ΤΠΣ ΔΗΜΟΥ ΛΕΥΚΑΔΑΣ - ΔΗΜΟΥ ΜΕΓΑΝΗΣΙΟΥ

Δημοτικές Ενότητες: ΔΕ ΑΠΟΛΛΩΝΙΩΝ,ΔΕ ΕΛΛΟΜΕΝΟΥ,ΔΕ ΚΑΛΑΜΟΥ,ΔΕ ΚΑΡΥΑΣ,ΔΕ ΚΑΣΤΟΥ,ΔΕ ΛΕΥΚΑΔΟΣ,ΔΕ ΜΕΓΑΝΗΣΙΟΥ,ΔΕ ΣΦΑΚΙΩΤΩΝ

Γραφικό Νησιωτικής Περιοχής
ΣΧΟΛΙΑ στη ΜΕΛΕΤΗ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ (Νοτιοδυτική Λευκάδα, Αθάνι)

Παρακολούθησα με προσοχή την πολύωρη παρουσίαση του Τοπικού Πολεοδομικού Σχεδίου στις 26/05 στη Λευκάδα και μελέτησα την Μελέτη Πολεοδομικού Σχεδιασμού.
Παρά τις - υποθέτω - καλές προθέσεις των μελετητών και των αρχών και εξουσιών που παράγγειλαν την Μελέτη, έμεινα κατάπληκτος από τα ελλιπή στοιχεία και την προχειρότητα με την οποία συντάχτηκε η Μελέτη.
Δεν αναφέρονται πουθενά τα οικονομικά στοιχεία, δηλαδή σε τι ποσοστό συνεισφέρουν οι διαφορές οικονομικές δραστηριότητες στο ΑΕΠ του νησιού και στο κατά κεφαλή εισόδημα των κατοίκων, ο αριθμός επιχειρήσεων και επιχειρηματιών και απασχολουμένων και αυτοαπασχολούμενων κατά οικονομική δραστηριότητα. Έτσι δεν ξέρουμε πόσο συνεισφέρει ο τουρισμός, πόσο το εμπόριο, πόσο οι απασχολούμενοι στο δημόσιο και οι ελεύθεροι επαγγελματίες (γιατροί, δικηγόροι, μηχανικοί, λογιστές, κλπ) και πόσο η γεωργία, πόσο η κτηνοτροφία στην οικονομία του Δήμου και στον κάθε απασχολούμενο κατά δραστηριότητα. Όσον αφορά τον διαρκώς συρρικνούμενο πρωτογενή τομέα θα ήταν απαραίτητο να ήταν γνωστό το εισόδημα των γεωργών και κτηνοτρόφων καθώς και η ηλικία των απασχολουμένων. Με τα στοιχεία αυτά τόσο οι παραγγέλλοντες όσο και οι μελετητές θα είχαν μια καθαρότερη εικόνα για την σημερινή πραγματικότητα και τις προοπτικές κάθε οικονομικού τομέα.
Δεν αναφέρονται πουθενά στα πραγματικά στοιχεία των υποδομών του νησιού. Συνεπώς δεν γνωρίζουν πόσα αυτοκίνητα των μονίμων κατοίκων κυκλοφορούν στη Λευκάδα και πόσα συνωστίζονται καθημερινά στην υδροκέφαλη πρωτεύουσα για πρωταρχικές (εκπαίδευση, υγεία), οικονομικές και διοικητικές συναλλαγές. Έτσι θα μάθαιναν πολλά τόσο για το προβληματικό οδικό δίκτυο όσο και για την έλλειψη χώρων στάθμευσης που βασανίζει τους κατοίκους και εκτός τουριστικής περιόδου. Στην τουριστική περίοδο, το πλεονέκτημα της εύκολης οδικής πρόσβασης με τους ημερήσιους επισκέπτες οξύνει το πρόβλημα, ένα πρόβλημα που παραμένει άλυτο. Οι γενικόλογες υποσχέσεις του Δήμου ότι θα δημιουργήσει νέες θέσεις στάθμευσης, έχουν το ίδιο πρόβλημα: δεν αναφέρουν τι φόρτο οχημάτων δέχεται καθημερινά το νησί τους μήνες της τουριστικής περιόδου και δεν αναφέρει τη χωρητικότητα των υφιστάμενων χώρων και τι ποσοστό των αναγκών θα καλύψουν οι προσδοκώμενες νέες θέσεις.
