Το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο (Γ.Π.Σ.) του Δήμου Αθηναίων εγκρίθηκε το 1988 και δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ 80Δ/4-2-1988. Aναφέρεται  στην πολεοδομική οργάνωση των δημοτικών κοινοτήτων, στις χρήσεις γης, στο μέσο συντελεστή δόμησης, στις ανάγκες σε κοινωφελείς και κοινόχρηστους χώρους. Εκπονήθηκε με γνώμονα τον τότε υπερκείμενο πολεοδομικό σχεδιασμό, το Ρυθμιστικό Σχέδιο της Αθήνας του έτους 1985. Οι χρήσεις γης που διέπουν τα ΓΠΣ προσδιορίζονται στο από 23.02.1987 Π.Δ., ΦΕΚ 166/ τ.Δ/6.3.1987. Στη συνέχεια, ακολούθησαν οι εξής τροποποιήσεις:

1.      Φ.Ε.Κ. 434Δ /11.07.1991 (Ελαιώνας) 

2.      Φ.Ε.Κ. 538Δ /27.05.1996 (Μουσείο Ακρόπολης)

3.      Φ.Ε.Κ. 730Δ /16.8.2004 (Γουδί) 

4.      Φ.Ε.Κ. 1063Δ /16.11.2004 (Πειραιώς) 

5.      Φ.Ε.Κ. 19 ΑΑΠΟ /26.01.2007 (Προμπονάς)

6.      Φ.Ε.Κ. 90 ΑΑΠΟ /23.03.2010 (Σεπόλια) 

7.      Φ.Ε.Κ. 142 ΑΑΠΟ /30.04.2012 (Γκάζι )

8.      Φ.Ε.Κ. Ι 67ΑΑΠΘ/20.05.201 3 (Προμπονάς)

9.      Φ.Ε.Κ. 57ΑΑΠΟ /24.02.2014 (Ακ. Πλάτωνος)

10.   ΦΕΚ 2248Β/10.6.2019 (1^η Δημοτική Κοινότητα, τα ΟΤ 9899, περιοχής 73)

Το Γ.Π.Σ. του Δήμου Αθηναίων (Φ.Ε.Κ. 80Δ14.2.1988), όπως τροποποιήθηκε και ισχύει μέχρι σήμερα περιλαμβάνει: 

Την πολεοδομική οργάνωση του Δήμου με: 

•        την οικιστική διάρθρωσή του σε 7 Διαμερίσματα (τις σημερινές Δημοτικές Κοινότητες), 38 συνοικίες και 129 πολεοδομικές ενότητες (γειτονιές), καθορίζοντας τη μέση πυκνότητα και τον μέσο συντελεστή δόμησης ανά γειτονιά

•        τον καθορισμό των επεκτάσεων του ρυμοτομικού σχεδίου πόλης

•        τον καθορισμό ζωνών ειδικών κινήτρων και πολεοδομικών μηχανισμών 

•        πολεοδομικές παρεμβάσεις με τις οποίες επιχειρείται η αναμόρφωση των προβληματικών περιοχών (είτε παρεμβάσεις περιβαλλοντικής εξυγίανσης -αναβάθμισης, είτε αναπλάσεων)

Τον προσδιορισμό των χρήσεων γης, καθορίζοντας:

•        Κέντρα Πόλης, Συνοικίας, Γειτονιάς, περιορισμένης έκτασης περιοχές αμιγούς κατοικίας (κυρίως γύρω από λόφους) και εκτάσεις με χρήσεις Περίθαλψης, Πολιτισμού, Αθλητισμού. 

•        τη δημιουργία 2 Βιοτεχνικών Πάρκων (ΒΙΟΠΑ) προς εξυγίανση και 1 ΒΙΟΠΑ 

•        κατευθύνσεις - μέτρα για την επίτευξη της μεταλλαγής της δομής της Αθήνας σε πολυκεντρική 

Τη γενική εκτίμηση της χωρητικότητας των πολεοδομικών ενοτήτων σε κατοίκους και των αναγκών σε γη (1) για κοινωνική υποδομή

o   Την οργάνωση και ιεράρχηση του οδικού δικτύου.

o   Τις προτάσεις για τα απαραίτητα έργα και μελέτες δικτύων υποδομής

o   Τη λήψη μέτρων για την προστασία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος 

Όσον αφορά στο Ρυθμιστικό Σχέδιο Αθήνας-Αττικής (Ν. 4277/2014, ΦΕΚ 156/Α/2014), για το  Μητροπολιτικό Κέντρο Αθήνας επιδιώκεται, η συνολική αναβάθμιση του αστικού περιβάλλοντος και των λειτουργιών και η επιλεκτική ενίσχυση μητροπολιτικών δραστηριοτήτων, προκειμένου να ανταποκρίνονται στο μητροπολιτικό ρόλο ως εξής: 

α) Η ανάδειξη σε κέντρο διεθνούς ακτινοβολίας, πολιτισμού, δημιουργικότητας και καινοτομίας. 

