Δ.Ε. ΜΟΛΑΩΝ
Η ΔΕ Μολάων αποτελείται από δύο ρυμοτομικά σχέδια των Μολάων και των Πακίων, μια επέκταση σχεδίου στους Μολάους και από τους οριοθετημένους οικισμούς Κουπίων, Συκέας, Μεταμόρφωσης και Ελαίας.
• ΕΝΤΟΣ ΣΧΕΔΙΟΥ ΠΕΡΙΟΧΕΣ
Στους Μολάους βρίσκεται η έδρα του δήμου Μονεμβασίας και είναι ο μεγαλύτερος σε έκταση και πληθυσμό οικισμός της Δ.Ε. Μολάων. Στους Μολάους και τα Πάκια έχει εκπονηθεί ρυμοτομικό σχέδιο. Στους Μολάους το σχέδιο υφίστανται από το 1955 το οποίο αναθεωρήθηκε το 1986 στο σύνολό του. Το σχέδιο των Πακίων θεσμοθετήθηκε το 1988 . Επίσης στους Μολάους έχει πραγματοποιηθεί και επέκταση του σχεδίου με την πράξη εφαρμογής του να ολοκληρώνεται το 2005.
Στο σχέδιο των Μολάων και των Πακίων προτείνεται η καθολική χρήση σε όλα τα Ο.Τ. η χρήση γης γενικής κατοικίας με απαγόρευση κάποιων χρήσεων όπως συνεργεία κλπ. στα πυκνοδομημένα τμήματα. Επίσης να πραγματοποιηθεί επικύρωση των δρόμων που προϋφίστανται του 1923 και δεν έχουν ενταχθεί στο κοινόχρηστο δίκτυο των σχεδίων με αποτέλεσμα να δημιουργούνται πολλά προβλήματα με τυφλά οικόπεδα στα Ο.Τ.
Στους Μολάους βρίσκεται και το φαράγγι του Λάρνακα, ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, το οποίο ξεκινά από την Κουρκούλα, τον ορεινό όγκο που αναπτύσσεται πάνω από την πόλη των Μολάων και διασχίζει την κεντρική λεωφόρο που οδηγεί στην πλατεία. Το τμήμα του από την πλατεία μέχρι την περιοχή του Νοσοκομείου Μολάων έχει γίνει δρόμος και στη συνέχει του συνδέεται με ρέμα στην περιοχή «Σούρι». Κατά μήκος του ρέματος έχει χωροθετειθεί τμήμα της επέκτασης του σχεδίου. Σε ένα τμήμα του έχει πραγματοποιηθεί οριοθέτηση ρέματος.
• ΕΚΤΟΣ ΣΧΕΔΙΟΥ ΠΕΡΙΟΧΕΣ και ΕΝΤΟΣ ΓΠΣ
Στους Μολάους έχει θεσμοθετηθεί Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο στο οποίο θα πρέπει να επανεξεταστούν και να αλλάξουν οι χρήσεις γης. Επίσης τα όρια του ΓΠΣ να χαραχθούν βάση σταθερών σημείων αναφοράς όπως δρόμοι ή με βάση τους κτηματολογικούς πίνακες.
• ΕΝΤΟΣ ΟΡΙΩΝ ΟΙΚΙΣΜΟΥ
Οι τέσσερις οικισμοί της Δ.Ε. Μολάων διακρίνονται για τα ετερόκλητα χαρακτηριστικά τους.
Ο ημιορεινός οικισμός των Κουπίων έχει αναπτυχθεί σε δύο πυρήνες. Κύρια δραστηριότητα του οικισμού είναι η κτηνοτροφία και η μελισσοκομία η οποία ασκείται περισσότερο από κατοίκους που ζουν στους γύρω οικισμούς. Η εύκολη πρόσβαση από τους Μολάους αλλά και από την γειτονική ΔΕ Νιάτων τον έχουν καταστήσει πλέον, ερημοποιημένο, ειδικά κατά την χειμερινή περίοδο. Αυτή όμως, η εύκολη πρόσβαση, είναι και η δυναμική του ώστε να αποκτήσει πάλι ζωή.
