ΤΠΣ ΔΗΜΟΥ ΜΟΝΕΜΒΑΣΙΑΣ

Καστροπολιτεία Μονεμβασιάς – Χερσόνησος Μαλέα – Χιονοβούνι

- Ένας ενιαίος χώρος πολιτισμού και φύσης που χρειάζεται προστασία -

Η Καστροπολιτεία της Μονεμβασιάς, και ιδιαίτερα η Άνω Πόλη, αποτελεί μοναδικό μνημειακό σύνολο με διεθνή ακτινοβολία. Η ιστορική της μνήμη, το φυσικό τοπίο και τα μνημεία της συνθέτουν έναν θησαυρό που δικαιούται και επιβάλλεται να ενταχθεί στη Λίστα Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, όπως άλλωστε προβλέπεται από τους ίδιους τους μελετητές στα Εναλλακτικά σενάρια 2 και 3 του Τοπικού Πολεοδομικού Σχεδίου (ΤΠΣ).

Η αυθεντικότητα αυτού του μνημειακού συνόλου αλλά και του φυσικού τοπίου, ωστόσο, απειλείται. Η εγκατάσταση αναβατορίου – τελεφερίκ μεταξύ Κάτω και Άνω Πόλης μπορεί να αλλοιώσει ανεπανόρθωτα το τοπίο και να υπονομεύσει την ίδια την υποψηφιότητα της Μονεμβασιάς στην UNESCO. Η υποψηφιότητα της Μονεμβασιάς είναι μια ευκαιρία να αναγνωριστεί διεθνώς η συμβολή της στον παγκόσμιο πολιτισμό. Για να προχωρήσει όμως με επιτυχία, χρειάζεται σεβασμός στο τοπίο, αυστηρή τήρηση των κριτηρίων προστασίας και απόρριψη παρεμβάσεων που μπορεί να αλλοιώσουν την αυθεντική της εικόνα. Ο τόπος πρέπει να διατηρήσει την αυθεντικότητά του και να αναδειχθεί μέσα από ήπιες παρεμβάσεις που σέβονται το μνημειακό του σύνολο και το φυσικό του τοπίο.

Η Χερσόνησος του Μαλέα, μαζί με τον Κούνο και το Χιονοβούνι, αποτελούν το σώμα και την ψυχή της Μονεμβασιάς· χωρίς αυτά, ολόκληρη η περιοχή χάνει το πλαίσιο και το υπόβαθρο που της δίνει τη μοναδικότητά της. Εδώ συνυπάρχουν σπάνιοι οικότοποι (όπως ο δενδρόκεδρος, οικότοπος προτεραιότητας της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ), καταφύγια χειροπτέρων, πλούσια ορνιθοπανίδα, αρχαιολογικοί χώροι, βυζαντινά και νεότερα μνημεία. Δεν είναι τυχαίο ότι στα ίδια εναλλακτικά σενάρια 2 και 3 προτείνεται η θεσμική τους προστασία.

Ιδιαίτερα για το Χιονοβούνι, η προστασία δεν μπορεί να αφορά μόνο τις κορυφές Μαδαρή και Μαραντάκι με το οροπέδιο του Πίλιουρου. Πρέπει να καλύψει ολόκληρο τον ορεινό όγκο, όπως περικλείεται μεταξύ των οικισμών Χάρακας – Λαμπόκαμπος – Κρεμαστή – Κάψαλα – Κυπαρίσσι. Οτιδήποτε λιγότερο θα αφήσει εκτός κρίσιμες ζώνες μεγάλης οικολογικής και ιστορικής αξίας.

Η λύση είναι σαφής: υποψηφιότητα ένταξης της Καστροπολιτείας της Μονεμβασιάς στα μνημεία παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO, κήρυξη της Χερσονήσου του Μαλέα, του ορεινού όγκου Κούνο και του Χιονοβουνίου ως Περιοχής Φυσικής Προστασίας και δημιουργία ενός Περιφερειακού Πάρκου Μαλέα. Μόνο έτσι θα διαφυλαχθεί η ακεραιότητα και η συνέχεια ενός τόπου όπου πολιτισμός και φύση συμπορεύονται επί χιλιετίες.

Η Μονεμβασιά, ο Μαλέας και το Χιονοβούνι είναι ένας, σπάνιος και μοναδικού κάλλους ζωντανός ενιαίος τόπος μνήμης, πολιτισμού και φύσης. Αν δεν προστατευθούν σήμερα, αύριο θα είναι αργά. Η ώρα των αποφάσεων είναι τώρα και ίσως είναι η τελευταία ευκαιρία να αποκτήσουν το όραμα και την προστασία που τους αξίζει.

- Κωνσταντίνος Καλύβας