ΤΠΣ ΔΗΜΟΥ ΠΑΡΟΥ

Σχόλια στην πρόταση για το ΤΠΣ

Η Ένωση Ξενοδόχων Πάρου - Αντιπάρου σε συνεργασία με τον κ. Πάρι Τσάρτα (ομότιμο καθηγητή Χαροκόπειου Πανεπιστημίου) και την κ. Σαραντάκου Ευθυμία (αναπληρώτρια καθηγήτρια Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής) παραθέτει στη συνέχεια σχόλια στην πρόταση για το ΤΠΣ. (Το ίδιο κείμενο επισυνάπτεται και ως αρχείο pdf)

Σχόλια στην πρόταση για το Τοπικό Πολεοδομικό Σχέδιο Πάρου.

Τοποθετούμαστε συγκεκριμένα στην προτεινόμενη λύση της ήπιας παρέμβασης με βάση το κείμενο που έχει δοθεί στη διαβούλευση. Έχουμε τις παρακάτω παρατηρήσεις:

1. Ξενοδοχειακά καταλύματα
Στο προτεινόμενο σενάριο ενισχύεται έμμεσα η δημιουργία ή επέκταση ξενοδοχείων στην στις ζώνες ΠΕΠΔ1 και ΠΕΔΠ2 στις οποίες περιορίζει χρήσεις που συνδέονται με πρωτογενή και δευτερογενή τομέα ειδικότερα αναφέρεται ότι «προτείνεται ο περιορισμός σε επίπεδο χρήσεων ή και μεγεθών των υπόλοιπων κατηγοριών (π.χ. μεταποίηση, κτηνοτροφία) που επιτρέπονται από το υφιστάμενο ΓΠΣ» Διατηρεί τις αρτιότητες και τον συντελεστή δόμησης για τα ξενοδοχειακά καταλύματα και αυξάνει το μέγιστο αριθμό κλινών από 80 και 40 σε 100
Ωστόσο, σε έναν ώριμο προορισμό όπως η Πάρος θα πρέπει κατά την άποψη μας να δοθεί προτεραιότητα και στην κατεύθυνση της ενεργειακής και ποιοτικής αναβάθμισης των υφιστάμενων ξενοδοχειακών καταλυμάτων.

2. ΕΣΧΑΣΕ ΕΣΧΑΔΑ Στρατηγικές Επενδύσεις
Το προτεινόμενο σενάριο δεν αναφέρει ούτε όμως και απαγορεύει αυτού του είδους τις οργανωμένες μεγάλες τουριστικές επενδύσεις. Εάν δεν υπάρχει ρητή διατύπωση απαγόρευσης ή περιορισμού, θα διατηρηθεί η υφιστάμενη κατάσταση που δίνει τη δυνατότητα να χωροθετηθούν στις περισσότερες περιοχές του νησιού. Μην ξεχνάμε ότι οι «οργανωμένες μορφές ανάπτυξης τουρισμού και συμπληρωματικών δραστηριοτήτων ήπιας ανάπτυξης »(ΟΜΑΤ) όπως είναι τα ΕΣΧΑΣΕ, ΕΣΧΑΔΑ / Στρατηγικές Επενδύσεις προωθούνται από το νέο Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο για τον Τουρισμό και στην Πάρο.
Μέσω της μελέτης Φέρουσας Ικανότητας αλλά και του Σχεδίου Διαχείρισης του Προορισμού/μελέτη τουριστικής ανάπτυξης, είναι σημαντικό να εξεταστεί η αναγκαιότητα ή μη δημιουργίας τέτοιων προϊόντων στην Πάρο και να εξειδικευτεί η έννοια του «ήπιου» ΟΜΑΤ

3. Κατοικία
Το προτεινόμενο σενάριο διατηρεί το ισχύον καθεστώς εκτός από την αύξηση των αρτιοτήτων από τα 8 στρέμματα στα 10, διατηρώντας τις παρεκκλίσεις των 8 και 4 στρεμμάτων. Δεν προβλέπει κάτι για τα υπόσκαφα κτίρια. Προτείνουμε τον περιορισμό των υπόσκαφων κτιρίων και την αυστηροποιήση του πλαισίου δημιουργίας τους

4. Βραχυχρόνια μίσθωση
Το προτεινόμενο σενάριο δεν αναφέρεται καθόλου στο ζήτημα άρα δεν προβλέπει κάποια ρύθμιση και διατηρεί την υφιστάμενη κατάσταση. Ωστόσο με δεδομένο ότι το νέο Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο για τον Τουρισμό προβλέπει ότι οι κλίνες βραχυχρόνιας μίσθωσης θα πρέπει να είναι ένα ποσοστό των ξενοδοχειακών κλινών αυτό είναι κάτι που πρέπει να προβλεφθεί. Μέσω της μελέτης Φέρουσας Ικανότητας αλλά και του Σχεδίου Διαχείρισης του Προορισμού/μελέτη τουριστικής ανάπτυξης, είναι σημαντικό να εξεταστεί η ρύθμιση της βραχυχρόνιας μίσθωσης.