Το πρόβλημα της ύδρευσης δεν θα λυθεί ποτέ όσο θα επεκτείνεται ο αριθμός των πισίνων δίπλα στο κύμα. Σε ένα νησί με πάνω από δέκα χιλιόμετρα αμμουδερές παραλίες χρειάζονται πισίνες ή ποιοτικές τουριστικές υπηρεσίες; Γνωρίζουν οι μελετητές των αριθμό και την χωρητικότητα των υφισταμένων πιισίνων;
Ενώ ορθά τίθεται το θέμα της κλιματικής αλλαγής, ουδεμία παράμετρος αναφέρεται. Όμως οι βροχοπτώσεις, η χρονική περίοδος χωρίς βροχοπτώσεις και η αύξηση της θερμοκρασίας είναι τρεις βασικοί όροι για την γεωργία και την κτηνοτροφία που θέλει να αναπτύξει η υπό εξέταση Μελέτη.
Οι αναρτημένοι Δασικοί χάρτες έχουν αμφισβητηθεί από χιλιάδες ιδιοκτήτες. Χιλιάδες αντιρρήσεων έχουν εξεταστεί και συνεχίζουν να εξετάζονται. Γνωρίζουν οι μελετητές ότι το 70% των αντιρρήσεων έγιναν ολικά ή μερικά δεκτές;
Μεταξύ των δηλωμένων στόχων της Μελέτης είναι (σελ. 9-10 της ΜΠΣ), η ΙΣΟΡΡΟΠΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ σε όλες τις ΔΗΜΟΤΙΚΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ, η ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ του ΥΠΕΡΤΟΥΡΙΣΜΟΥ και η συγκράτηση του ΤΟΠΙΚΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ.
6.1. Ισόρροπος σημαίνει «αρμονικός» (Χρηστικό Λεξικό της Ακαδημίας Αθηνών). Στη Δ.Κ. Αθάνι Λευκάδας, της Δ.Ε. Απολλωνίων με τις περίφημες παραλίες Γιαλός, Εγκρεμνοί, Πόρτο Κατσίκι, οι μισές σε μήκος του συνόλου των παραλιών του νησιού, ουσιαστικά απαγορεύεται η δόμηση σχεδόν παντού. Οι 4 ΠΕΧ (Παράκτιας Ζώνης και 1 ΠΕΧ 2 (Ήπιας Τουριστικής Ανάπτυξης) σε μήκος ακτών περίπου 18 χιλιομέτρων και μήκος αμμουδερών παραλιών περίπου 5 χιλιομέτρων ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΟΡΙΟΘΕΤΗΜΕΝΕΣ, ΔΕΝ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΖΕΤΑΙ Η ΕΚΤΑΣΗ ΤΟΥΣ και ΔΕΝ ΑΝΑΦΕΡΕΤΑΙ η ΟΙΚΟΔΟΜΗΣΙΜΟΤΗΤΑ ΤΟΥΣ. Επίσης υπόκεινται στους περιορισμούς του Δασικού Χάρτη, αφού κάποιες επικαλύπτονται μερικά από χαρακτηρισμένες Δασικές εκτάσεις, και την (αόριστη) οριοθέτηση των μικρών Μονάδων Παραγωγής Βιοαερίου από τις οποίες πρέπει να απέχουν τουλάχιστον 500 μέτρα. Δηλαδή, αν προκριθούν οριοθετήσεις Μικρών Μονάδων Παραγωγής Βιοαερίου, ακυρώνονται 3 στις 4 ΠΕΧ Παράκτιας Ζώνης και παραμένει 1 (μία) σφηνωμένη ανάμεσα στους αρχαιολογικούς χώρους της Νιράς. Εύλογο το ερώτημα: Ποιοί είναι οι τυχεροί επενδυτές;
6.2. Για την «Ισόρροπη Ανάπτυξη» της Νοτιοδυτικής πλευράς, διάβαζε του Αθανίου, προβλέπεται «Ανάπτυξη της Κτηνοτροφίας με μικρές Μονάδες Παραγωγής Βιομάζας». Προκύπτει ότι ήδη η Περιφέρεια αποφάσισε πως το μεγαλύτερο μέρος της έκτασης του Αθανίου θα αφιερωθεί στην Κτηνοτροφία, αποκλειόμενης άλλης χρήσης.
