Ο Δήμος Ωραιόκαστρου είναι δήμος της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας που συστάθηκε με το Πρόγραμμα Καλλικράτης, το 2011, από την συνένωση των προϋπαρχόντων δήμων Ωραιόκαστρου, Καλλιθέας και Μυγδονίας. Η έκτασή του ανέρχεται σε 218,312 τ.χλμ. και ο πληθυσμός σε 38.317 κατοίκους, σύμφωνα με την απογραφή του 2011. Έδρα του Δήμου είναι το Ωραιόκαστρο, το οποίο βρίσκεται 11 χλμ. βόρεια της Θεσσαλονίκης.
Ο Δήμος Ωραιόκαστρου αποτελεί τμήμα της μητροπολιτικής Θεσσαλονίκης, η οποία καταλαμβάνει κυρίαρχη θέση στο οικιστικό σύμπλεγμα της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας. Χωροταξικά, ο Δήμος εντάσσεται στην Περιαστική Ζώνη της Θεσσαλονίκης μαζί με τους Δήμους Θέρμης, Εχεδώρου και Χορτιάτη, καθώς και με τους οικισμούς της Νεοχωρούδας και του Πεντάλοφου του Δήμου Καλλιθέας. Συνεπώς, η ανάπτυξη του Δήμου είναι άμεσα συνυφασμένη με την αντίστοιχη της Θεσσαλονίκης, ενώ ταυτόχρονα, οι υποδομές στους τομείς των μεταφορών και της υγείας της Θεσσαλονίκης (αεροδρόμιο, λιμάνι, νοσοκομεία) εξυπηρετούν το Ωραιόκαστρο. Το Περιφερειακό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης της Κεντρικής Μακεδονίας αναγνωρίζει την περιοχή του Δήμου Ωραιόκαστρου ως «δυναμικό οικισμό στην περιαστική ζώνη της μητροπολιτικής περιοχής».
Ο πρώην Δήμος Ωραιοκάστρου είχε συσταθεί στις 1/1/1995. Ο πρώην Δήμος Ωραιοκάστρου αποτελεί σήμερα, βάσει του Προγράμματος Καλλικράτης (Νόμος 3852/2010 «Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης − Πρόγραμμα Καλλικράτης» -ΦΕΚ Α87/7-6-2010)), μία από τις τρεις Δημοτικές Ενότητες του νέου διευρυμένου Δήμου Ωραιοκάστρου. Η Δημοτική Ενότητα Ωραιοκάστρου συμπεριλαμβάνει τους οικισμούς Ωραιοκάστρου, Γαλήνης, Παλαιοκάστρου.
Ο πρώην Δήμος Καλλιθέας είχε δημιουργηθεί με το Νομοσχέδιο «Ι. Καποδίστριας» για την Τοπική Αυτοδιοίκηση, το 1997. Δημιουργήθηκε από τη συνένωση των κοινοτήτων Πεντάλοφου, Νεοχωρούδας, Ν. Φιλαδέλφειας και Μεσαίου (οικισμοί Μεσαίο, Πετρωτό, Μονόλοφος). Έδρα του ήταν ο Πεντάλοφος, ενώ περιελάμβανε ακόμη τα Δημοτικά Διαμερίσματα Νεοχωρούδας, Ν. Φιλαδέλφειας και Μεσαίου (οικισμοί Μεσαίο, Πετρωτό, Μονόλοφος). Ο πρώην Δήμος Καλλιθέας αποτελεί σήμερα (βάσει του Προγράμματος Καλλικράτης (Νόμος 3852/2010 «Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης − Πρόγραμμα Καλλικράτης» -ΦΕΚ Α87/7-6-2010)), μία από τις τρεις Δημοτικές Ενότητες του Δήμου Ωραιοκάστρου.
Ο πρώην Δήμος Μυγδονίας ήταν Δήμος του νομού Θεσσαλονίκης που συστάθηκε με το πρόγραμμα Καποδίστριας από τη συνένωση παλαιότερων κοινοτήτων της περιοχής, που αποτέλεσαν στη συνέχεια τα δημοτικά διαμερίσματα του δήμου. Λειτούργησε έως το 2010 οπότε και καταργήθηκε με την εφαρμογή του προγράμματος Καλλικράτης και εντάχθηκε στον νέο Δήμο Ωραιοκάστρου. Στον Δήμο περιλαμβάνονταν οι οικισμοί Λητής, Ανθούπολης, Δρυμού και Μελισσοχωρίου και έδρα ήταν η Λητή. «Μυγδονία» σημαίνει "νερότοπος" και κατ΄επέκταση "εύφορη γη". Ο πρώην Δήμος Μυγδονίας αποτελεί σήμερα (βάσει του Προγράμματος Καλλικράτης (Νόμος 3852/2010 «Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης − Πρόγραμμα Καλλικράτης» -ΦΕΚ Α87/7-6-2010)), μία από τις τρεις Δημοτικές Ενότητες του Δήμου Ωραιοκάστρου.
Αναπτυξιακά Χαρακτηριστικά
Η περιοχή του Ωραιοκάστρου με το περιαστικό δάσος και το όμορφο φυσικό περιβάλλον, αξοποιείται από τους κατοίκους του ευρύτερου Π.Σ. Θεσσαλονίκης, ως χώρος επίσκεψης και αναψυχής. Δυνητικά μπορεί να μετατραπεί σε τουριστικό σημείο, καλύπτοντας πολλές μορφές ολιγόωρου τουρισμού, όπως τον πολιτιστικό, οικολογικό, θεραπευτικό και θρησκευτικό τουρισμό καθώς και τον αγροτουρισμό, επιφέροντας οφέλη στο Δήμο. Ο Δήμος Ωραιοκάστρου διαθέτει ένα σύνολο τουριστικών και πολιτιστικών πόρων που μπορούν να προσδώσουν σε αυτόν μία σημαντική περιβαλλοντική και πολιτισμική ταυτότητα, ικανή να αποτελέσει το εφαλτήριο για την περαιτέρω ανάπτυξή του.
Η περιοχή βρίσκεται σε πλεονεκτική θέση καθώς βρίσκεται σε μικρή απόσταση από την πόλη της Θεσσαλονίκης. Αυτό δικαιολογεί κατά κύριο λόγο τη μεγάλη πληθυσμιακή αύξηση που σημειώθηκε την τελευταία δεκαετία στους οικισμούς του Δήμου Ωραιοκάστρου. Η περιοχή συγκεντρώνει σημαντικό αριθμό κέντρων εστίασης, ταβερνών και χώρων αναψυχής, καθώς επίσης φημίζεται για το φυσικό περιβάλλον, τα παραδοσιακά και τοπικά προϊόντα της, αλλά και για το πλήθος των αξιόλογων πολιτιστικών και λαογραφικών εκδηλώσεων.
Στην περιοχή του Δήμου αναπτύχθηκαν χρήσεις και εγκαταστάσεις συναφείς με τη γεωργία και την κτηνοτροφία, όπως αγροτικές αποθήκες και κτηνοτροφικές μονάδες και μονάδες επεξεργασίας αγροτικών και κτηνοτροφικών προϊόντων. Παράλληλα, η λειτουργία μεγάλων βιομηχανικών και βιοτεχνικών μονάδων στην περιοχή, έχει σαν αποτέλεσμα την οικονομική ευρωστία του τόπου. Ο Δήμος αποτελεί κομβικό και λειτουργικό σημείο, αφού βρίσκεται σε μικρή απόσταση από τα σημαντικά κέντρα (ΒΙ.ΠΕ.Θ., ΒΙΟ.ΠΑ., Π.Σ.Θ.).