Όπως προοαναφέρθηκε για τον Δήμο Τανάγρας, Στη Δ.Ε. Οινοφύτων υπάρχει θεσμοθετημένο το πρώτο Γ.Π.Σ. που εγκρίθηκε για με την με αριθμό 83766/4857/27-07-1988 KΥA (ΦΕΚ 63/Δ’/1989), το οποίο αναδημοσιεύθηκε για την ίδια έκταση με την με αριθμό 2159/427/26-01-1994 απόφαση ΥΠΕΧΩΔΕ (ΦΕΚ 189/Δ’/1994). Η Δ.Ε. Αυλώνος έχει θεσμοθετημένο ΓΠΣ σύμφωνα το Γ.Π.Σ. που εγκρίθηκε με την με αριθμό 87625/5002/21-03-1989 απόφαση ΥΠΕΧΩΔΕ (ΦΕΚ 391/Δ’/1989), το οποίο αναδημοσιεύθηκε για την ίδια έκταση με την με αριθμό 60822/2617/13-04-1993 απόφαση ΥΠΕΧΩΔΕ (ΦΕΚ 978/Δ’/1993) & (ΦΕΚ 1279/Δ’/1993).
1. Για τον οικισμό Οινοφύτων εκπονείται μελέτη ρυμοτομικού σχεδίου.
2. Για τον οικισμό Σχηματαρίου εκπονείται μελέτη αναθεώρησης του εγκεκριμένου σχεδίου πόλεως.
Για την ΔΕ Δηλεσίου το 1994 υπογράφηκαν μεταξύ του υπουργού ΠΕΧΩΔΕ συμβάσεις για την εκπόνηση 10 μελετών (κτηματογράφηση - πολεοδόμηση-πράξη εφαρμογής) σε 10 πολεοδομικές ενότητες οι οποίες απαρτίζουν από κοινού την περιοχή δεύτερης κατοικίας, στο Δήλεσι-Πλάκα Δήλεσι της ΔΕ Δηλεσίου (Απόφαση Υπουργού ΠΕΧΩΔΕ με αρ. Πρωτ. 755/11681//14.12.94 και 1108/29.12.94 Περί ανάθεσης εκπόνησης Μελετών Πολεοδόμησης β΄κατοικίας). Το 2000 ολοκληρώθηκαν οι 10 Πολεοδομικές μελέτες ως προς την Κτηματογράφηση έως και τη Β΄φάση πολεοδόμησής τους. Κάποιες μάλιστα από αυτές πήραν έγκριση από το Κεντρικό ΣΧΟΠ. Με τα υπ΄ αριθμ. Πρωτ. 21.127/3-7-2008 και 31.780/9-10-2008 έγγραφά το Υπουργείο ενημέρωσε τους πρώην Δήμου Σχηματαρίου και Οινοφύτων για απένταξη των Πολεοδομικών Μελετών Β΄ κατοικίας του Δηλεσίου από το 2ο Κ.Π.Σ. και στο «κλείσιμο» της διαδικασίας Πολεοδόμησης από την πλευρά του Υπουργείου. Όλες οι μελέτες μέχρι και την ημέρα εκπόνησή τους έχουν παραδοθεί στον Δήμο Τανάγρας.
Σύμφωνα με στοιχεία του Δήμου, η ευρύτερη Βιομηχανική συγκέντρωση Οινοφύτων-Σχηματαρίου αποτελεί την πλέον οχλούσα περιβαλλοντικά και άναρχη πολεοδομικά περιοχή, ταυτόχρονα όμως, αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους μητροπολιτικούς πόλους μεταποιητικής δραστηριότητας, ανάπτυξης της επιχειρηματικότητας και της απασχόλησης, σε τοπικό και σε Εθνικό επίπεδο. Στο πλαίσιο αυτό, ολοκληρώθηκε το θεσμικό πλαίσιο του Επιχειρηματικού Πάρκου Εξυγίανσης Οινοφύτων, που νομοθετήθηκε με το ν. 4811/2021 ενώ δημιουργήθηκε μια σταθερή επιχειρησιακή δομή στο Δήμο Τανάγρας για την παρακολούθηση και προώθηση έργων και δραστηριοτήτων του Δήμου που συνάδουν με το γενικό σκοπό του σχεδίου εξυγίανσης, όπως προωθείται και από την ΕΑΝΕΠ.
ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ περιβαλλοντικής εξυγίανσης:
• Παράνομη απόρριψη υγρών αποβλήτων στα επιφανειακά νερά.
• Διάσπαρτοι οχετοί διάθεσης λυμάτων απευθείας στον Ασωπό ποταμό.
• Υγρά απόβλητα μεταφέρονται σε απομακρυσμένα σημεία ή σε ΧΑΔΑ.
• Απευθείας απορρίψεις στον Ασωπό επικίνδυνων στερεών και υγρών αποβλήτων από τις βιομηχανίες της περιοχής των Οινοφύτων μέσω βυτιοφόρων, ώστε να μειώνουν τα κόστη μεταφοράς τους και επεξεργασίας τους σε μονάδες βιολογικού καθαρισμού.
• Έλλειψη βασικών κοινών επιχειρηματικών υποδομών για την οικονομική λειτουργία των μονάδων και την προστασία του περιβάλλοντος (σύγχρονο οδικό δίκτυο, χωροταξική οργάνωση, αποχετευτικό δίκτυο, ΕΕΛ).
