Το φυσικό περιβάλλον της περιοχής συνιστά ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του χώρου που κατά κύριο λόγο πλαισιώνεται από επιμέρους περιοχές που υπάγονται σε καθεστώς προστασίας της φύσης. Σημαντικό τμήμα της της εντάσσεται στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο Προστασίας «Natura 2000», όπου σύμφωνα με τον αναθεωρημένο εθνικό κατάλογο περιοχών του Ευρωπαϊκού Οικολογικού Δικτύου Natura 2000 (ΦΕΚ 4432/Β/2017) εντάσσονται οι παρακάτω χαρακτηρισμένες περιοχές:
· Η Ζώνη Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) με κωδικό GR2410002, χαρακτηρίζεται η χωρική ενότητα που περιλαμβάνει το «Όρος Παρνασσός».
· Η Ζώνη Ειδικής Διαχείρισης ΕΖΔ – Πτκς «Νοτιοανατολικός Παρνασσός – Εθνικός δρυμός Παρνασσού – Δάσος Τιθορέας – Σπηλαιοβάραθρο Πολύδροσου» με κωδικό GR2450005.
· Η ΖΕΠ «Ευρύτερη περιοχή Γαλαξειδίου» με κωδικό GR2450009, η οποία εφάπτεται με το δυτικό όριο της ΔΕ Δελφών.
Από τις ως άνω προστατευόμενες περιοχές η χωρική ενότητα που εμπίπτει στο όρος «Παρνασσός» έχει χαρακτηριστεί ως Εθνικός Δρυμός (Πυρήνας) σύμφωνα με το από 25.07.1938 ΠΔ (ΦΕΚ 286/Α/1938) όπως τροποποιήθηκε με το από 23.12.1938 ΠΔ (ΦΕΚ 1/Α/1939).
Εντοπίζονται επίσης προστατευόμενες περιοχές του φυσικού περιβάλλοντος και δη το Καταφύγιο Άγριας Ζωής (ΚΑΖ) «Ασπρόχωμα-Ψιλό-Προντόλη-Κελάρι (Αράχωβας)» (ΦΕΚ 1043/Β/76) όπως και το Καταφύγιο Άγριας Ζωής «Άγιοι Πάντες (Δελφών-Δεσφίνας-Χρυσού)» (343/Β/1987), καθώς επίσης στο νοτιοανατολικό άκρο της ΔΕ Διστόμου διακρίνεται μικρή έκταση του καταφυγίου Άγριας Ζωής « Λατσούδι (Διστόμου-Στειρίου)» (ΦΕΚ 961/1995).
Ως προς τη δασική πληροφορία της περιοχής, σημειώνεται η μη ύπαρξη κυρωμένου δασικού χάρτη και η ανάρτηση του αναμορφωμένου δασικού χάρτη του 2021.
Η περιοχή μελέτης χαρακτηρίζεται επίσης από αξιόλογα οικιστικά σύνολα που διακρίνονται για τα πολιτισμικά στοιχεία που διαθέτουν καθώς ενσωματώνουν λειτουργίες ανάδειξης των ιστορικών χαρακτηριστικών του αστικού χώρου. Για το σύνολο της περιοχής υφίστανται τρεις χαρακτηρισμένοι παραδοσιακοί οικισμοί και συγκεκριμένα:
Για τη Δ.Ε. Αράχωβας ο οικισμός της Αράχωβας όπως χαρακτηρίσθηκε με το 21.08.1978 ΠΔ (ΦΕΚ 460/Δ/1978).
Για τη Δ.Ε. Δελφών οι οικισμοί των Δελφών και Χρισσό, οι οποίοι χαρακτηρίσθηκαν με το από 19.10.1978 ΠΔ (ΦΕΚ 594/Δ/1978).
Επιπλέον, εντός των ορίων της περιοχής μελέτης αναγνωρίζεται η πολιτιστική και ιστορική σημασία του οικισμού Διστόμου όπου τμήμα του έχει χαρακτηριστεί ως Ιστορικός Τόπος σύμφωνα με την υπ’ αριθμ. ΥΠΠΟΑ/ΓΔΑΜΤΕ/ΔΠΑΝΣΜ/ 301374/31104/2846/2018 Υπουργική Απόφαση, (ΦΕΚ 168/ΑΑΠ/2018).
