσεων που υπάγονται στην Διοικητική Ευθύνη του Δημοτικού Διαμερίσματος της Κοινότητας Νεοκαισάρειας Πιερίας.
Αρχικά οφείλουμε να σας ενημερώσουμε, ότι ο Όμιλός μας δημιουργήθηκε το 2016 και ως έναν από τους βασικούς του σκοπούς με βάση και το Καταστατικό (Αναγνωρίστηκε με Αριθμό Διάταξης: 42/2016 και την τροποποίηση Καταστατικού: 62/02-09-2020) του σωματείου μας (το οποίο και σας επισυνάπτουμε) είναι η υποστήριξη της επιστημονικής κοινότητας Γεωλόγων και Παλαιοντολόγων του Α.Π.Θ. για τις όποιες ανασκαφικές δραστηριότητες στην ευρύτερη περιοχή της Νεοκαισάρειας αλλά και της Πιερίας. Περισσότερες πληροφορίες για τους σκοπούς και τις επιδιώξεις του Ομίλου μας μπορείτε να αντλήσετε μέσα από το Καταστατικό μας καθώς και από τις επίσημες σελίδες μας στο διαδίκτυο.
Με το πέρας των πρώτων ανασκαφικών δραστηριοτήτων των παλαιοντολόγων, την συντήρηση των απολιθωμάτων, ο Όμιλός ολοκλήρωσε και τις εργασίες της Μόνιμης Παλαιοντολογικής Έκθεσης του Μαστόδοντα Νεοκαισάρειας. Η Έκθεση λειτουργεί από το 2023 και έως σήμερα έχει ήδη φιλοξενήσει σχολικές μονάδες και επισκέπτες από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Ουσιαστικά η Νεοκαισάρεια με την περάτωση του Εκθετηρίου είναι πλέον στον Παγκόσμιο Παλαιοντολογικό Χάρτη αλλά και στις περιοχές που οι επισκέπτες μπορούν να επισκεφθούν και να αντλήσουν γνώσεις.
Απώτερος στόχος μας είναι η δημιουργία ενός Κέντρου Φυσικής Ιστορίας και Περιβάλλοντος στην περιοχή της Νεοκαισάρειας. Η λειτουργία ενός τέτοιου Οργανισμού μπορεί να συντελέσει θετικά στην ευαισθητοποίηση του συνόλου της κοινωνίας της περιοχής της Πιερίας. Διότι η Πιερία αποτελεί μια περιοχή που διαθέτει δύο πολύ σημαντικούς ορεινούς όγκους, τον Όλυμπο και τα Πιέρια, ιδιαίτερου ενδιαφέροντος και για την χλωρίδα και πανίδα που φύετε και διαβιεί σε αυτά. Η Νεοκαισάρεια διαθέτει πλέον σε χώρο ανάδειξης και προβολής πολύτιμα ευρήματα δύο προβοσκιδωτών και ενός βοοειδούς τα οποία ανακαλύφθηκαν σε παλαιοντολογικές θέσεις περιμετρικά του οικισμού. Το Ελληνικό Κράτος με πρόσφατα με το Νόμο 5106/2024 - ΦΕΚ Α 63/01.05.2024 αποφάσισε με το Άρθρο 38 την Αναγνώριση του Ιδρύματος με την επωνυμία «Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας» ως Εθνικού Μουσείου Φυσικής Ιστορίας. Αντιλαμβανόμενο το ρόλο των συγκεκριμένων Μουσείων για το Κοινωνικό σύνολο, την ευαισθητοποίηση των πολιτών σε θέματα Περιβάλλοντος καθώς και την συμβολή τους στη δημιουργία νέας θεματικής Τουριστικής Ενότητας για την Ελληνική Οικονομία.
Επιγραμματικά οι θέσεις ενδιαφέροντος της Νεοκαισάρειας και εντός των Διοικητικών της ορίων είναι:
• Δύο παλαιοντολογικές θέσεις α) Βόρεια του οικισμού (μόλις 500 μέτρα από το κέντρο του οικισμού) και β) Νότια του οικισμού μόλις 1.500 μέτρα
• Χαρακτηρισμένο αρχαιολογικό χώρο στη περιοχή του Αδριανού με κύριο στοιχείο από την ανατολική πλευρά το «Κάστρο» και δυτικά τον Προφήτη Ηλία (πρωτοχριστιανικός Ναός).

