ΤΠΣ ΔΗΜΟΥ ΤΗΝΟΥ

Προτάσεις επι του Α΄ Σταδίου ΓΠΣ

ΣΧΟΛΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΤΠΣ ΤΗΝΟΥ ΜΕΤΆ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ Α’ ΣΤΑΔΙΟΥ

Αρτια παρουσίαση του Α’ Σταδίου της Μελέτης ΤΠΣ Τήνου τόσο από πλευράς ουσιαστικού περιεχομένου όσο και οργανωτικά.

Οικισμοί
Δίνεται μεγάλο βάρος στο θέμα των οικισμών. Να διερευνηθούν:
- αν υπάρχει η ανάγκη και η δυνατότητα οριακής επέκτασης των ορίων τους ώστε να περιλάβουν κτίσματα κοντά στην περίμετρό τους (ως κριτήριο να τεθεί η μέγιστη απόσταση από υφιστάμενα όρια οικισμού, κατά την κρίση του μελετητή),
- η δυνατότητα ρυμοτόμησης και να προταθεί, όπου ειναι εφικτό, ρυμοτόμηση ώστε να αποφευχθεί το φαινόμενο που προέκυψε από τις οριοθετήσεις της δεκαετίας του ‘80, όπου δεν προβλεπόταν ρυμοτόμηση. Προφανώς αυτό δεν μπορεί να ισχύσει στους προστατευόμενους παραδοσιακούς οικισμούς, παρά κατά το δυνατόν στους νέους παραθαλάσιους,
- η δυνατότητα τροποποίησης/ειδικοί όροι πέραν της γενικής υφιστάμενης νομοθεσίας, μεγαλύτερης περιβαλλοντικής ευαισθησίας.
- το θέμα της προσβασιμότητας και των χώρων στάθμευσης οχημάτων λαμβάνομτας υπόψη την τουριστική κίνηση (παραθεριστική, ημερήσια, διαμονής).Βεβαιώς αυτό συναρτάται άμεσα με την Φέρουσα Ικανότητα (ΦΙ) του νησιού, όπως ενδεχομένως προκύψει από τις εκτιμήσεις του μελετητή.

Εκτός Σχεδίου Δόμηση (ΕΣΔ)
Δεδομένου οτι δεν έχει οριστικοποηθεί η σχετική νομοθεσία ‘’επαφίεται’’ στους μελετητές η επίλυση αυτού του χρόνιου προβλήματος. Για την αντιμετώπισή του προτείνεται η δημιουργία ζωνών με συγκεκριμένες χρήσεις γής, με σαφείς είτε περιοριστικούς είτε επτρεπόμενους (μόνο) όρους δόμησης. Ιδιαίτερο βάρος να δοθεί στην προστασία παραδοσιακών κτισμάτων (περιστερεώνες,, μονοπάτια, μνημεία της φύσης, κλπ (βλ. προτάσεις embassada). Αντιμετώπιση, επίσης, απαιτεί το οξύ πρόβλημα της στάθμευσης οχημάτων τους μήνες αιχμής στις παραλίες κολύμβησης, όπου επικρατεί κατά κανόνα η ΕΣΔ, που ενδεχομένως μπορεί να επιλυθεί με απαλλοτριώσεις, ή ενοικιάσεις γηπέδων.