Ο ιδιαίτερος χαρακτήρας της περιοχής πλαισιώνεται από την ύπαρξη σημαντικών και οργανωμένων αρχαιολογικών χώρων όπως και στοιχείων πολιτιστικής κληρονομιάς εξαιρετικής σημασίας με παγκόσμια εμβέλεια. Στην πλειοψηφία τους οι εκτάσεις των Δημοτικών Ενοτήτων Δελφών και Αραχώβης εντάσσονται σε Ζώνες Προστασίας της επονομαζόμενης περιοχής των Δελφών και του Ευρύτερου Δελφικού Τοπίου.
Ενδεικτικά κάποιες από τις προστατευόμενες από πολιτιστικής κληρονομιάς εκτάσεις της περιοχής μελέτης αποτελούν οι:
· Δελφοί και ευρύτερο Δελφικό Τοπίο – Ζώνη Α
· Δελφοί και ευρύτερο Δελφικό Τοπίο – Ζώνη Β
· Προφήτης Ηλίας Δελφών
· Χρισσό Δελφών
· Αλαφόκαστρο Δελφών
· Χερσαίος Αρχαιολογικός Χώρος Αντίκυρας Βοιωτίας
· Μονή Οσίου Λουκά Στείρι Βοιωτίας, Ζώνη Α1 και Β
· Καστρί Διστόμου
· Κούμουλα και Κούτα Βωρός, Λιβάδι, Αράχοβα, Βοιωτία
, οι οποίες διέπονται από τις πράξεις του επόμενου πίνακα.
Πίνακας: Αποτύπωση καθεστώτος προστασίας των αρχαιολογικών χώρων
|
Δελφοί και ευρύτερο Δελφικό Τοπίο, Ζώνη A
|
|
|
Διοικητική Πράξη
|
Τίτλος
|
ΦΕΚ
|
|
ΥΑ 1385
|
Περί κηρύξεως των Δελφών ως αρχαιολογικού χώρου
|
384/Β/1972
|
|
ΥΑ Α/Φ31/10362/745
|
Περί χαρακτηρισμού του Δήμου Δελφών ως οργανωμένου αρχαιολογικού χώρου
|
589/Β/1975
|
|
ΥΑ ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Α1/
Φ10/13624/725
|
Καθορισμός ζωνών προστασίας αρχαιολογικού χώρου Δελφών και ευρύτερου Δελφικού Τοπίου
|
259/Β/1991
|
|
ΥΑ ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Α1/
Φ10/48017/2120
|
Εξαίρεση έκτασης από τη θεσμοθετημένη ζώνη Α του αρχαιολογικού χώρου Δελφών
|
772/Β/1993
|
|
ΥΑ ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Α1/
Φ10/19556/1002
|
Απαγόρευση εγκατάστασης θερμοκηπίων εντός Ζώνης Α' (ΦΕΚ
259/τ.Δ/91) απολύτου Προστασίας Αρχ/κού Χώρου Δελφών
|
365/Β/1994
|
|
ΥΑ ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Α1/
Φ10/26555/1513
|
Εξαίρεση έκτασης από τη θεσμοθετημένη (ΦΕΚ 259/91/τ.Δ) Ζώνη Α' Προστασίας του αρχαιολογικού χώρου Δελφών για την ανέγερση υπαίθριου θεάτρου του Ευρωπαϊκού Πολιτιστικού Κέντρου Δελφών
|
469/Β/1994
|
|
ΥΑ ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Α1/
Φ10/32858/1665 π.ε.
|
Εξαίρεση έκτασης εκ της θεσμοθετημένης (ΦΕΚ 259/Β'/91) Ζώνης Α' Προστασίας Δελφών και τροποποίηση της αριθ. ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Α1/Φ10/48017/2120/21.9.93 υπουργική απόφαση (ΦΕΚ 772/Β'/4.10.93 Υ.Α.) για την επέκταση Σχεδίου Πόλεως των Δελφών
|
119/Β/1995
|
|
ΥΑ ΥΠΠΟ/ΓΔΑΠΚ/
ΑΡΧ/Α1/Φ10/89750/4139
|
Έγκριση της τροποποίησης και συμπλήρωσης της υπ’ αριθμ.
ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Α1/Φ10/26555/1513/10.6.1994 (ΦΕΚ
469/Β/21.6.94) «Εξαίρεση έκτασης από την θεσμοθετημένη (ΦΕΚ 259/Α/91) Ζώνη Α΄ Προστασίας του Αρχαιολογικού Χώρου των Δελφών για την ανέγερση υπαίθριου θεάτρου του
Ευρωπαϊκού Πολιτιστικού Κέντρου Δελφών
|
1646/Β/2006
|
|
ΥΑ ΥΠΠΟΤ/ΓΔΑΠΚ/
ΑΡΧ/Α1/Φ43/39267/1932
|
Αναδιατύπωση της υπ’ αριθμ. ΥΠΠΟ/ΓΔΑΠΚ/ΑΡΧ/Α1/Φ43/16921/835/27.3.2007 υπουργικής απόφασης «Αναοριοθέτηση κηρυγμένου αρχαιολογικού χώρου Δελφών και ευρύτερου Δελφικού Τοπίου» (ΦΕΚ
141/ΑΑΠ/19.4.2007)
|
133/ΑΑΠ/2012
|
|
ΥΑ ΥΠΠΟΤ/ΓΔΑΠΚ/
ΑΡΧ/Α1/Φ43/35829/1801
|
Έγκριση ανακαθορισμού των ορίων των Ζωνών Α΄ και Β΄ Προστασίας του Αρχαιολογικού Χώρου των Δελφών και του ευρύτερου Δελφικού Τοπίου
|
147/ΑΑΠ/2012
|
|
Δελφοί και ευρύτερο Δελφικό Τοπίο, Ζώνη Β
|
|
Διοικητική Πράξη
|
Τίτλος
|
ΦΕΚ
|
|
ΥΑ 1385
|
Περί κηρύξεως των Δελφών ως αρχαιολογικού χώρου
|
384/Β/1972
|
|
ΥΑ Α/Φ31/10362/745
|
Περί χαρακτηρισμού του Δήμου Δελφών ως οργανωμένου αρχαιολογικού χώρου
|
589/Β/1975
|
|
ΥΑ ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Α1/
Φ10/13624/725
|
Καθορισμός ζωνών προστασίας αρχαιολογικού χώρου Δελφών και ευρύτερου Δελφικού Τοπίου
|
259/Β/1991
|
|
ΥΑ ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Α1/
Φ10/48017/2120
|
Εξαίρεση έκτασης από τη θεσμοθετημένη ζώνη Α του αρχαιολογικού χώρου Δελφών
|
772/Β/1993
|
|
ΥΑ ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Α1/
Φ10/19556/1002
|
Απαγόρευση εγκατάστασης θερμοκηπίων εντός Ζώνης Α' (ΦΕΚ
259/τ.Δ/91) απολύτου Προστασίας Αρχ/κού Χώρου Δελφών
|
365/Β/1994
|
|
ΥΑ
ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Α1/Φ10/26555
/1513
|
Εξαίρεση έκτασης από τη θεσμοθετημένη (ΦΕΚ 259/91/τ.Δ) Ζώνη Α' Προστασίας του αρχαιολογικού χώρου Δελφών για την ανέγερση υπαίθριου θεάτρου του Ευρωπαϊκού Πολιτιστικού Κέντρου Δελφών
|
469/Β/1994
|
|
ΥΑ
ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Α1/Φ10/32858
/1665 π.ε.