Εικόνα 1 Οριοθέτηση Αρχαιολογικός Χώρος «Κάστρο του Αδριανού» Νεοκαισάρεια Πιερίας
• Το σπήλαιο της Νεοκαισάρειας στη θέση «Ταβανόπετρα». Έως σήμερα είναι το σπήλαιο που έχει ανακαλυφθεί σε τόσο μικρό υψόματερο. Παράλληλα αποτελεί τον προπομπό των πολυπληθών σπηλαίων και βαράθρων του Ολύμπου και των Πιερίων.

Εικόνα 2 Σκαρίφημα Σπηλαίου Νεοκαισάρειας «Θέση Ταβανόπετρα»

• Το μνημείο «Ηρώων» αφιερωμένου στους πεσόντες της απελευθέρωσης της πόλης της Κατερίνης το 1912. Αποτελεί ιστορικό σημείο αναφοράς για την πόλη της Κατερίνης.
• Το Πλατανόδασος Νεοκαισάρειας ένα δασύλλιο περίπου 750 στρεμμάτων χώρο μοναδικής ομορφιάς, πλούσιο σε χλωρίδα και πανίδα. Εδώ έχουν καταγραφεί (τα στοιχεία βρίσκονται στον ιστότοπο μας www.mastodontas.gr) πάνω από 59 είδη πτηνών, 17 διαφορετικά είδη πεταλούδας, 10 διαφορετικά είδη ορχιδέας και 175 διαφορετικά είδη φυτών (πόες). Επιπλέον έχουμε εκδώσει έντυπο οδηγό οικοξενάγησης και ορνιθοπαρατήρησης. Σε όλα αυτά δεν συμπεριλαμβάνονται τα είδη χλωρίδας και πανίδας που φύονται και διαβιούν στην ευρύτερη περιοχή των περιαστικών δασών της δρυός.
• Το Πλατανόδασος αποτελεί επιπλέον ένα μοναδικό αγαπημένο χώρο αναψυχής για τους Δημότες της Κατερίνης αλλά και για συμπολίτες μας και την εκπαιδευτική κοινότητα της Βόρειας Ελλάδας. Πέρα των καταστημάτων εστίασης υπάρχουν εγκατεστημένες υποδομές άθλησης, εκδηλώσεων και θεάτρου.
• Ο Αίσωνας είναι το μεγαλύτερο ποτάμι της Πιερίας. Παράλληλα διαθέτει πλούσια υδρόβια ζωή και περιβάλλεται από μοναδικής ομορφιάς παραποτάμιου φυσικού περιβάλλοντος. Η λεκάνη απορροής των παραποτάμων και των ρεμάτων του ενώνει το σύνολο των οικισμών και της πόλης της Κατερίνης. Αποτελεί ουσιαστικά το κοινό στοιχείο του ορεινού και του παραλιακού μετώπου, των οικισμών με την πόλη της Κατερίνης.

Εικόνα 3 Λεκάνη Απορροής του Αίσωνα Ποταμού Πιερίας
• Στην βορεινή πλευρά του Πλατανόδασους υπάρχει το πρώην στρατόπεδο «Συνταγματάρχου Δ. Σβορώνου» με αρίθμηση (ΚΑΕΚ: 390380401015 & 390380401011 & 390380401007 & 390380401010 & 390380401012 & 390380401005 & 390380401003 & 390380401006 & 390380401009 & 390380401013 & 390380401002 & 390380401001 & 39038ΕΚ04005 & 390380106004 & 390380102003). Αυτός ο χώρος συνολικής έκτασης ~ 76,39 στρεμμάτων έχει παραχωρηθεί από την Υπηρεσία Στρατού στο Δήμο Κατερίνης για να αξιοποιηθεί ως χώρος αναψυχής. Γειτνιάζει με έκταση 26,5 στρεμμάτων (πρώην χώροι του στρατοπέδου) οι οποίοι ανήκουν στον Αγροτικό Συνεταιρισμό Νεοκαισάρειας. Γειτνιάζει επίσης από την βορεινή πλευρά με το ιδιωτικό δάσος δρυός της Νεοκαισάρειας από την νότια πλευρά με την Δημοτική έκταση του Πλατανόδασους και με το δάσος της δρυός στον ορεινό όγκο του «Αδριανού».