β) Η παροχή εξυπηρετήσεων και η ευρύτητα επιλογών υψηλού επιπέδου και ποιότητας. 

γ) Η αξιοποίηση των ιστορικών, πολιτιστικών και λοιπών διακριτών στοιχείων της ταυτότητάς του. 

δ) Η βελτίωση της ποιότητας του αστικού περιβάλλοντος. 

ε) Ο καθορισμός του ως αυτοτελούς τουριστικού προορισμού.

Επιπλέον, όσον αφορά στον Δήμο Αθηναίων θεσμοθετήθηκε Σ.Ο.Α.Π. του κέντρου της Αθήνας με το ΦΕΚ 64Β/16.01.2015, οι άξονες του οποίου αφορούν τμήμα της περιοχής του κέντρου της Αθήνας, και κατά το οποίο το ισχύον Γ.Π.Σ. του Δήμου Αθηναίων χαρακτηρίζεται ως παρωχημένο. Κρίνεται αναντίστοιχο με τις ριζικές αλλαγές που έχει υποστεί η πόλη από την εποχή της σύνταξής του, μη εναρμονισμένο προς τον υπερκείμενο χωροταξικό σχεδιασμό, που είναι στο σύνολό του μεταγενέστερος. Κατά το Σ.Ο.Α.Π., δεδομένης της στρατηγικής σημασίας του Γ.Π.Σ., η αναθεώρησή του χαρακτηρίζεται ως επιβεβλημένη στο σύνολο των Δημοτικών Κοινοτήτων.

Ακολούθως παρατίθενται κατά το Τμήμα Πολεοδομικού Σχεδιασμού του Δήμου Αθηναίων και οι κάτωθι επιπρόσθετοι παράγοντες αναγκαιότητας αναθεώρησης του Γ.Π.Σ. στο σύνολο των Δημοτικών Κοινοτήτων του Δήμου Αθηναίων που καταχωρήθηκαν συμπληρωματικά στο έντυπο «Τεχνική Έκθεση» που συνοδεύει την υπόψη Πρόσκληση: 

•        Εναρμόνιση με τις επιλογές και κατευθύνσεις του Νέου Ρυθμιστικού Σχεδίου Αθήνας - Αττικής, ήτοι Θέσπιση ρυθμίσεων που συμπληρώνουν, προσαρμόζουν, εξειδικεύουν και συγκεκριμενοποιούν τις γενικές και άμεσα εφαρμόσιμες κατευθύνσεις του υπερκείμενου σχεδιασμού. 

•        Επικαιροποίηση των κατευθύνσεων του ισχύοντος Γ.Π.Σ. Το αρχικό Γ.Π.Σ. της Αθήνας (Υ.Α. 255/4511988,  ΦΕΚ 80Δ11988) Θεσμοθετήθηκε προ 30 ετών, σε περίοδο όπου οι στόχοι του πολεοδομικού σχεδιασμού κατέτειναν στο να ανταποκριθούν στις τότε ανάγκες της πόλης. Έκτοτε, έχουν εκδοθεί διαδοχικές, στην πλειονότητά τους, εντοπισμένες τροποποιήσεις του Γ.Π.Σ., προκειμένου να επουλώσουν δυσλειτουργίες οφειλόμενες σε διαφοροποιημένα κοινωνικοοικονομικά και περιβαλλοντικά ζητούμενα είτε να προκαλέσουν οικονομική ώθηση εντοπισμένων περιοχών σε στασιμότητα. Τούτο ωστόσο δε Θεραπεύει την αναγκαιότητα ευρείας αναθεώρησης του Γ.Π.Σ. 

•        Άρση ασυμφωνιών που ενίοτε εντοπίζονται μεταξύ των διαφορετικών βαθμίδων σχεδιασμού, ειδικότερα μεταξύ ΓΠΣ και Εγκεκριμένου Ρυμοτομικού Σχεδίου, γεγονός το οποίο οδηγεί σε αδιέξοδο την έκδοση οικοδομικών αδειών και αδειών λειτουργίας καταστημάτων. 

•        Συμπερίληψη των Π.Δ. περιοχών ειδικής προστασίας.

•        Επανακαθορισμός επιτρεπόμενων υψών πέριξ των υφιστάμενων λόφων και πλησίον περιοχών αυξημένου πολιτιστικού/αρχαιολογικού ενδιαφέροντος. 

•        Επανεξέταση χωροθέτησης κοινωφελών λειτουργιών σύμφωνα με τις τρέχουσες ανάγκες 

•        Ανασχεδιασμός κέντρων συνοικίας - γειτονιάς. 

•        Επανεξέταση των χρήσεων γης επί των Β.Ο.Δ. και στις παρυφές των περιοχών ειδικής προστασίας. 

•        Αναθεώρηση των χρήσεων γης περιοχής Ελαιώνα.