Οι οικισμοί Συκέας και Μεταμόρφωσης χωροθετούνται γύρω από τους Μολάους και είναι οι πολυπληθέστεροι οικισμοί μετά τους Μολάους. Αυτοί οι οικισμού έχουν αναπτυχθεί έναντι της μεγάλης πεδιάδας με κύρια οικονομική δραστηριότητα την γεωργία.
Ο οικισμός της Ελαίας είναι ο μόνος παραλιακός οικισμός στη ΔΕ Μολάων. Η ανάπτυξή του είναι γραμμική κατά μήκος της ακτογραμμής. Η κύρια οικονομική δραστηριότητα είναι η γεωργία και η αλιεία ενώ έχει και μια μικρή τουριστική περίοδο κατά τους θερινούς μήνες.
Οι προτάσεις για να βελτιωθεί η ανάπτυξη και η προστασία των οικισμών είναι :
1. Ήπια ανάπτυξη με έμφαση στην αγροτική παραγωγή και την μεταποίησή της.
2. Ήπια τουριστική ανάπτυξη που θα στηρίζεται και θα συνδυάζεται με την τοπική παραγωγή.
3. Οι θύλακες μέσα στα όρια των οικισμών που έχουν εξαιρεθεί λόγω δασικής έκτασης μετά από τον αποχαρακτηρισμό τους από το δασαρχείο να μπαίνουν πάλι εντός ορίων οικισμού.
4. Τα βιοτεχνικά-βιομηχανικά κτήρια που βρίσκονται ήδη σε λειτουργεία και αφορούν στην τοπική αγροτική παραγωγή να παραμείνουν στη θέση τους γιατί αποτελούν ένα ζωτικό κύτταρο των οικισμών. Να προβλεφθούν όροι για την επεξεργασία των λυμάτων τους ώστε να μην οχλούν την γύρω περιοχή.
• ΕΚΤΟΣ ΣΧΕΔΙΟΥ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΚΑΙ ΕΚΤΟΣ ΟΡΙΩΝ ΟΙΚΙΣΜΟΥ
Η ΔΕ Μολάων περικλείεται από τους ορεινούς όγκους της Κουρκούλας και της Κουλοχέρας. Μπροστά της εκτείνεται μια μεγάλη πεδιάδα με καλλιεργήσιμες εκτάσεις κυρίως ελαιόδεντρων, αλλά και εσπεριδοειδών, συκιών και αμπελιών. Χαρακτηριστικά της είναι η αραιή δόμηση κατοικιών, βιοτεχνιών και βιομηχανικών κτηρίων μικρής και μεσαίας όχλησης, εμπορικών κτηρίων και κέντρων εκδηλώσεων.
Ένα ιδιαίτερο φυσικό χαρακτηριστικό σε ένα τμήμα της πεδιάδας το οποίο χωροθετείται δίπλα στον οικισμό της Μεταμόρφωσης είναι ένα μεγάλο δίκτυο από χάνδακες το οποίο διοχετεύει όλα τα όμβρια ύδατα της γύρω περιοχής σε μια καταβόθρα που με τη σειρά της τα παροχετεύει στην θάλασσα από ένα υπόγειο δίκτυο φυσικών σηράγγων με αποτέλεσμα το νερό να «χάνεται». Επίσης στην περιοχή «Χαλάσματα» πλησίον στους Μολάους έχει χωροθετηθεί Ζώνη αρχαιολογικού ενδιαφέροντος.
Συνοψίζοντας, προτείνεται μια ήπια μορφής ανάπτυξη που θα δίνει έμφαση στην τοπική παραγωγή, στην προστασία, την συνέχιση και την ανάπτυξη των παραπάνω οικονομικών δραστηριοτήτων σύμφωνα με τις σύγχρονες απαιτήσεις. Επίσης να υπάρξει πρόβλεψή για την προστασία του υδροφόρου ορίζοντα με έργα που θα συμβάλουν στην αποταμίευση νερού κλπ.