Εικόνα 4 Χάρτης του Εθνικού Κτηματολογίου

Εικόνα 5 πρώην Στρατόπεδο Νεοκαισάρειας

Εικόνα 6 Τοπογραφικό Διάγραμμα Στρατοπέδου Νεοκαισάρειας Πιερίας

• Για την συγκεκριμένη έκταση προτείνουμε να δημιουργηθεί ένα πολυθεματικό πάρκο στο οποίο θα αναδεικνύετε η Φυσική Ιστορία της Πιερίας (Παλαιοντολογική), Περιβαντολογικές Δράσεις βιωματικής εκπαίδευσης, θα αναδεικνύει την Λαογραφία και την Ιστορία της περιοχής και θα αποτελεί συνδεκτικό κρίκο του παραλιακού με το ορεινό μέτωπο του Δήμου μας. Η περιοχή της Νεοκαισάρειας απέχει μόλις πέντε χιλιόμετρα από την περιοχή Natura των Πιερίων και οκτώ χιλιόμετρα νότια από την περιοχή του Ολύμπου. Συγκεκριμένη πρόταση για την αξιοποίηση των συγκεκριμένων προτάσεων έχει κατατεθεί και από τον Δήμο Κατερίνης (σχετικά έγγραφα 19240/19-05-2008) για την δημιουργία πολυχώρου με θέμα «Οικομουσείο της Φύσης και του Ανθρώπου». Με απόφασή του (114/27-05-2009), το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης έκανε δεκτό το συγκεκριμένο αίτημα.

Περιοχές Natura

Εικόνα 7 Περιοχές Natura Νομού Πιερίας
• Περίπου τρία χιλιόμετρα νότιο δυτικά από το Ευρωπαϊκό Μονοπάτι Ε4.
Εικόνα 8 Χάρτης Οριοθέτησης Ευρωπαϊκού Μονοπατιού Ε4
Ιστορικά και Λαογραφικά στοιχεία της Νεοκαισάρειας
• Οι κάτοικοι είναι Ποντιακής Καταγωγής. Συγκεκριμένα κατάγονται από το Δυτικό Πόντο από την περιοχή της Νεοκαισάρειας (σημερινό Νικσάρ) και της Ηράκλειας (σημερινό Έρμπαα).
• Εγκαταστάθηκαν στην περιοχή το 1928, όπου ίδρυσαν και το ομώνυμο χωριό.
• Ιστορικό πρόσωπο της Νεοκαισάρειας ο οποίος διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στην περιοχή του Δυτικού Πόντου κατά την διάρκεια της Μικρασιατικής Εκστρατείας το 1921-22 είναι ο Αναστάσιος Παπαδόπουλος (Κοτζά Αναστάς).
• Την Νεοκαισάρεια του Πόντου κατά συνέπεια και την σημερινή Νεοκαισάρεια χαρακτηρίζει η θρησκευτική της ιστορία. Τόπος καταγωγής πολλών γνωστών Αγίων της Ορθόδοξης Εκκλησίας εκ των οποίων ξεχωρίζουν ο Άγιος Γρηγορίος ο Νεοκαισαρείας, ο Μέγας Βασίλειος καθώς και πολλών ακόμη που έζησαν στην συγκεκριμένη περιοχή.
• Η περιοχή της Νεοκαισάρειας αποτέλεσε σημείο αναφοράς σε σημαντικές ιστορικές στιγμές καθώς βρίσκεται πάνω στον οδικό άξονα της Παλαιάς Εθνικής Οδού Αθηνών Θεσσαλονίκης και παλαιότερα το μοναδικό πέρασμα μεταξύ βορά και νότου.
• Οι διατροφικές συνήθειες, τα μουσικά ακούσματα, τα τραγούδια, οι χοροί, τα ήθη και τα έθιμα τα διατηρούν ακόμη και σήμερα οι κάτοικοι της περιοχής. Ουσιαστικά το λαογραφικό αποτύπωμα της Νεοκαισάρειας παραμένει σχεδόν αναλλοίωτο.
• Οι κάτοικοι της Νεοκαισάρειας έχουν μεταναστεύσει σε πολλές χώρες εντός και εκτός Ευρώπης. Αρκετοί από αυτούς έχουν επιστρέψει στο χωριό διαθέτουν διάφορες δεξιότητες λόγω σπουδών ή των επαγγελματικών τους δραστηριοτήτων και κυρίως ομιλούν αντίστοιχα και ξένες γλώσσες.
Επιγραμματικά θα αναφέραμε ως δυνατά στοιχεία για την ένταξη της περιοχής μας στον χάρτη του εναλλακτικού τουρισμού:

