ΤΠΣ ΔΗΜΟΥ ΡΟΔΟΥ

Επισημάνσεις σχετικά με το Φαληράκι

Καλυθιές 23 Ιουλίου 2024

Θέμα: Θέματα προς τους Μελετητές του Τοπικού Πολεοδομικού Σχεδίου Φαληρακίου, του Τ.Π.Σ του νησιού της Ρόδου

Αξιότιμοι μελετητές,
Με την παρούσα επιστολή θα θέλαμε να σας ενημερώσουμε για τα θεμελιώδη προβλήματα που αντιμετωπίζει η περιοχή του Φαληρακίου, τα οποία είναι απαραίτητο να ληφθούν υπόψη κατά την εκπόνηση του Τοπικού Πολεοδομικού Σχεδίου (ΤΠΣ). Η περιοχή, με τον δυναμικό της χαρακτήρα και τον αυξανόμενο πληθυσμό(τελευταία απογραφή 1520 μόνιμοι κάτοικοι), έχει επείγουσες ανάγκες που πρέπει να αντιμετωπιστούν μέσω ενός ολοκληρωμένου σχεδίου ανάπτυξης και βελτίωσης των υποδομών.
1. Υποδομές Ύδρευσης και Αποχέτευσης
• Υφιστάμενη κατάσταση: Το δίκτυο ύδρευσης είναι αρχικά ελλειπές και παρουσιάζει προβλήματα παλαιότητας και ανεπαρκούς κάλυψης, με αποτέλεσμα συχνές διακοπές στην υδροδότηση και διαρροές. Δεν υπάρχουν δίκτυα αποχέτευσης πέραν της ζώνης της Ρόδου- Καλλιθέας ενώ έχει εκπονηθεί μελέτη από την ΔΕΥΑ για την αντικατάσταση και δημιουργία δικτύων ύδρευσης όμβριων υδάτων και αποχέτευσης συνολικού προϋπολογισμού 9.000.000 Ευρώ.
• Ανάγκες: Απαιτείται εκσυγχρονισμός και επέκταση των δικτύων για να καλυφθούν οι σημερινές και μελλοντικές ανάγκες της περιοχής.
2. Κυκλοφοριακή Συμφόρηση και Χώροι Στάθμευσης
• Υφιστάμενη κατάσταση: Η κυκλοφοριακή συμφόρηση αποτελεί σημαντικό πρόβλημα, ιδιαίτερα κατά τους θερινούς μήνες, λόγω της μεγάλης εισροής τουριστών.
• Ανάγκες: Ανάπτυξη ενός συστήματος κυκλοφορίας που να διευκολύνει τη ροή της κίνησης, καθώς και δημιουργία επαρκών χώρων στάθμευσης για κατοίκους και επισκέπτες, καθώς και την πεζοδρόμηση του κέντρου του Φαληρακίου που αποτελεί ημερησίως έναν χώρο συγκέντρωσης χιλιάδων επισκεπτών ιδιαίτερα τους καλοκαιρινούς μήνες. Περιφερειακά επιβάλλεται η διάνοιξη της Λεωφόρου Τσαϊρι –Ανατολικές ακτές, η κατασκευή ανισόπεδων διαβάσεων για πεζούς σε όλο το εύρος της Εθν. Οδού Ρόδου Λίνδου, που διέρχεται από το Φαληράκι, καθώς και η αναγνώριση της οδού, που συνδέει τον οικισμό των Καλυθιών, με το Φαληράκι.
3. Διαχείριση Απορριμμάτων και Καθαριότητα
• Υφιστάμενη κατάσταση: Υπάρχουν προβλήματα στη συλλογή και διαχείριση των απορριμμάτων, που οδηγούν σε εστίες ρύπανσης και υποβάθμιση της εικόνας της περιοχής.
• Ανάγκες: Βελτίωση των υπηρεσιών καθαριότητας και ανάπτυξη προγραμμάτων ανακύκλωσης και χωροθέτηση υπόγειων αλλά και συμβατικών κάδων για την ορθή αποκομιδή και περισυλλογή τους.

