ΤΠΣ ΔΗΜΟΥ ΣΠΑΤΩΝ - ΑΡΤΕΜΙΔΟΣ

Ομάδα αστικών καλλιεργητών

# Κριτική Τοποθέτηση στα Σχέδια Στρατηγικής Ανάπτυξης του Δήμου Αρτέμιδας

## Εισαγωγή

Η παρούσα κριτική τοποθέτηση αποτελεί συνολική αποτίμηση των τριών σεναρίων στρατηγικής ανάπτυξης που παρουσιάστηκαν στην πρόσφατη διαβούλευση. Με βάση την εκτενή ανάλυση των προτεινόμενων σεναρίων και τη σαφή απόρριψη του δεύτερου σεναρίου λόγω της ασύμβατης με τις ανάγκες των κατοίκων «τουριστικοκεντρικής» ανάπτυξης, καταθέτουμε μια ολοκληρωμένη πρόταση υπέρβασης και μεταστροφής του σχεδιασμού προς μία ουσιαστικά βιώσιμη, κοινωνικά δίκαιη και περιβαλλοντικά υπεύθυνη κατεύθυνση.

## Κριτική Αποτίμηση των Υφιστάμενων Σεναρίων

### Πρώτο Σενάριο: "Συνέχιση των Τάσεων"
Το σενάριο αυτό, αν και αναγνωρίζει τα χρόνια προβλήματα της περιοχής, παραμένει δέσμιο της υπάρχουσας αδράνειας και δεν προσφέρει ουσιαστικές λύσεις.

### Δεύτερο Σενάριο: "Τουριστική Ανάπτυξη"
**Κατηγορηματική απόρριψη:** Το σενάριο αυτό επιδιώκει μια μονομερή τουριστική ανάπτυξη που:
- Αγνοεί τις βασικές ανάγκες των κατοίκων
- Απειλεί την κοινωνική συνοχή
- Δημιουργεί κινδύνους εκτοπισμού των μόνιμων κατοίκων
- Υποβαθμίζει το φυσικό περιβάλλον
- Εντείνει τις ανισότητες

### Τρίτο Σενάριο: "Μέτρια Ανάπτυξη"
Παρουσιάζει κάποια θετικά στοιχεία αλλά παραμένει ανεπαρκές στην αντιμετώπιση των δομικών προβλημάτων.

## Πρόταση για Εναλλακτικό Αναπτυξιακό Πλαίσιο
### "Τέταρτο Σενάριο": Για μια Βιώσιμη Πόλη των Κατοίκων και όχι των Επισκεπτών

Λαμβάνοντας υπόψη:
- Την έκδηλη αντίθεση της τοπικής κοινωνίας απέναντι στο δεύτερο σενάριο, όπως αυτή εκφράστηκε στη δημόσια διαβούλευση
- Τις ανεπίλυτες και χρόνια παραμελημένες ανάγκες των κατοίκων σε βασικές υποδομές και δημόσιες υπηρεσίες
- Την έλλειψη ουσιαστικής συμμετοχής των πολιτών και των αιρετών εκπροσώπων της αντιπολίτευσης στη χάραξη των σεναρίων

**Προτείνουμε την απόσυρση του δεύτερου σεναρίου και τη διαμόρφωση ενός νέου, εναλλακτικού σεναρίου**, με τις εξής βασικές αρχές:

### 1. Συμμετοχικός Σχεδιασμός

- **Ανοικτά εργαστήρια συμμετοχικού σχεδιασμού** («design charrettes») με τη συμμετοχή κατοίκων, επαγγελματιών, επιστημόνων, φορέων και όλων των δημοτικών παρατάξεων
- **Ψηφιακή πλατφόρμα διαβούλευσης** με δυνατότητα υποβολής και αξιολόγησης προτάσεων από τους δημότες
- **Ετήσιος απολογισμός υλοποίησης** των στόχων που θα συμφωνηθούν από κοινού
- **Θεματικές επιτροπές πολιτών** για την παρακολούθηση της προόδου σε κρίσιμους τομείς

### 2. Ιεράρχηση των Πραγματικών Αναγκών

- **Απόλυτη προτεραιότητα στην ολοκλήρωση βασικών υποδομών:** αποχέτευση, ύδρευση, σχολεία, πεζοδρόμια, ασφαλές οδικό δίκτυο
- **Άμεση αντιμετώπιση της έλλειψης χώρων στάθμευσης** στις κεντρικές περιοχές
- **Στήριξη της τοπικής οικονομίας** με έμφαση στις μικρές επιχειρήσεις, την αγροτική παραγωγή, τις συνεταιριστικές μορφές και την κοινωνική οικονομία
- **Ενίσχυση των δημόσιων υπηρεσιών** υγείας, παιδείας και κοινωνικής πρόνοιας