Α/Α Δυνατά Στοιχεία Ευκαιρίες
1 Δύο σημαντικές Παλαιοντολογικές Θέσεις Ανάδειξη Παλαιοντολογικού περιπάτου
2 Σημαντική Αρχαιολογική Θέση «Κάστρο Αδριανού» Ανάδειξη Αρχαιολογικού περιπάτου
3 Εν λειτουργία Μόνιμη Παλαιοντολογική Έκθεση Πλήρης αξιοποίησή της και ένταξη μέσω αυτής στον Γεωπαλαιοντολογικό Τουρισμό. Ανάπτυξη Δικτύωσης εντός και εκτός Ελλάδος, με Εκπαιδευτικά και Πανεπιστημιακά Ιδρύματα
4 Περιαστικό Δάσος Δρυός με πλούσια πανίδα και χλωρίδα Ανάδειξη φυσιολατρικής - περιπατητικής και ποδηλατικής διαδρομής
5 Περιαστικό παραποτάμιο δάσος πλατάνων με πλούσια χλωρίδα και πανίδα Ανάδειξη νέων θεματικών τουριστικών ενοτήτων όπως ορνιθοπαρατήρηση, περιπάτους αναψυχής, βοτανικούς περιπάτους
6 Βρίσκεται στο μέσον του ορεινού και παραλιακού μετώπου Η αξιοποίηση και η ανάδειξή της να αποτελέσει τον συνδετικό κρίκο μεταξύ των δύο μετώπων
7 Άμεση και εύκολη πρόσβαση μέσω της Παλαιάς Εθνικής Οδού Αθηνών - Θεσσαλονίκης Ένταξη σήμανσης στο οδικό δίκτυο και στην διαδικτυακή προβολή των φορέων (ιδιωτικών και δημόσιων)
8 Σημαντικά ιστορικά στοιχεία – γεγονότα και ιστορικές μάχες στην περιοχή της Νεοκαισάρειας Η ανάδειξη και σωστή αξιοποίηση όλων αυτών λειτουργούν προσθετικά
9 Σημαντική Θρησκευτική Ιστορία Ανάδειξη της και δημιουργία θεματικών εκδηλώσεων, ανάπτυξης δικτύωσης θεματικού θρησκευτικού τουρισμού με αντίστοιχες περιοχές
10 Σημαντικό Ιστορικό Πρόσωπο για τον Ποντιακό Ελληνισμό αλλά και για την σύγχρονη Ελληνική Ιστορία (Αναστάσιος Παπαδόπουλος) «Κοτζά Αναστάς» Δημιουργία επετειακών θεματικών εκδηλώσεων καθώς και ανάδειξη της Ποντιακής Ιστορίας
11 Το Λαογραφικό Αποτύπωμα των κατοίκων της Νεοκαισάρειας, παράλληλα με την ανάδειξη του διαφορετικού λαογραφικού αποτυπώματος των όμορων χωριών Αποτελεί πραγματικό εργαλείο για την ένταξη του στο σχεδιασμό τουριστικής διαδρομής με επίκεντρο το στοιχείο της βιωματικής προσέγγισης (οικοτουρισμός, βιωματικές αφηγήσεις, κ.τ.λ.)
12 Ανοικτό Θέατρο εντός της δασικής έκτασης του Πλατανόδασους Ένταξή του σε πολυθεματικές εκδηλώσεις του Δήμου Κατερίνης
13 Υπάρχοντες μεγάλης έκτασης χώροι (πρώην στρατόπεδο, πλατανόδασος, δάσος δρυός) Προτείνουμε την αξιοποίησή τους σύμφωνα με σύγχρονα πρότυπα, απόδοσης τους στην κοινωνία, εργαλεία ανάπτυξης της περιοχής και διασύνδεσής τους με το ορεινό και παραλιακό μέτωπο. Δυνατότητα Σχεδιασμού Πολυθεματικού Πάρκου με στόχο την ανάδειξη και την αξιοποίηση όλης της περιοχής και της ιστορίας της
14 Οι κάτοικοι της Νεοκαισάρειας έχουν επενδύσει και επενδύουν για την διαφύλαξη του Φυσικού, Ιστορικού, Πολιτιστικού και Κοινωνικού τους πλούτου μεγάλο μέρος του προσωπικού τους χρόνου, ιδία κεφάλαια και τεχνογνωσία. Ουσιαστικά η ανθρωπογεωγραφία, τα κοινωνικά χαρακτηριστικά και κυρίως η ωριμότητα των κατοίκων της Νεοκαισάρειας αποδεικνύει την δυνατότητα να στηρίξουν το εγχείρημα της δημιουργίας ενός πολυθεματικού πάρκου στην περιοχή τους.
Για όλους τους παραπάνω λόγους προτείνουμε την διαφύλαξη αυτών των ελεύθερων χώρων μέσω της δυνατότητας να ενταχθούν στον σχεδιασμό και τον καθορισμό Χρήσεων Γης ως χώροι αναψυχής και δυνατότητας ανάπτυξης πολυθεματικών πάρκων για την ανάδειξη του Πολιτιστικού Αποτυπώματος της περιοχής μας.