ΤΠΣ ΔΗΜΟΥ ΡΗΓΑ ΦΕΡΑΙΟΥ

Σχεδιάζουμε το 2025 με εργαλεία του προηγούμενου αιώνα.

Σε συνέχεια της παρουσίασης των τριών εναλλακτικών σεναρίων και της επιλογής του επικρατέστερου, στο πλαίσιο της Μελέτης Πολεοδομικού Σχεδιασμού του Τοπικού Πολεοδομικού Σχεδίου (ΤΠΣ) του Δήμου Ρήγα Φεραίου, και με την εμπειρία των 35 ετών στο επάγγελμα του Πολιτικού Μηχανικού (εκ των οποίων 25 ως Δημοτική Υπάλληλος- Μηχανικός στον Δήμο Ρήγα Φεραίου), καταθέτω τις ακόλουθες παρατηρήσεις και ενστάσεις.
Εκφράζω έντονη ανησυχία για τις σοβαρές αρνητικές επιπτώσεις που ενδέχεται να έχει η εφαρμογή του ΤΠΣ, εφόσον βασιστεί:
• στη μεθοδολογία του πρόσφατου ΠΔ 194/2025 (ΦΕΚ 194/15.4.2025) σχετικά με τον καθορισμό κριτηρίων και διαδικασιών οριοθέτησης οικισμών, και
• στους περιορισμούς λόγω πληθυσμιακής μείωσης.

Κρίσιμες Επισημάνσεις:
• Όλοι οι οικισμοί του Δήμου (πλην Βελεστίνου) είναι οικισμοί προ του 1923.
• Η απογραφή της ΕΛΣΤΑΤ καταγράφει πληθυσμιακή μείωση, η οποία επηρεάζει καθοριστικά τις προτεινόμενες χωρικές επεκτάσεις.

Πολεοδομικές Συνέπειες:
1. Επαναοριοθετήσεις βάσει παλαιών δεδομένων (άρθρο 5Α, ΠΔ 194/2025):
• Νέα όρια οικισμών θα είναι στενότερα από τα υφιστάμενα, ενσωματώνοντας μόνον τον ιστορικό “πυρήνα”.
• Υφιστάμενες κατοικίες και αγροτεμάχια, λειτουργικά εντός του αστικού ιστού, κινδυνεύουν να χαρακτηριστούν ως εκτός σχεδίου ή ακόμα και εκτός οικισμού.
2. Περιορισμοί Επεκτάσεων λόγω Πληθυσμιακής Μείωσης:
• Τα σενάρια σχεδιασμού βασίζονται σε προβολές συρρίκνωσης, αποκλείοντας προοπτικές ανάπτυξης.
• Αγνοούνται δυναμικά στοιχεία όπως:
- η τουριστική αξιοποίηση,
- η ενίσχυση της ιδιωτικής πρωτοβουλίας,
- οι νέες μορφές χρηματοδότησης και η αναμενόμενη επιστροφή πληθυσμού.

Νομικές & Κοινωνικές Επιπτώσεις:
• Ανατροπή του δικαιώματος δόμησης ακόμη και για υφιστάμενα ακίνητα με άδεια και οικοδομησιμότητα.
• Παγώνουν επενδύσεις, ιδίως σε τουριστικές ή ημιορεινές περιοχές.
• Διακόπτεται η πολεοδομική συνέχεια: κατοικίες με υποδομές (νερό, ρεύμα, δρόμο) χαρακτηρίζονται πλέον εκτός σχεδίου.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ:
Σχεδιάζουμε το 2025 με εργαλεία του προηγούμενου αιώνα.

Ο πολεοδομικός σχεδιασμός αντί να λειτουργεί ως μοχλός ήπιας, βιώσιμης ανάπτυξης (τουρισμός, πρωτογενής τομέας, ενεργειακές κοινότητες), μετατρέπεται σε εργαλείο στασιμότητας και τυπικής “νομιμοφάνειας”, χωρίς ουσιαστικό αναπτυξιακό όραμα.

Προτάσεις – Βελτιώσεις:
1. Αναθεώρηση Πληθυσμιακών Σεναρίων, με συνυπολογισμό:
- Τουριστικής δυναμικής,
- Αναμενόμενων επενδύσεων / κινήτρων επαναπατρισμού,
- Δυνατότητας αξιοποίησης εθνικών & ευρωπαϊκών πόρων (π.χ. ΣΔΙΤ, Leader, Ταμείο Ανάκαμψης).
2. Επανεξέταση ορίων οικισμών, με βάση τη σύγχρονη κοινωνική και λειτουργική πραγματικότητα – όχι μόνο παλαιούς χάρτες.
3. Πρόβλεψη περιορισμένων επεκτάσεων, ή δημιουργία ειδικών ζωνών για:
- Στέγαση νέων,
- Ελαφριά μεταποίηση,
- Τουριστικές χρήσεις.
4. Συμμετοχικός Σχεδιασμός:
- Ουσιαστική εμπλοκή Δήμου και τοπικών κοινωνιών στη διαβούλευση,
- Επαρκής χρόνος (όχι μόνο πέντε ημέρες) για διαμόρφωση και κατάθεση προτάσεων

ΑΠΟΣΤΟΛΙΑ Κ.