4. Ανάπτυξη Πρασίνου και Δημόσιων Χώρων
• Υφιστάμενη κατάσταση: Υπάρχει έλλειψη επαρκών χώρων πρασίνου και δημόσιων χώρων αναψυχής.
• Ανάγκες: Σχεδιασμός και υλοποίηση πάρκων, χώρων πρασίνου δημόσιων τουαλετών και δημόσιων πλατειών για την ενίσχυση της ποιότητας ζωής των κατοίκων.
5. Τουριστική Ανάπτυξη και Υποδομές
• Υφιστάμενη κατάσταση: Το Φαληράκι είναι σημαντικός τουριστικός προορισμός, αλλά η ανάπτυξη τουριστικών υποδομών είναι ανοργάνωτη και συχνά ανεπαρκής. Τα στοιχεία για τα ενοικιαζόμενα δωμάτια κάθε μορφής και κλειδιού, ανέρχονται σε 7500 κλίνες, βάση των δεδομένων που αντλήσαμε από τον Σύλλογο ενοικιαζομένων δωματίων Φαληρακίου, ενώ δεν έχουμε ασφαλή και επαρκή στοιχεία για τις ξενοδοχειακές κλίνες.
(Για τις μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες της περιοχής Αμμούδες, να σημειώσουμε πως στον τουριστικό χάρτη, εμφανίζονται ως Φαληράκι, ενώ στην πραγματικότητα ανήκουν διοικητικά στα Κοσκινού).
• Ανάγκες: Δημιουργία ενός οργανωμένου σχεδίου για την τουριστική ανάπτυξη, που θα περιλαμβάνει βελτιώσεις στις υπάρχουσες υποδομές και ανάπτυξη νέων, πάντα με σεβασμό στο περιβάλλον και την τοπική κοινωνία. Σημαντικά στοιχεία στον σχεδιασμό είναι η πρόβλεψή για αλιευτικό, υποθαλάσσιο τουρισμό και αγροτουρισμού που δείχνουν στοιχεία ανάπτυξης τα τελευταία χρόνια.
• 6. Προστασία και Ανάδειξη της Φυσικής Πολιτιστικής Κληρονομιάς και περιοχής, με αρχαιολογική αξία
• Υφιστάμενη κατάσταση: Υπάρχει πλούσια πολιτιστική κληρονομιά που παραμένει σε μεγάλο βαθμό ανεκμετάλλευτη, καθώς και η αρχαιολογική περιοχή «Ερημόκαστρο», που με ήπιες χρήσεις, μπορεί να επεκτείνει τον περιπατητικό τουρισμό και την τουριστική περόδο, μιας και στα «σπλάχνα» του, φιλοξενεί μια χαράδρα, που είναι πόλος έλξης για αναρριχητικό τουρισμό.
• Ανάγκες: Ανάδειξη και προστασία των παραδοσιακών κτιρίων και άλλων πολιτιστικών στοιχείων της περιοχής, ανάδειξη του σπηλαίου Αγίου Γεωργίου Καλυθιών, της περιοχής του Ερημοκάστρου και των μνημείων της περιοχής (βλ Faliraki.com). Σημαντική θεωρείται η δημιουργία σύγχρονων μνημείων μοντέρνας τέχνης για την επαύριον υπεραξία της περιοχής και των ίδιων των εκθεμάτων. Το μουσείο φωτογραφίας και τουρισμού επίσης αποτελεί ένα σχετικό έργο.
7. Άναρχη πολεοδόμηση και Έλλειψη Υποδομών για την προσέλκυση μόνιμων κατοίκων
• Υφιστάμενη κατάσταση: Η περιοχή εξαιτίας της έλλειψής ενός σχεδιασμού εμφανίζει σημάδια άναρχης πολεοδόμησης εξαιτίας της γρήγορης τουριστικής ανάπτυξης που αναπτύχθηκε τις δεκαετίες του 1980, ’90 και 2000.
Η περιοχή έχει ανάγκη ήπιας πολεοδομικής ανάπτυξης καθώς στον τομέα της τουριστικής ανάπτυξης θεωρείται ανεπτυγμένη , σε καμία περίπτωση όμως κορεσμένη, δεν διαθέτει υποδομές όπως κοιμητήριο, βρεφονηπιακούς σταθμούς, σχολεία, ενώ η περιοχή ενδείκνυται και για την δημιουργία ενός ανώτατου εκπαιδευτικού ιδρύματος ΑΕΙ στα πλαίσια της κείμενης νομοθεσίας (ιδιωτικά πανεπιστήμια), ίσως και τη μεταφορά δημόσιων υπηρεσιών για την ολιστική προσέγγιση του οικισμού, που οριοθετείται σε ιδανική θέση, καθώς βρίσκεται πλησίον του αεροδρομίου αλλά και της πόλης της Ρόδου και εξυπηρετεί σε σχεδιασμό αποσυμφόρησης της πόλης με τέτοιου είδους παρεμβάσεις
• Ανάγκες: Ανάπτυξη σχεδιασμού για την ορθή πολεοδόμηση της περιοχής για την προσέλκυση μόνιμου πληθυσμού, με την δημιουργία μόνιμων κατοικιών.
8. Οριοθέτηση του Αιγιαλού και της Παραλίας
• Υφιστάμενη κατάσταση: Εξαιτίας της ύπαρξης από το 1947 του κτηματολογίου Ρόδου το οποίο διέπονταν έως τον Μάρτιο του 2024 ΚΔ 132/1929 του οποίο οι διατάξεις αναφορικά με την χάραξη του αιγιαλού (άρθρο3 ΚΔ 132/1929) Παραμένει σε εκκρεμότητα η ορθή αποτύπωση των ορίων του αιγιαλού και της παραλίας αρχχικά για την ορθή αποτύπωση των ορίων του Οικισμού, την εξάλειψη του φαινομένου των καταπατήσεων αλλά και την κτηματογράφηση ιδιοκτητών που βρίσκονται εκτός των ορίων του αιγιαλού και της παραλίας, σύμφωνα με την ενιαία εθνική νομοθεσία νόμος 5092/2024 και προϋφίστανται στην περιοχή από την εποχή της ιταλοκρατίας και εξαιρέθηκαν της κτηματογράφησης.