5. Ειδικές και Εναλλακτικές μορφές τουρισμού
Παρότι στους σκοπούς του ΤΠΣ αναφέρεται η ενίσχυση των ειδικών και εναλλακτικών μορφών τουρισμού, δεν υπάρχουν ειδικές ρυθμίσεις που το εξασφαλίζουν. Δεν δόθηκαν στη διαβούλευση στοιχεία που να δικαιολογούν επαρκώς την κατάργηση της ΠΕΠ 6 .
6. Σύνδεση αγροτικού και τουριστικού τομέα
Παρότι στους σκοπούς του ΤΠΣ αναφέρεται η σύνδεση του αγροτικού με τον τουριστικό τομέα, αυτό δεν εξασφαλίζεται. Στις περιοχές ΠΕΠΔ 1 και ΠΕΠΔ 2 προβλέπεται ο περιορισμός της κτηνοτροφίας χωρίς να είναι ξεκάθαρο αυτό τι σημαίνει για τις υφιστάμενες μονάδες. Επίσης εισάγει στην ΠΕΠ 10 αγροτουριστικά καταλύματα χωρίς όμως να τα περιγράφει με δεσμευτικό χαρακτήρα. Να σημειώσουμε ότι το ισχύον ΓΠΣ /2012 περιγράφει πολύ συστηματικά το μέγεθος των αγροτουριστικών μονάδων και την καλλιέργεια με την οποία σχετίζονται και απαγορεύει την αλλαγή χρήσης τους. Επίσης στο σχέδιο για το νέο Περιφερειακό Χωροταξικό Πλαίσιο (ΠΧΠ) Αιγαίου έχει σχετικές διατάξεις που μπορούν να ενσωματωθούν.
Προτείνουμε να γίνει χρήση του όρου καταλύματα που έχουν το Ειδικό Σήμα Αγροτουρισμού (Ε.Σ.Α.) που εξασφαλίζει ότι ο επιχειρηματίας είναι ενεργός αγρότης, καθώς και να απαγορεύεται η αλλαγή χρήσης .
7. Γενικές προβλέψεις
Το προτεινόμενο σενάριο περιλαμβάνει θετικές οι προβλέψεις για τα παρακάτω:
Α) Θεσμοθέτηση ειδικών όρων δόμησης ή / και τροποποίηση των γενικών όρων δόμησης κατά περίπτωση στους οικισμούς, με την αξιολόγηση της μελέτης «μορφολογικών κανόνων δόμησης και Αρχιτεκτονικής, στις περιοχές εντός και εκτός οικισμών μέχρι 2.000 κατοίκων, της Περιφερειακής ενότητας Πάρου της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου».
Β) Αναπλάσεις των πολεοδομικών κέντρων των οικισμών και των παραρεμάτιων περιοχών στο πλαίσιο της αξιοποίησης των ιδιαιτεροτήτων των οικισμών σε συνδυασμό με τα συγκριτικά τους πλεονεκτήματα.
Γ) Κυκλοφοριακές μελέτες για τη βελτίωση και ιεράρχηση του οδικού δικτύου και τη δημιουργία πεζοδρόμων και νέων χώρων στάθμευσης για τις ανάγκες των οικισμών.

Όμως θα πρέπει να δοθούν συγκεκριμένες κατευθύνσεις και προτεραιότητες αλλιώς δεν θα υλοποιηθούν.

8. Εξειδίκευση κατευθύνσεων από το νέο Περιφερειακό Χωροταξικό Πλαίσιο (ΠΧΠ) Αιγαίου
Το νέο ΠΧΠ Αιγαίου (το οποίο ακόμη δεν έχει θεσμοθετηθεί αλλά είναι γνωστό καθώς έχει γίνει η διαβούλευση) προβλέπει κατευθύνσεις , κάποιες από τις οποίες είναι χρήσιμο να ενσωματωθούν και εξειδικευτούν στο προτεινόμενο Τοπικό Πολεοδομικό Σχέδιο Πάρου, όπως:

Οριοθέτηση περιοχών «Ποιοτικής Αναβάθμισης Εντατικών Τουριστικών Δραστηριοτήτων», όπου, μέσω αναπτυξιακών και άλλων κινήτρων, ενισχύονται τα παρακάτω:
• Αναβάθμιση υφιστάμενων καταλυμάτων
• Αναβάθμιση δομημένου περιβάλλοντος
• Αξιοποίηση κατά προτεραιότητα σχολάζοντος οικιστικού αποθέματος ιδίως σε παραδοσιακούς / αξιόλογους οικισμούς και θύλακες, ιστορικά κέντρα.
• Παροχή κινήτρων για απόσυρση απαξιωμένων ή εγκαταλελειμμένων κτιρίων και εγκαταστάσεων χρήσης τουρισμού
• Προώθηση προτύπων σχεδιασμού εναρμονιζόμενων με τις αρχές του αειφορικού σχεδιασμού (βιοκλιματική, διαχείριση φυσικών πόρων κλπ.), ενσωματώνοντας ταυτόχρονα πρότυπα και μορφές της τοπικής αρχιτεκτονικής
• Ένταξη της παράκτιας ζώνης της Παροικιάς στα Σχέδια Ολοκληρωμένων Αστικών Παρεμβάσεων (ΣΟΑΠ).
Οριοθέτηση περιοχών «Ήπιας Ειδικής Τουριστικής Ανάπτυξης / Πολυδραστηριότητας» όπου ενισχύονται κατά προτεραιότητα
• πρωτοβουλίες και επενδύσεις για την ανάπτυξη ειδικών και εναλλακτικών μορφών τουρισμού και συμπληρωματικών δραστηριοτήτων, που επιτυγχάνουν συνέργειες με δραστηριότητες του πρωτογενή τομέα, της μεταποίησης και οικοτεχνίας και συμβάλλουν στην επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου, την προσέλκυση επισκεπτών πέραν των περιόδων αιχμής και τη δημιουργία απασχόλησης στον τουρισμό και κατά τη χειμερινή περίοδο, όπως π.χ. δράσεις αγροτουρισμού, πολιτιστικού, οικολογικού, εκπαιδευτικού, περιπατητικού τουρισμού, κ.α. Ταυτόχρονα μέσω της προώθησης της πολυδραστηριότητας επιδιώκεται η ανασύσταση ενεργών κοινωνιών καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.

Συμπέρασμα
Συνολικά το σενάριο της ήπιας παρέμβασης για το Τοπικό Πολεοδομικό Σχέδιο Πάρου που παρουσιάστηκε στη διαβούλευση δεν προκύπτει ότι δίνει ένα ισχυρό και σαφές πλαίσιο για το μέλλον του τουρισμού στην Πάρο. Ειδικότερα δεν έχει πρόνοια για συγκεκριμένα θέματα όπως οι Στρατηγικές Επενδύσεις/ ΕΣΧΑΣΕ, ΕΣΧΑΔΑ και η βραχυχρόνια μίσθωση, ενώ είναι αρκετά γενικόλογο και ασαφές σε θέματα αναβάθμισης των υφιστάμενων τουριστικών μονάδων και συνολικά του τουριστικού προορισμού και εμπλουτισμού του τουριστικού προϊόντος με ειδικές και εναλλακτικές μορφές τουρισμού. Επιπρόσθετα δεν προκύπτει ότι εξυπηρετεί το στόχο διασύνδεσης του πρωτογενούς τομέα με τον τουρισμό. Τέλος δεν συνδέεται ικανοποιητικά με τον υπερκείμενο σχεδιασμό (Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο για τον Τουρισμό (ΕΧΠ-Τ) και Περιφερειακό Χωροταξικό Πλαίσιο (ΠΧΠ) Αιγαίου). Είναι σημαντικό επίσης να τονίσουμε ότι χωρίς τη συναίνεση όλων των τοπικών stakeholders και τον κατάλληλο ελεγκτικό μηχανισμό θα παρουσιάσει και αυτό δυσκολίες στην εφαρμογή του.
Πρέπει τέλος να επισημανθεί η ανάγκη διασύνδεσης των διαφορετικών μελετών που είναι σε εξέλιξη (Τοπικό Πολεοδομικό Σχέδιο, Νέο Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο για τον Τουρισμό, νέο Περιφερειακό Χωροταξικό Πλαίσιο, Μελέτη Φέρουσας Ικανότητας) με την υπό ανάθεση μελέτη τουριστικής ανάπτυξης Πάρου που μπορεί να αποτελέσει τη βάση για ένα Σχέδιο Διαχείρισης του Προορισμού Πάρου.