### 3. Βιώσιμη Χωρική Ανάπτυξη

- **Επαναξιοποίηση του υπάρχοντος δομημένου χώρου** αντί για επεκτάσεις του πολεοδομικού σχεδίου
- **Κίνητρα για αποκατάσταση και αναβάθμιση** των υποβαθμισμένων περιοχών
- **Διατήρηση του φυσικού τοπίου**, προστασία ρεμάτων και ακτογραμμής από κάθε μορφή δόμησης
- **Ανάδειξη των τοπικών χαρακτηριστικών** ως στοιχείων ταυτότητας και ποιότητας ζωής, όχι ως "τουριστικό προϊόν"
- **Δημιουργία ζωνών ήπιας κυκλοφορίας** και πεζοδρομήσεις στο κέντρο

### 4. Οικολογική και Κοινωνική Ευαισθησία

- **Δημιουργία πράσινων διαδρομών**, μικρών πάρκων και κοινόχρηστων χώρων
- **Κίνητρα για ενεργειακή αυτάρκεια**, συλλογικά φωτοβολταϊκά και διαχείριση απορριμμάτων με συμμετοχή πολιτών
- **Κατοχύρωση του δικαιώματος στην κατοικία** και πρόληψη του φαινομένου «εκτοπισμού» κατοίκων από επενδυτικά σχέδια τύπου "τουριστικό Airbnb"
- **Προγράμματα κοινωνικής στέγασης** για νέα ζευγάρια και ευάλωτες ομάδες
- **Δημιουργία κοινοτικών κήπων** και χώρων αστικής καλλιέργειας

### 5. Οικονομική Ανάπτυξη με Κοινωνικό Πρόσημο

- **Υποστήριξη της τοπικής επιχειρηματικότητας** μέσω μείωσης γραφειοκρατίας και στοχευμένων κινήτρων
- **Δημιουργία δομών υποστήριξης** για νεοφυείς επιχειρήσεις και καινοτομία
- **Ανάπτυξη συνεργατικών σχημάτων** μεταξύ παραγωγών, καταστημάτων και καταναλωτών
- **Προώθηση του κοινωνικού τουρισμού** και των εναλλακτικών μορφών φιλοξενίας

## Συνοδευτικές Ενέργειες

1. **Εισαγωγή του θέματος στο Δημοτικό Συμβούλιο** για εκτενή συζήτηση επί των τριών σεναρίων και διατύπωση αιτήματος για νέο, αναθεωρημένο σχεδιασμό

2. **Συγκρότηση διαπαραταξιακής επιτροπής συντονισμού** για την εκπόνηση του νέου σεναρίου με διαφάνεια και συμμετοχή

3. **Πιέσεις προς την Περιφέρεια και τα συναρμόδια υπουργεία** για προτεραιοποίηση έργων που βελτιώνουν την καθημερινότητα και όχι απλώς "την εικόνα" της πόλης

4. **Διοργάνωση δημοτικού δημοψηφίσματος** για την τελική επιλογή μεταξύ των σεναρίων

5. **Δημιουργία παρατηρητηρίου πολιτών** για την παρακολούθηση της υλοποίησης του επιλεγμένου σεναρίου

## Επίλογος

Η Αρτέμιδα βρίσκεται σε κρίσιμο σταυροδρόμι. Οφείλουμε να αποφύγουμε τα λάθη άλλων περιοχών που θυσίασαν την ποιότητα ζωής των κατοίκων τους στο βωμό μιας επιφανειακής και βραχυπρόθεσμης "ανάπτυξης". Η πρότασή μας για ένα τέταρτο σενάριο δεν είναι απλώς μια αντιπρόταση, αλλά ένα όραμα για μια πόλη που θέτει στο επίκεντρο τους ανθρώπους της, το περιβάλλον της και το μέλλον των παιδιών της.

Καλούμε όλες τις δημοκρατικές δυνάμεις, τους πολίτες και τους φορείς της πόλης να συστρατευτούν σε αυτή την προσπάθεια για έναν πραγματικά βιώσιμο και δίκαιο αναπτυξιακό σχεδιασμό.

---

*Η παρούσα τοποθέτηση αποτελεί προϊόν συλλογικής επεξεργασίας πολιτών και φορέων της Αρτέμιδας και κατατίθεται προς συζήτηση στο Δημοτικό Συμβούλιο και την τοπική κοινωνία.*