Στην περιοχή αυτή έχουν απομείνει πέντε ή έξι κτηνοτρόφοι, μεγάλης ηλικίας με σύνολο αιγοπροβάτων μικρότερο των 500.
Αναρωτήθηκε κανείς ή ρώτησαν τους εν λόγω κτηνοτρόφους τι εισόδημα τους αποφέρει η κτηνοτροφία; Ή εν γένει, τι ποσοστό αποδίδει η κτηνοτροφία στον τζίρο; 10-15%, σε ιδανικές συνθήκες και οι συνθήκες στην εν λόγω περιοχή, κλιματολογικές και εδαφικές, δεν είναι καθόλου ιδανικές. Γνωρίζουν οι μελετητές (και η Περιφέρεια) πόσο νερό χρειάζεται καθημερινά ένα ποίμνιο αιγοπροβάτων;
Επιπλέον, ουδαμού αναφέρουν τι προσδοκώμενο εισόδημα θα έχουν οι υποτιθέμενοι νέοι κτηνοτρόφοι οι οποίοι θα πρέπει να ζουν με τα ποίμνια τους και η οικογένεια τους στη Βασιλική ή στη Λευκάδα, αφού δεν υπάρχουν σχολεία και γιατροί στην περιοχή.
6.3. Προσθέτω ελάχιστα στοιχεία για τις «Μικρές Μονάδες Βιοαερίου στους χώρους παραγωγής βιοαερίου (κτηνοτροφικές μονάδες)», που υπάρχουν ως απλή αναφορά στην έκθεση ιδεών των μελετητών.
Πόσα αιγοπρόβατα χρειάζονται για μια μικρή μονάδα; Εξειδικευμένες εταιρείες κατασκευής Μικρών Μονάδων Παραγωγής Βιοαερίου αναφέρουν πάνω από 1.000.
Γιατί οι μονάδες βιοαερίου πρέπει να απέχουν τουλάχιστον 500 μέτρα από οποιαδήποτε κατοικία; Λόγω της δυσοσμίας κατά την παραγωγή αλλά και γιατί παράγονται θείο και οξείδια του αζώτου σε υψηλά επίπεδα που προκαλούν όξινες βροχές, σοβαρότατο κίνδυνο για την υγεία.
6.4. Στα πλαίσια της «Ισόρροπης Ανάπτυξης σε όλες τις Δημοτικές Ενότητες» και για να σταματήσει την αιμορραγία της ερημοποίησης της Νοτιοδυτικής Λευκάδας (Αθάνι, Δράγανο, Κομηλιό, Χορτάτα), προτείνουν την ανάπτυξη «Περιοχής Ειδικά Ρυθμιζόμενης Πολεοδόμησης» (ΠΕΡΠΟ) μεταξύ των αμμουδιών Αγιοφύλλι και Αμμούσω, 15 χιλιόμετρα μακριά από τους εν λόγω οικισμούς. Πρόκειται για 600 περίπου στρέμματα (έκταση σχεδόν διπλάσια του Πολεοδομικού Σχεδίου της Βασιλικής), στη μέση του πουθενά. Θα κατασκευαστούν λοιπόν δίκτυα (Οδικό, Ηλεκτρικό, Τηλεφωνικό, Ύδρευσης, Αποχέτευσης) και χιλιάδες κλίνες με μόνη πρόσβαση σε παραλίες δυο αμμουδιές συνολικού μήκους περίπου 70 μέτρων.