• Έλλειψη μηχανισμών διενέργειας ελέγχων και εργαλείων ενιαίας αξιοποίησης / συνδυασμού των αποτελεσμάτων ελέγχων από διαφορετικούς φορείς και συστήματα (risk assessment, προγραμματισμός, παρακολούθησης κ.λπ.)
• Τα παραπάνω οδηγούν σε ευθεία υποβάθμιση του περιβάλλοντος, ρύπανση των φυσικών αποδεκτών της περιοχής αλλά και αδυναμία βιωσιμότητας των επιχειρήσεων, ιδιαίτερα ως προς την ανάπτυξη βιώσιμων ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων.
• Παράλληλα, σημειώνεται αστική και κοινωνική υποβάθμιση της ευρύτερης περιοχής, μείωση του επιπέδου ποιότητας ζωής των κατοίκων και μείωση των επιλογών εφαρμογής ενός εναλλακτικού αναπτυξιακού μοντέλου.
Όσον αφορά την νέα ΔΕ Δηλεσίου και τους οικισμούς Δήλεσι και Πλάκα Δήλεσι, κατά την περίοδο 1995-2002 ανατέθηκαν μελέτες για την πολεοδόμηση του Δηλεσίου οι οποίες δεν ολοκληρώθηκαν, εάν και απορρόφησαν τα εγκεκριμένα κονδύλια από το δεύτερο Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης. Οι μελέτες βρίσκονται σε ψηφιακή μορφή στον Δήμο και μπορούν άμεσα να αξιοποιηθούν από τους μελετητές. Την περίοδο 2009-2010 εκπονήθηκαν ειδικές μελέτες (δομικού σχεδίου, γεωλογικής καταλληλότητας, δασικών εκτάσεων, υδραυλικές μελέτες κλπ), που παραδόθηκαν στους τότε δύο Δήμους Σχηματαρίου και Οινοφύτων. Και αυτές οι μελέτες βρίσκονται σε ψηφιακή μορφή στον Δήμο και μπορούν άμεσα να αξιοποιηθούν από τους μελετητές. Την περίοδο 2015-2017 από την Περιφέρεια Στερεάς και τον Δήμο εντάχθηκαν στην Ο.Χ.Ε. Για την εξυγίανση του Ασωπού οι Πολεοδομικές Μελέτες για την ένταξη του Δηλεσίου στο Σχέδιο Πόλεως, δηλαδή αναγνωρίστηκε για μία ακόμα φορά η ανάγκη πολεοδόμησης της Δημοτικής Ενότητας Δηλεσίου. Β) ΠΡΟΣΘΕΤΕΣ ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ Αναφέρονται συνήθως στις ημερίδες η Αττική, η Χαλκιδική, η Κρήτη και τα Νησιά ως παραδείγματα περιοχών όπου καταστρατηγείται η νομοθεσία που ισχύει για τη δόμηση στις εκτός σχεδίου περιοχές,πως εκεί παρατηρούνται να δομούνται άναρχα, χωρίς δρόμους και υποδομές πληθώρα κτιρίων ακόμα και μέσα σε δάση και αιγιαλούς, να γίνονται παράνομες κατατμήσεις αγροτεμαχίων τα οποία στη συνέχεια πωλούνται κλπ. Δυστυχώς, όλα αυτά μαζί αποτελούν την πραγματικότητα και στη Δημοτική Ενότητα Δηλεσίου, το άλλοτε «μαγευτικό Δήλεσι».
Στη Δ.Ε. Δηλεσίου, περιοχή μεγαλύτερη σε έκταση από 10.000 στρέμματα, συγκεντρώνονται όλα τα «ελαττώματα» της αυθαίρετης δόμησης:
• Ανυπαρξία οποιουδήποτε ελέγχου σε άναρχο πολεοδομικό περιβάλλον, προσελκύει όσους επιθυμούν να χτίσουν αυθαίρετη κατοικία.
• Δασικές εκτάσεις, ρέματα και αιγιαλός καταπατούνται και οικοδομούνται.
• Κοινόχρηστοι χώροι δεν υπάρχουν.
• Το κυκλοφοριακό δίκτυο είναι ανεπαρκές. Λείπουν οι απαραίτητες κοινωνικές υποδομές όπως Σχολεία, Αθλητικά και Πολιτιστικά Κέντρα, Βρεφονηπιακοί Σταθμοί κλπ.
• Ο μοναδικός χώρος εκπαίδευσης στο Δήλεσι βρίσκεται σε παλιό ακατάλληλο κατάστημα και σε παλιές, αυθαίρετες προκάτ αίθουσες διδασκαλίας.
• Το μικρό μέγεθος των γεωτεμαχίων και η κατακερματισμένη ιδιωτική ιδιοκτησία συντελούν στην προσέλκυση κατηγοριών πληθυσμού όπως οι ΡΟΜΑ, που ευνοούνται από το καθεστώς της ανομίας στην περιοχή και δημιουργούν καταυλισμούς.
• Αποκλείεται κάθε νόμιμη δυνατότητα στους ιδιοκτήτες να χτίσουν το σπίτι τους, να δημιουργήσουν τη δική τους επιχείρηση, να επενδύσουν στον τόπο τους.
• Διανοίγονται αυθαίρετα ακόμα και σήμερα αγροτικοί δρόμοι και συνεχίζονται οι παράνομες κατατμήσεις.