Υδάτινο δυναμικό
Είναι γνωστό πως το νερό του νησιού δεν επαρκεί, ιδίως σε περιόδους ανομβρίας όπως το 2024. Είναι πολύ θετική η πρόταση των μελετητών για υδρολογική μελέτη. Είναι άκρως απαραίτητη και πρέπει να γίνει άμεσα γιατί σχετίζεται απόλυτα με τη φέρουσα ικανότητα. Συγρόνως θα πρέπει να απαγορευθούνμε αυστηρές ποινές οι γεωτρήσεις (καί αυτές του Δήμου) και να αξιοποιηθούν τα νερά των χειμάρων που χύνοται στη θάλασσα. Πρέπει, επίσης, να διερευνηθεί η δυνατότητα κατασκευής μικρής κλίμακας φραγμάτων κατά μήκος των χειμάρων και αντίστοιχης κλίμακας ταμιευτήρων. Δεν πρέπει να αγνοηθείη η προοδευτική ανακατασκευή των αναβαθμίδων οι οποίες, εκτός από τη διατήρηση του τοπίου και την οριοθέτηση ιδιοκτησιών, μονοπατιών, κλπ, λειτουργούν και ως αντιπλημμυρικά (βλ. σχετικά Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Γ. Σπιλάνης, Θ. Πετανίδου). Μία ήδη χρησιμοποιούμενη λύση είναι οι αφαλατώσεις, οι οποίες έχουν σοβαρό κόστος συντήρησης και λειτουργίας (χρειάζονται ειδικά φίλτρα για τον καθαρισμό του νερού που πέφτει στη θάλασσα ωστενα μην βλάπτονται η θαλάσσια χλωρίδα και πανίδα).
Προτείνεται η απαγόρευση ιδιωτικών κολυμβητικών δεξαμενών τόσο εντός όσο και εκτός οικσμών, παρά μόνο στην περίπτωση τουριστικών εγκαταστάσεων και όταν επιβάλλεται από την τουριστική νομοθεσία (π.χ. περίπτωση πεντάστερων ξενοδοχείων).

Οδικό δίκτυο
Το επαρχιακό οδικό δίκτυο του νησιού είναι εν γένει επαρκές για τις ανάγκες του μόνιμου αλλά και εποχικού πληθυσμου, απαιτούνται, όμως, συντήρηση και βελτιώσεις σε πολλά σημεία. Το δημοτικό και κοινοτικό οδικό δίκτυο στους νεώτερους παραθαλάσιους οικισμούς είναι προβληματικό και με μικρές πιθανοτητες βελτίωσης, για τους προφανείς λόγους υφισταμένων ήδη κτισμάτων. Πιθανή λύση οι κυκοφοριακές μελέτες από αρμόδιο συγκοινωνιολόγο. Σε ανάλογη κατάστση είναι και το αγροτικό δίκτυο του οποίου η διευθέτηση εξαρτάται από τους όρους που θα διέπουν τις χρήσεις γής. Σε κάθε περίπτωση επέμβασης αυτή θα πρέπει να σέβεται απόλυτα το φυσικό και δομημένο περιβάλλον και τους τους αρχαιολογικούς χώρους, προστατευόμενους και μή, που αφθονούν. Απαραίτητη η κατηγοριοποίηση του δικτύου, με ορισμό του φορέα διαχείρισής του. Προτείνεται αρμόδιος να είναι ο Δήμος με ανάλογη στελέχωση των υπηρεσιών του. Σε κάθε πειίπτωση το θέμα εξαρτάται από τις προβλέψεις του υπό εκπόνηση Εθνικού Χωροταξικού για το Οδικό Δίκτυο.

Υδρευση
Απαιτείται συντήρηση του δικτύου και προπάντων αντικατάσταη των πολλών παλιών σωληνώσεων πο ευθύνονται για τις πολλές απώλεις νερού. Συναρτάται άμεσα με τα προαναφερθέντα για το υδάτινο δυναμικό.

Αποχέτευση
Οι αποχετεύσεις των οικισμών στερούνται βιολογικού καθαρισμουύ (της Χώρας εξαιρουμένης). Τα λύματα εκβάλλουν σε χειμάρους, χαράδρες, κλπ. Επισημαίνεται η λάθος θέση του βιολογικού καθαρισμού της χώρας, με τεχνικά προβλήματα λειτουργίας και σοβαρή ρύπανση του αέρα σε μεγάλη ακτίνα. Είναι εφικτή η αλλάγή της θέσης του ή έστω η διαχείρισή της λειτουργίας του έστω και με μεγάλο κόστος?

Παραγωγικοί τομείς

Αγροτικός τομέας
Προτείνεται πλήρης προστασία με τη θέσπιση ΠΕΠ της γεωργικής γής (μή ανανεώσιμου πόρου) (α) στην κοιλάδα Κώμης- Καλλονής και (β) των περιοχών των αμπελώνων. Ενίσχυση της καλλιέργειας αμπέλου και παραγωγής οίνου, δραστηριότητες που χρονολογούνται απο την αρχαιότητα, με στόχο τις εξαγωγές με μικρές ποσότητες αλλά υψηλής ποιότητας προιόντα. Στήριξη της δικτύωσης των παραγωγών.