• Ανάγκες: Οριοθέτηση του αιγιαλού και της παραλίας. Αξιοποίηση του φυσικού πλούτου του παραλιακού μετώπου, δημιουργία υποδομών εξοικονόμησης φυσικών πόρων (ντους, τουαλέτες κλπ) και Δημιουργία πεζοδρόμου(παραλιακού διαδρόμου), σε τμήμα εκτός των ορίων του αιγιαλού στο παραλιακό μέτωπο (τμήμα παλιού αιγιαλού όπως θα προκύψει από την νέα χάραξη με τον ενιαίο νόμο), για να επέλθει η διασύνδεση της ξενοδοχειακής ζώνης στην περιοχή Αμμάδες- Φαληράκι για την εξυπηρέτηση των πεζών 26.000 επισκεπτών που διαμένων στις 18 μονάδες της περιοχής
9. Έλλειψη Αθλητικών Εγκαταστάσεων
• Υφιστάμενη κατάσταση: Στην περιοχή υπάρχει μόνο το κλειστό Γυμναστήριο της Καλλιθέας.
• Ανάγκες: Σχεδιασμός για την ανάπτυξη αθλητικών υποδομών. Αξίζει να σημειωθεί πως ο κόλπος του Φαληρακίου ενδείκνυται για αθλητικές δραστηριότητες όπως κωπηλασία, ιστιοπλοΐα καγιάκ κλπ, καθώς βρίσκεται στην βορειοανατολική πλευρά του νησιού και η θαλάσσια περιοχή αλλά και οι βορειοδυτικοί άνεμοι που συνήθως πνέουν εξυπηρετούν στην δημιουργία υποδομών θαλάσσιου αθλητισμού σε διεθνή πρότυπα. Η επάρκεια των ξενοδοχειακών υποδομών σε συνδυασμό με την γεωγραφική μας θέση και τα καιρικά στοιχεία ενδείκνυνται για την φιλοξενία και την διοργάνωση διεθνών αγώνων με αντικείμενο την θάλασσα.

10. Ανεπαρκή Λιμενικά Έργα
• Υφιστάμενη κατάσταση: Στην περιοχή υπάρχει μόνο το Αλιευτικό Καταφύγιο στην περιοχή Βορινός. Στο εν λόγο καταφύγιο φιλοξενούνται πλήθος αλιευτικών σκαφών αλλά και επαγγελματικών σκαφών που εκτελούν ημερήσιες εκδρομές κλπ
• Ανάγκες: Δεδομένης της μεγάλης επαγγελματικής ανάπτυξης στον τομέα των ημερήσιων εκδρομών, της αλιείας, του αλιευτικού τουρισμού, αλλά και της επισκεψιμότητας της περιοχής από πολυτελή σκάφη κότερα θαλαμηγοί κλπ που σήμερα αγκυροβολούν εκτός λιμένα, κρίνεται απαραίτητη η πρόβλεψη επέκτασης του καταφυγίου στα πρότυπα Μαρίνας για την αναβάθμιση των υπηρεσιών, την φιλοξενία πολυτελών σκαφών αναψυχής που είναι συνδεδεμένα με την αναβάθμιση του επιπέδου των επισκεπτών.

