Οι Δήμοι Σερβίων και Βελβεντού υπάγονται διοικητικά στην Περιφερειακή Ενότητα Κοζάνης, της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας. Συνορεύουν Βόρεια με το Δήμο Βέροιας, Ανατολικά με το Δήμο Κατερίνης και Νοτιοανατολικά με το Δήμο Ελασσόνας. Στο νότιο τμήμα τους συνορεύουν με το Δήμο Δεσκάτης ενώ στο δυτικό με το Δήμο Κοζάνης.

Η ΔΕ Σερβίων βρίσκεται στο βόρειο τμήμα και συνορεύει στα ανατολικά με το Δήμο Βελβεντού. Η ΔΕ Λιβαδερού βρίσκεται Νοτιοανατολικά και η ΔΕ Καμβουνίων Δυτικά.

Οι Δήμοι Σερβίων και Βελβεντού καλύπτουν επιφάνειες εκατέρωθεν της λεκάνης της Τεχνητής Λίμνης Πολυφύτου και ανάμεσα σε αυτή και τους ορεινούς όγκους των Πιερίων και των Καμβουνίων. Η Λίμνη Πολυφύτου είναι και το χαμηλότερο σε υψόμετρο σημείο του Δήμου ως προς την επιφάνεια της θάλασσας. Στη λεκάνη της Λίμνης Πολυφύτου βρίσκεται το σύνολο των Δημοτικών και Τοπικών Κοινοτήτων οι οποίες χαρακτηρίζονται πεδινές. Οι υπόλοιπες εκτάσεις είναι είτε ημιορεινές ή ορεινές, με τον αριθμό των Κοινοτήτων που χαρακτηρίζονται ως ορεινές να υπερτερεί σημαντικά, συγκεκριμένα το 17,39% των Δημοτικών και Τοπικών Κοινοτήτων είναι πεδινές. Το 34,78% είναι ημιορεινές και το 47,83% είναι ορεινές.

Πίνακας: Δημοτικές/Τοπικές Κοινότητες και οικισμοί των ΔΕ Σερβίων, Καμβουνίων και Λιβαδερού του Δήμου Σερβίων και του Δήμου Βελβεντού 

●       Ο μόνιμος πληθυσμός στο σύνολο του Δήμου Σερβίων ανέρχεται σε 11.382 κατοίκους  και του Δήμου Βελβεντού σε 3.448 αντίστοιχα (απογραφή ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2011). 

●       Με πληθυσμό 8.611 η ΔΕ Σερβίων αποτελεί τη μεγαλύτερη πληθυσμιακά ΔΕ καθώς συγκεντρώνει το 58,06% του συνολικού πληθυσμού του Δήμου Σερβίων. Ακολουθεί η ΔΕ Καμβουνίων με 1.539 κατοίκους που αντιστοιχούν στο 10,37%. Τέλος, η ΔΕ Λιβαδερού συγκεντρώνει μόλις το 8,3% του συνολικού πληθυσμού του Δήμου Σερβίων, με 1.232 κατοίκους.

●   Όπως φαίνεται και στον Πίνακα που ακολουθεί, τόσο ο Δήμος Σερβίων όσο και ο Δήμος Βελβεντού εμφάνισαν μείωση στον πληθυσμό από το 1991 μέχρι το 2011.  Τη μεγαλύτερη πληθυσμιακή μείωση εμφάνισε η ΔΕ Καμβουνίων του Δήμου Σερβίων (42,51%).

Πίνακας: Πληθυσμιακή εξέλιξη των ΔΕ Σερβίων, Καμβουνίων και Λιβαδερού του Δήμου Σερβίων και του Δήμου Βελβεντού 1991-2001-2011 (πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ.)

Σύμφωνα με τον ν.3937/2011 (ΦΕΚ 60/Α/31-3-2011) Αρθ. 5, ως σημαντικά στοιχεία φυσικού περιβάλλοντος (οικοτόπων και ειδών) είναι οι περιοχές Natura, τα Καταφύγια Άγριας Ζωής (ΚΑΖ), τα Εθνικά Πάρκα, οι Εθνικοί Δρυμοί κ.λπ. 

Εντός των ορίων των ΔΕ Σερβίων, Καμβουνίων και Λιβαδερού του Δήμου Σερβίων και Δήμου Βελβεντού εντοπίζονται τα εξής σημαντικά στοιχεία και προστατευόμενες περιοχές φυσικού περιβάλλοντος:

·        Δίκτυο προστατευόμενων περιοχών Natura 2000: Πιέρια Όρη (GR1250002 - SCI A), Όρος Τίταρος (GR1250003 - SCI A) με Φορέα Διαχείρισης το Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Ολύμπου

·        Καταφύγια Άγριας Ζωής

o   K141 Αυγή-Ίμερα Κοζάνης (Πολύμυλου) (ΦΕΚ 506/Β/97),

o   K157 Αβουζιανή-Μονή Αγ. Βαρβάρας-Μπλασιά (Βελβεντού) (ΦΕΚ 405/9-7-81),

o   K162 Ανήλιο (ΦΕΚ  779/16-6-76),

o   K167 Μπίμπα-Σάπκα-Βάρνα-Αγριδιά-Βίγλα-Λιβάδι

o   Κ168 Δόβρα-Βάλτα (ΦΕΚ 499/28-5-80)

Στο Δήμο Σερβίων και Βελβεντού δεν εντοπίζονται Εθνικοί Δρυμοί, Εθνικά Πάρκα και Αισθητικά Δάση. Μεγάλης σημασίας αποτελεί, η πυρκαγιά που είχε ξεσπάσει το 2021 στην θέση Κρύα βρύση. Ο κύριος τύπος κάλυψης του εδάφους ήταν Μεταβατικές δασώδεις και θαμνώδεις εκτάσεις και η καμένη γη αποτελούσε έκταση 14.88 εκταρίων.