Κτηνοτροφία
Ελάχιστα πράγματα μπορούν να γίνουν λόγω των περιορισμών της ΚΑΠ. Πρόβλημα υπάρχει στον τεράστιο πλέον (μετά την απαγόρευση από οικολογικούς φορείς της ποδιδεσίας) αριθμό αιγών που πολλαπλασιάζονται ραγδαία και κατακλύουν το νησί αποτελώντας μάστιγα για τις καλλιλεργειες και γενικά τη αδύνατη βλάστηση του νησιού.

Αλιεία
Τομέας όχι μεγάλης οικονομικής βαρύτητας αποτελεί σε μεγάλο βαθμό θέμα εθνικής και διακρατικής πολιτικής.

Δευτερογενής τομέας
Προτείνεται η μεγαλύτερη δυνατή καθετοποίηση της αγροτικής και κτηνοτροφικής παραγωγής καθώς και συγκέντρωσή της σε λίγες μικρές, οριοθετημένες χωρικές ενότητες (μάλλον βαρύ να μιλάμε για βιοτεχνικά πάρκα).

Τριτογενής τομέας
Οι υπηρεσίες συναρτώνται άμεσα με τον τουρισμό που έχει και το μεγαλύτερο εισόδημα Η μορφή και το μέγεθος περαιτέρω ανάπτυξής του εξαρτώνται από τη φέρουσα ικανότητα του νησιού.

Φέρουσα Ικανότητα (ΦΙ)
Είναι προφανές οτι στη φάση αυτή δεν μπορούν να υπαρξουν προτάσεις παρά μόνο σχόλια.Ο όρος ΦΙ, που χρησιμοποιείται συνήθως για τη διαχείριση τουριστικών υποδομών, είναι ακόμη αμφιλεγόμενος και δεν έχει βρεθεί ένας ενιαίος τρόπος υπολογισμού του. Μέχρι σήμερα ορίζονται δείκτες υπολογισμού της που, όμως, αποτελούν μέρος της γιατί περιορίζονται στον προσδιορισμό των υποδομών που απαιτούνται για κάλυψη της ζήτησης σε όλους τους τομείς. Πέραν των δεικτών αυτών η ΦΙ συναρτάται άμεσα με τους φυσικούς πόρους μιας περιοχής και, κυρίω, το νερό για το οποίο δεν έχει δοθεί η σημασία του μεγάλο ειδικού βάρους του. Δεδομένου οτι η Τήνος, όπως και κάθε νησί, (εκδήλωση ΕΛΛΕΤ, Μάιος 2015) αποτελεί απομονωμένο οικοσύστημα με σημαντική βιοποικιλότητα, μεγάλο ανάπτυγμα ακτών, συμμετρία τοπίου και, επομένως, εύκολη αποσταθεροποίηση λόγω εξωγενών παρεμβάσεω είναι εξαιρετικά σημαντικό, εκτός από τους δείκτες που αναμένεται να θεσπίσει η πολιτεία, να ληφθεί υπόψη, ει δυνατόν μετρήσιμα, η επάρκεια φσικών πόρων και, ιδίως, νερού. Το θέμα είναι πολυπαραγοντικό και, έγκειται προς ώρας, η αντιμετώπισή του μεμονωμένα από τον μελετητή του συγκεκριμένου χώρου. Ενδεχομένως θα πρέπει να προταθούν απο τη μελέτη μέτρα και πριορισμοί στην οριοθέτηση και όρους δόμησης των οικισμών, τη διακίνηση και τα μεγέθη του ημερήσιου και παραθεριστικού τουρισμού (σημειώνεται στη μελέτη οτι το 40% των κατοικιών είναι παραθεριστικές), στονπεριορισμό ανώτατου ορίου κλινών, οχημάτων και επισκεπτών. Πρότασή μας, με βάση την πολύχρονη εμπειρία μας και την κλίμακα του νησιού, είναι ο ανώτατος αριθμός ξενοδοχειακών κλινών να μήν υπερβαίνει τις 100 και τα ξενοδοχεία έως τα 3 αστέρια.