|
Εξαίρεση έκτασης εκ της θεσμοθετημένης (ΦΕΚ 259/Β'/91) Ζώνης Α' Προστασίας Δελφών και τροποποίηση της αριθ. ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Α1/Φ10/48017/2120/21.9.93 υπουργική απόφαση (ΦΕΚ 772/Β'/4.10.93 Υ.Α.) για την επέκταση Σχεδίου Πόλεως των Δελφών
|
119/Β/1995
|
|
ΥΑ
ΥΠΠΟ/ΓΔΑΠΚ/ΑΡΧ/Α1/Φ10
/89750/4139
|
Έγκριση της τροποποίησης και συμπλήρωσης της υπ’ αριθμ. ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Α1/Φ10/26555/1513/10.6.1994
(ΦΕΚ 469/Β/21.6.94) «Εξαίρεση έκτασης από την θεσμοθετημένη (ΦΕΚ 259/Α/91) Ζώνη Α΄ Προστασίας του Αρχαιολογικού Χώρου των Δελφών για την ανέγερση υπαίθριου θεάτρου του Ευρωπαϊκού Πολιτιστικού Κέντρου Δελφών
|
1646/Β/2006
|
|
ΥΑ
ΥΠΠΟ/ΓΔΑΠΚ/ΑΡΧ/Α1/Φ43
/16921/835
|
Αναοριοθέτηση κηρυγμένου αρχαιολογικού χώρου Δελφών και ευρύτερου Δελφικού Τοπίου
|
141/ΑΑΠ/2007
|
|
ΥΑ ΥΠΠΟΤ/ΓΔΑΠΚ/
ΑΡΧ/Α1/Φ43/39267/1932
|
Αναδιατύπωση της υπ’ αριθμ.
ΥΠΠΟ/ΓΔΑΠΚ/ΑΡΧ/Α1/Φ43/16921/835/27.3.2007 υπουργικής απόφασης «Αναοριοθέτηση κηρυγμένου αρχαιολογικού χώρου
Δελφών και ευρύτερου Δελφικού Τοπίου»
(ΦΕΚ 141/ΑΑΠ/19.4.2007)
|
133/ΑΑΠ/2012
|
|
ΥΑ ΥΠΠΟΤ/ΓΔΑΠΚ/
ΑΡΧ/Α1/Φ43/35829/1801
|
Έγκριση ανακαθορισμού των ορίων των Ζωνών Α΄ και Β΄ Προστασίας του Αρχαιολογικού Χώρου των Δελφών και του ευρύτερου Δελφικού Τοπίου
|
147/ΑΑΠ/2012
|
|
Προφήτης Ηλίας Δελφών
|
|
Διοικητική Πράξη
|
Τίτλος
|
ΦΕΚ
|
|
ΥΑ
ΥΠΠΕ/ΑΡΧ/Α1/Φ10/700/27
|
Κήρυξη ως αρχαιολογικού χώρου, αρχαίων λατομείων στην περιοχή Ι. Μονής Προφήτη Ηλία Χρυσού Φωκίδας
|
136/Β/1983
|
|
ΥΑ
ΥΠΠΟ/ΓΔΑΠΚ/ΑΡΧ/Α1/Φ43
/16921/835
|
Αναοριοθέτηση κηρυγμένου αρχαιολογικού χώρου Δελφών και ευρύτερου Δελφικού Τοπίου
|
141/ΑΑΠ/2007
|
|
ΥΑ
ΥΠΠΟΤ/ΓΔΑΠΚ/ΑΡΧ/Α1/Φ4
3/39267/1932
|
Αναδιατύπωση της υπ’ αριθμ. ΥΠΠΟ/ΓΔΑΠΚ/ΑΡΧ/Α1/
Φ43/16921/835/27.3.2007 υπουργικής απόφασης «Αναοριοθέτηση κηρυγμένου αρχαιολογικού χώρου Δελφών και ευρύτερου Δελφικού Τοπίου» (ΦΕΚ 141/ΑΑΠ/19.4.2007)
|
133/ΑΑΠ/2012
|
|
ΥΑ
ΥΠΠΟΤ/ΓΔΑΠΚ/ΑΡΧ/Α1/Φ4
3/35829/1801
|
Έγκριση ανακαθορισμού των ορίων των Ζωνών Α΄ και Β΄ Προστασίας του Αρχαιολογικού Χώρου των Δελφών και του ευρύτερου Δελφικού Τοπίου
|
147/ΑΑΠ/2012
|
|
Χρισσό Δελφών
|
|
Διοικητική Πράξη
|
