Ο Δήμος Μακρακώμης Φθιώτιδας τοποθετείται γεωγραφικά στο κεντροδυτικό μέρος της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας. Ο Δήμος είναι κατά βάση ορεινός και βρίσκεται τοποθετημένος στα δυτικά της

Περιφερειακής Ενότητας Φθιώτιδας. Γεωγραφικά είναι το σημείο συνάντησης των ορεινών όγκων της Νότιας Πίνδου (Οίτη- Βελούχι- Οξυά- Σαράνταινα κλπ), των πηγών και άλλων μικρών ρεμάτων που δημιουργούν τον Σπερχειό ποταμό και της πεδινής περιοχής στις απαρχές του Σπερχειού. Τη μεγαλύτερη έκταση καταλαμβάνου τα δάση με ποσοστό 63%. Οι καλλιεργούμενες εκτάσεις καλύπτουν το 27% της συνολικής έκτασης του Δήμου, οι βοσκότοποι το 8%, οι εκτάσεις καλυπτόμενες από νερό το 1%, οι εκτάσεις που καλύπτουν οι οικισμοί- δρόμοι το 0,5% και το 0,4% είναι άλλες εκτάσεις.

Διοικητικά συνορεύει δυτικά με το Δήμο Καρπενησίου, νότια με το Δήμο Δωρίδας, βόρεια με το Δήμο Δομοκού και το Δήμο Σοφάδων Καρδίτσας και ανατολικά με το Δήμο Λαμιέων. 

Στο βόρειο τμήμα του Δήμου, εντοπίζονται οι Δ.Ε. Αγίου Γεωργίου Τυμφρηστού και Μακρακώμη (βορειοδυτικά και βορειοανατολικά αντίστοιχα). Στο νότιο τμήμα βρίσκεται η Δ.Ε. Σπερχειάδος και στο δυτικό, η Δ.Ε. Τυμφρηστού. 

Πίνακας: Δημοτικές/Τοπικές Κοινότητες και οικισμοί των Δ.Ε. Σπερχειάδος, Αγίου Γεωργίου Τυμφρηστού, Μακρακώμης, Τυμφρηστού του Δήμου Μακρακώμης 

●       Ο μόνιμος πληθυσμός στο σύνολο του Δήμου Μακρακώμης ανέρχεται σε 16.036 κατοίκους (απογραφή ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2011).

●       Το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού του Δήμου συγκεντρώνεται στη Δ.Ε. Σπερχειάδος, με ποσοστό 47,9%. Ακολουθεί η Δ.Ε. Μακρακώμης με ποσοστό 35%, η Δ.Ε. Αγίου Γεωργίου Τυμφρηστού με ποσοστό 14,7% και η Δ.Ε. Τυμφρηστού με ποσοστό μόλις 2,7%. 

●       Από την ανάλυση των βασικών στοιχείων για την μεταβολή του πληθυσμού του Δήμου στο σύνολο του, προκύπτει ότι σε βάθος τριών δεκαετιών (1991, 2001, 2011) ο πληθυσμός παρουσίασε μικρή μείωση της τάξεως περίπου του 3%. Κατά τα έτη 1991-2011 καταγράφεται αύξηση στις Δ.Ε. Σπερχειάδος (7,74%) και Αγίου Γεωργίου Τυμφρηστού (4,65%), ενώ στις Δ.Ε. Μακρακώμης και Τυμφρηστού καταγράφεται μείωση (14,74% και 23,19% αντίστοιχα).  

Πίνακας: Πληθυσμιακή εξέλιξη των ΔΕ Σπερχειάδος, Αγίου Γεωργίου Τυμφρηστού, Μακρακώμης, Τυμφρηστού του Δήμου Μακρακώμης 1991-2001-2011 (πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ.) 

Σύμφωνα με τον ν.3937/2011 (ΦΕΚ 60/Α/31-3-2011) Αρθ. 5, ως σημαντικά στοιχεία φυσικού περιβάλλοντος (οικοτόπων και ειδών) είναι οι περιοχές Natura, τα Καταφύγια Άγριας Ζωής (ΚΑΖ), τα Εθνικά Πάρκα, οι Εθνικοί Δρυμοί κ.λπ. 

Εντός των ορίων των Δ.Ε. Σπερχειάδος, Αγίου Γεωργίου Τυμφρηστού, Μακρακώμης, Τυμφρηστού του Δήμου Μακρακώμης εντοπίζονται τα εξής σημαντικά στοιχεία και προστατευόμενες περιοχές φυσικού περιβάλλοντος:

Δίκτυο προστατευόμενων περιοχών Natura 2000:

●       Όρος Τυμφρηστός (Βελούχι) (GR2430001 - SCI A), Κοιλάδα & εκβολές Σπερχειού- Μαλιακός Κόλπος (GR2440002 - SCI A)

●       Κάτω Ρους και εκβολές Σπερχειού Ποταμού (GR2440005 – SPA)

●       Όρος Βαρδούσια (GR2450008 – SPA). Φορείς Διαχείρισης: Φορέας Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Οίτης, Κοιλάδας Σπερχειού και Μαλιακού Κόλπου, Φορέας Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Παρνασσού.

Καταφύγια Άγριας Ζωής: 

•        Κ295 Αν. Κλιτύς-Όρος Τυμφρηστού (Πιτσιωτών- Νεοχωρίου- Μαυρίλου- Μερκάδας) (ΦΕΚ 834/25-6-76),

•        Κ319 Άγ. Θεόδωρος-Γαύρος (Γαρδικίου-Λευκάδος-Καμπίων) (ΦΕΚ 256/2-5-88)

•        Κ319 Άγ. Θεόδωρος-Γαύρος (Γαρδικίου-Λευκάδος-Καμπίων) (ΦΕΚ 256/2-5-88)

•    Κ314 Γουλινά (Παλαιοβράχας-Καλλιθέας-Σπερχειάδας) (ΦΕΚ 747/12-12-85)

Ο Δήμος Μακρακώμης δε διαθέτει Εθνικά Πάρκα, Εθνικούς Δρυμούς και Αισθητικά Δάση