11.Αδυναμια λήψης χρηματοδοτήσεων
• Υφιστάμενη κατάσταση: Με το υπ’ αριθμόν ΦΕΚ (τευχος 4) 721 21-7-1994 εγκρίθηκε το Γ.Π.Σ Καλυθιών – Φαληρακίου στο οποίο αναγνωρίζεται μετά και την απογραφή του 1981 η περιοχή του Φαληρακίου ως Οικισμός κάτω των 2.000 Κατοίκων. Η επι της ουσίας μη εφαρμογή του εν λόγω Φ.Ε.Κ και η μη αναγνώριση του Οικισμού έως σήμερα δημιουργεί προβλήματα στην λήψη χρηματοδοτήσεων σε δημόσια έργα και την αναβάθμιση των υποδομών, γεγονός που έχει ως αποτέλεσμα την έλλειψή τους όπως αυτή προαναφέρθηκε σε προηγούμενο άρθρο.
• Ανάγκες: Δεδομένου ότι στο υπό έγκριση σενάριο προτείνεται η πολεοδόμηση της περιοχής, πρόταση που επί της αρχής συμφωνούμε, κρίνεται απαραίτητη η πρόβλεψη διάταξης που να επιτρέπει την λήψη χρηματοδοτήσεων για την υπό πολεοδόμηση περιοχή από το ΥΠΕΣ ώστε να αναπτύσσονται παράλληλα σχετικές με την πολεοδόμηση υποδομές ώστε να υπάρχει αρμονική ανάπτυξή της.
• 12. Δημόσιες Υποδομές
• Υφιστάμενη κατάσταση: Ένας παιδικός Σταθμός, εγκατεστημένος σε ενοικιαζόμενο κτίριο.
• Ανάγκες: για κέντρο υγείας και πρόνοιας, για αστυνομικό σταθμό, για υποδομές εκπαίδευσης, φροντίδας ηλικιωμένων, κλπ. Πρόβλεψη δημιουργίας χώρου ελικοδρομίου, με στόχο, την προσέλκυση επισκεπτών, μεγάλης και πολύ μεγάλης οικονομικής επιφάνειας, που θα «σπρώξει» σε μεγαλύτερη αναβάθμιση υποδομών και εγκαταστάσεων. Προτείνεται, η «μύτη» του λόφου του Προφ. Ηλία, κοντά στο αστεροσκοπείο Φαληρακίου, ή ο τεράστιος αύλιος χώρος, της Αγίας Παρασκευής..

Συμπέρασμα
Η εκπόνηση του Τ.Π.Σ για το Φαληράκι, πρέπει να βασιστεί σε μια ολοκληρωμένη προσέγγιση που θα λάβει υπόψη τις παραπάνω ανάγκες και προκλήσεις. Η περιοχή έχει τεράστιες δυνατότητες ανάπτυξης και βελτίωσης, οι οποίες μπορούν να υλοποιηθούν μόνο μέσω ενός καλά σχεδιασμένου και εκτελεσμένου πολεοδομικού σχεδίου που μπορεί να επιφέρει σημαντικά οφέλη στην ανάπτυξη του συνόλου του νησιού. Η συνεργασία μας σε αυτή τη διαδικασία είναι ζωτικής σημασίας για την επίτευξη αυτών των στόχων. Τέλος, δεν θα πρέπει να ξεχνάμε, πως το Φαληράκι, είναι ένας παραλιακός, τουριστικός, δυναμικός και συνεκτικός, μη αναγνωρισμένος οικισμός, που από όλους εμάς, ζητά να του αναγνωρίσουμε την επιτυχία και να του χαράξουμε τον δρόμο, για ένα λαμπρό αύριο, με αειφορία.

Ο πρόεδρος και τα μέλη της Τ.Κ Καλυθιών Φαληρακίου
Σωτρίλλης Βασίλης
Ο Πρόεδρος της Δ.Ε.Υ.Α Ρόδου και Δημοτικός Σύμβουλος της Δ.Ε Καλλιθέας
Βαγιανός Σωτήρης
Ο Αντιδήμαρχος της Δ.Ε Καλλιθέας
Μανουσάκης Ευστάθιος