Τίτλος
|
ΦΕΚ
|
|
ΥΑ
ΥΠΑΙΘΠΑ/ΓΔΑΠΚ/ΔΙΠΚΑ/Τ
ΑΧ/ Φ43/113144/31904/
6555/5262
|
Έγκριση κήρυξης και οριοθέτησης αρχαιολογικού χώρου σε τμήμα του οικισμού Χρισσό, Δήμου Δελφών, Περιφερειακής Ενότητας Φωκίδας, Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας
|
218/ΑΑΠ/2013
|
|
|
Αλαφόκαστρο Δελφών
|
|
|
Διοικητική Πράξη
|
Τίτλος
|
ΦΕΚ
|
|
ΥΑ
ΥΠΠΟΤ/ΓΔΑΠΚ/ΑΡΧ/Α1/Φ4
3/57323/2840
|
Έγκριση κήρυξης και οριοθέτησης αρχαιολογικού χώρου
Αλαφόκαστρου, Δήμου Δελφών, ΠΕ Φωκίδας, Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας
|
223/ΑΑΠ/2012
|
|
|
Χερσαίος Αρχαιολογικός Χώρος Αντίκυρα Βοιωτία
|
|
|
Διοικητική Πράξη
|
Τίτλος
|
ΦΕΚ
|
|
ΥΑ ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β1/Φ26/
25959/650
|
Κήρυξη ευρύτερης περιοχής της Αντίκυρας Βοιωτίας ως αρχαιολογικού χώρου
|
669/Β/1986
|
|
ΥΑ ΥΠΠΟ/ΓΔΑΠΚ/ΑΡΧ/Α1/
Φ43/82328/3708
|
Οριοθέτηση του αρχαιολογικού χώρου Αντίκυρας, Δήμου Διστόμου − Αράχωβας − Αντίκυρας, Π.Ε. Βοιωτίας, Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας
|
337/ΑΑΠ/2011
|
|
Μονή Οσίου Λουκά, Στείρι, Βοιωτία, Ζώνη Α1 ΚΑΙ Β
|
|
|
Διοικητική Πράξη
|
Τίτλος
|
ΦΕΚ
|
|
ΥΑ ΥΠΠΕ/ΑΡΧ/Β1/
Φ26/70047/1903 π.ε.
|
Περί κηρύξεως Ι.Μ. Οσίου Λουκά Βοιωτίας, ότι χρειάζεται ειδική κρατική προστασία
|
124/Β/1981
|
|
ΥΑ ΥΠΑΙΘΠΑ/ΓΔΑΠΚ/
ΔΒΜΑ/ΤΑΧΜΑΕ/
85715/20176/2942/288
|
Καθορισμός Ζωνών Α΄ απολύτου προστασίας και οριοθέτηση
Ζώνης Β΄ προστασίας της Μονής Οσίου Λουκά, Περιφερειακής Ενότητας Βοιωτίας
|
287/ΑΑΠ/2012
|
|
Καστρί Διστόμου
|
|
|
Διοικητική Πράξη
|
Τίτλος
|
ΦΕΚ
|
|
ΥΑ ΥΠΠΟ/ΓΔΑ/ΑΡΧ/Α1/
Φ43/22712/1416
|
Κήρυξη περιοχής Καστρίου Διστόμου ως Αρχαιολογικού Χώρου
|
618/Β/2001
|
|
Κούμουλα και Κούτα Βωρός, Λιβάδι, Αράχοβα, Βοιωτία
|
|
|
Διοικητική Πράξη
|
Τίτλος
|
ΦΕΚ
|
|
ΥΑ ΥΠΠΕ/ΑΡΧ/Α1/Φ10/
24310/788
|
Κήρυξη ως αρχαιολογικών χώρων του Κωρυκείου Άντρου και του λόφου Κούμουλα Παρνασσού
|
484/Β/1984
|
|
ΥΑ ΥΠΠΟΤ/ΓΔΑΠΚ/ΑΡΧ/
Α1/Φ43/11555/604
|
Έγκριση αναοριοθέτησης των Αρχαιολογικών Χώρων «Κούμουλα» και «Κούτα Βωρός» Λιβαδίου Παρνασσού, Δήμου Διστόμου − Αράχωβας − Αντίκυρας, Περιφερειακής Ενότητας
Βοιωτίας, Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας
|
132/ΑΑΠ/2012
|
