Μαραθώνας
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
by https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CE%B1%CF%81%CE%B1%CE%B8%CF%8E%CE%BD%CE%B1%CF%82
Ο Μαραθώνας είναι κωμόπολη της ανατολικής Αττικής και έδρα του ομώνυμου δήμου. Συνορεύει με το Γραμματικό, τη Νέα Μάκρη, τον Βαρνάβα, το Καπανδρίτι, τη Σταμάτα και τη Ροδόπολη. Είναι από τους πλέον ιστορικούς δήμους της Ελλάδας. Έγινε γνωστός από την ομώνυμη μάχη τον Σεπτέμβριο του 490 π.Χ. μεταξύ Αθηναίων (Πλαταιών) και Περσών. Πήρε την ονομασία του από τον τοπικό ήρωα Μάραθο.
Κύριο λήμμα: Μαραθώνας Αιαντίδας
Αργότερα (στην αρχαιότητα) ιδρύθηκαν στην περιοχή και οι πόλεις Προβάλινθος, Οινόη και Τρικόρυθος οι οποίες μαζί με τον Μαραθώνα αποτέλεσαν την Τετράπολη της Αττικής. Από τον Μαραθώνα προέρχονται οι όροι Μαραθωνοδρόμος και Μαραθώνιος.
Διοικητικές μεταβολές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Μαραθώνας αποτέλεσε από την δημιουργία του ελληνικού κράτους έδρα οργανισμού τοπικής αυτοδιοίκησης. Το 1835 ορίστηκε έδρα του τότε διευρυμένου δήμου Μαραθώνος που περιλάμβανε στα όριά του τους οικισμούς Γραμματικό, Βαρνάβας, Κιούρκα (Αφίδνες), Σπατατζίκι (Πευκόφυτο), Ραπεντόσα (Ανατολή), Ξυλοκέριζα, Σταμάτα, Βελλιαντζίκι (Μικροχώρι), Αμυγδαλέζα, Μάζι (Πολυδένδρι), Γεροσακούλι, Μπρέξιζα και Σπάτα. Μετά την κατάργηση του δήμου το 1912 ο Μαραθώνας αποτέλεσε έδρα της νεοσύστατης κοινότητας Μαραθώνα η οποία αρχικά διατηρούσε στα όριά της τους οικισμούς Σταμάτα, Διόνυσος, Καλέντζι, Αμυγδαλέζα, Μπέης, Ραπεντόσα, Ξυλοκέριζα, Πλεξίδα και Βρανάς. Η κοινότητα αναγνωρίστηκε σε δήμο το 1989 και διατηρήθηκε στην ίδια μορφή μέχρι τα τέλη του 2010. Με την εφαρμογή του σχεδίου Καλλικράτης ο Μαραθώνας ορίζεται ξανά έδρα του νέου διευρυμένου Δήμου Μαραθώνος.