Επιπλέον προβλέπεται ΠΕΧ (Παράκτιας Ζωνης) από το Αγιοφύλλι μέχρι τη Βασιλική όπου ήδη ένας επενδυτής έκλεισε την πρόσβαση της λεγόμενης από τους ντόπιους «Τέταρτης Αμμουδιάς», ή «Καμίνια».
Αυτές οι δυο περιοχές θα πολλαπλασιάσουν την περιβαλλοντολογική επιβάρυνση στη Βασιλική, αλλά και στο Αθάνι, όπου θα εισρέουν καθημερινά πολλαπλάσια οχήματα.
6.5. Η υπό εξέταση μελέτη μιλάει γενικά και αόριστα για υπερτουρισμό, αλλά δεν έχει κατορθώσει να καταγράψει ούτε το σύνολο των κλινών κατά περιοχή. Αναφέρεται μόνον σε ξενοδοχειακές κλίνες και αφήνει εκτός BnB, τουριστικά δωμάτια και studios και βίλες των οποίων ο αριθμός δεν φέρεται να είναι γνωστός στους μελετητές. Σύμφωνα λοιπόν με ποια κριτήρια προτείνουν και προκρίνουν επιπλέον κλίνες και ένα τουριστικό οικισμό 600 στρεμμάτων στην περιοχή της Βασιλικής;

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ:
Με την απογραφή του 1981 το νησί της Λευκάδας είχε περίπου τον ίδιο πληθυσμό με τον σημερινό ενώ η πόλη της Λευκάδας είχε τον μισό πληθυσμό. Η Βασιλική και Νυδρί αύξησαν οριακά τον πληθυσμό τους. Οι μελετητές αναφέρονται στην ερήμωση της Νοτιοδυτικής πλευράς (Αθάνι, Δραγανο, Κομήλιο, Χορτάτα) και προτείνουν την περαιτέρω τουριστική ανάπτυξη της πόλης της Λευκάδας, Νυδριού-Βλυχού και Βασιλικής επιταχύνοντας έτσι την ερημοποίηση τους.
Η Μελέτη δεν απαντά πειστικά σε κανένα από τα ερωτήματα στα οποία καλείται να δώσει απαντήσεις. Δεν απαντά καν αν η Λευκάδα σήμερα υποφέρει από υπερτουρισμό, δεν ορίζονται οι ημερήσιες αντοχές υποδοχής τουριστών σήμερα και στο μέλλον. Δεν αναφέρεται καν στον ημερήσιο τουρισμό ο οποίος πιέζει τις αντοχές της, δεν έχει οικονομικά στοιχεία για κάθε είδος τουρισμού, δεν έχει αναλυτικά στοιχεία για τα δίκτυα και τις υποδομές, για εξειδικευμένο προσωπικό ή την ποιότητα των υφισταμένων υποδομών και υπηρεσιών.
Αναρωτιέμαι τι άλλο επιφυλάσσουν στην Νοτιοδυτική Λευκάδα και ειδικότερα στο Αθάνι, πλην της «ανάπτυξης της κτηνοτροφίας» και των «μικρών μονάδων παραγωγής βιοαερίου» για να σταματήσουν την ερημοποίηση. Το φιλέτο της ΠΕΧ 3, μεταξύ των Αρχαιολογικών χώρων της Νιράς; Την ΠΕΧ (Παράκτιας Ζώνης) της Βασιλικής και την Περιοχή Ειδικά Ρυθμιζόμενης Πολεοδόμησης των 600 στρεμμάτων στο Αγιοφύλλι;
Προφανώς για τους μελετητές και αναθέσαντες Νοτιοδυτική Λευκάδα είναι η Βασιλική και τα 600 στρέμματα των επενδυτών στο Αγιοφύλλι, και η ΠΕΧ πίσω από τα ερείπια του ναού του Απόλλωνα.
Η μελέτη αυτή παραβιάζει κατάφωρα την ισότιμη μεταχείριση των πολιτών, καθώς και όλες τις οδηγίες περί βιώσιμης και ισόρροπης ανάπτυξης και πρέπει να επανασχεδιαστεί.